Hải quan - Ngân hàng tiếp tục tăng cường phối hợp phòng, chống buôn lậu, rửa tiền

Cục Hải quan cho biết, ngày 9/9/2022, Tổng cục Hải quan (nay là Cục Hải quan) và Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ký Quy chế số 3035/QCPH-CQTTGSNH-TCHQ về phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm tăng cường hợp tác trong công tác phòng, chống rửa tiền (PCRT), phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền mặt, kim loại quý, công cụ chuyển nhượng qua biên giới.

Qua hơn 3 năm triển khai thực hiện Quy chế, về cơ bản công tác phối hợp giữa hai cơ quan đã đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đặt ra trong công tác PCRT và phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền mặt, kim loại quý, công cụ chuyển nhượng qua biên giới. Trên cơ sở Quy chế số 3035, Cục PCRT và Cục Điều tra chống buôn lậu (nay là Chi cục Điều tra chống buôn lậu) đã là đầu mối trao đổi, cung cấp thông tin của hai cơ quan ký kết Quy chế và đạt được các kết quả nhất định.

Cụ thể, từ tháng 9/2022 đến nay, Tổng cục Hải quan (nay là Cục Hải quan) và Cục PCRT đã tăng cường trao đổi, phối hợp xác minh thông tin tài liệu. Tổng cục Hải quan (nay là Cục Hải quan) đã có hơn 90 lượt văn bản đề nghị Cục PCRT cung cấp thông tin, tài liệu chủ yếu liên quan đến các giao dịch chuyển tiền qua ngân hàng của các doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất, nhập khẩu. Cục PCRT đã ban hành nhiều văn bản cung cấp thông tin cho cơ quan hải quan để phục vụ công tác nghiệp vụ (trong đó có hơn 78 lượt thông tin có giá trị được cung cấp trực tiếp cho Cục Điều tra chống buôn lậu (nay là Chi cục Điều tra chống buôn lậu)). Những thông tin liên quan đến các giao dịch chuyển tiền qua ngân hàng do Cục PCRT cung cấp đã góp phần quan trọng trong quá trình điều tra, xác minh làm rõ vi phạm trong nhiều vụ án buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới do cơ quan Hải quan chủ trì điều tra, xác minh.

Điển hình như vụ vi phạm của Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường. Thông qua xác minh tại Cục PCRT và các tổ chức, cá nhân có liên quan, Cục Điều tra chống buôn lậu (nay là Chi cục Điều tra chống buôn lậu) đã phát hiện Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường có dấu hiệu giả mạo giấy tờ để chuyển số tiền rất lớn ra nước ngoài thông qua ngân hàng cho các đối tác tại Hồng Kông (Trung Quốc) để thanh toán cho các lô hàng thuộc các tờ khai hải quan của Công ty. Hay vụ vi phạm của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thương mại và Dịch vụ Tân Đại Dương. Công ty này và Công ty TNHH Đầu tư Vân Đồn đã có hành vi làm giả tờ khai hải quan để chuyển trái phép trên 2 triệu USD ra nước ngoài cho Công ty Allanasons Limited, có sự chênh lệch so với khai báo hải quan, hợp đồng bảo hiểm và số tiền do Công ty giải trình, gian dối trong việc khai báo và thanh toán.

Hiện các vụ việc trên đã được chuyển cho Cục An ninh điều tra - Bộ Công an để giải quyết theo thẩm quyền. Những kết quả này khẳng định hiệu quả của cơ chế phối hợp theo Quy chế số 3035, đồng thời đặt nền tảng cho việc nâng cấp, điều chỉnh Quy chế phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của hai cơ quan.

Bảo đảm hợp tác phù hợp cơ cấu tổ chức mới

Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, Bộ Tài chính đã ban hành các văn bản kiện toàn tổ chức Tổng cục Hải quan thành Cục Hải quan. Bên cạnh đó, theo Nghị định số 146/2024/NĐ-CP ngày 06/11/2024 của Chính phủ, kể từ ngày 5/1/2025, Cục PCRT trở thành đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (thay vì trực thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng trước đây).

Trên cơ sở thay đổi về tổ chức, Cục Hải quan đã phối hợp với Cục PCRT xây dựng Quy chế phối hợp, thay thế Quy chế số 3035/QCPH-CQTTGSNH-TCHQ. Được sự phê duyệt của Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hai bên mới đây đã ký Quy chế số 2130/QC-PCRT-CHQ về phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin.

Quy chế số 2130 cơ bản kế thừa nội dung của Quy chế số 3035, đồng thời cập nhật cho phù hợp với cơ cấu tổ chức mới. Quy chế gồm 3 chương, 10 điều, quy định cụ thể về phạm vi điều chỉnh; nguyên tắc phối hợp; bảo mật thông tin; nội dung, hình thức, thời hạn trao đổi thông tin; trách nhiệm của các bên và điều khoản thi hành. Ngay sau khi ký kết, Cục Hải quan đã chỉ đạo Chi cục Điều tra chống buôn lậu và các đơn vị triển khai thực hiện Quy chế số 2130, bảo đảm thông tin được trao đổi kịp thời, đầy đủ và hiệu quả giữa hai cơ quan.

Việc ký kết Quy chế số 2130/QC-PCRT-CHQ tiếp tục khẳng định quyết tâm của hai ngành Tài chính và Ngân hàng trong việc tăng cường phối hợp, nâng cao hiệu quả PCRT, tài trợ khủng bố, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền mặt, kim loại quý, đá quý và công cụ chuyển nhượng qua biên giới, góp phần bảo đảm an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia.

T.Công