Hải quan còn hạn chế về thẩm quyền điều tra theo thủ tục tố tụng hình sự

Tăng cường kiểm tra, giám sát hàng hóa thuộc các tờ khai nhập khẩu nguyên vật liệu gia công, sản xuất xuất khẩu.

Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định cơ quan Hải quan chỉ có thẩm quyền điều tra theo tố tụng hình sự tại đối với 3 tội danh gồm: “buôn lậu” (Điều 188), tội “vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới” (Điều 189) và tội “sản xuất, buôn bán hàng cấm” (Điều 190).

“Do vậy, có rất nhiều loại tội phạm xảy ra thuộc lĩnh vực quản lý của cơ quan Hải quan như: Vận chuyển trái phép vũ khí, ma túy qua biên giới; trốn thuế, rửa tiền, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng giả, hàng hóa thuộc danh mục Cites..., khi phát hiện, Hải quan phải chuyển cho cơ quan điều tra, mất nhiều thời gian về thủ tục hành chính, không bảo đảm được tính nhanh chóng kịp thời trong phát hiện, điều tra tội phạm”, ông Vũ Quang Toàn chia sẻ.

Bên cạnh đó, hệ thống dữ liệu, thông tin, văn bản pháp luật giữa các Bộ, ngành, cơ quan chức năng, mặc dù đã từng bước được xây dựng đáp ứng yêu cầu quản lý nhưng chưa được đồng bộ và hệ thống hóa. Điều này dẫn đến chưa phát huy hết hiệu quả việc kiểm tra, đối chiếu trong quá trình phối hợp quản lý, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu.

Theo Cục Điều tra chống buôn lậu, cơ quan hải quan hiện vẫn phải lưu giữ, bảo quản vật chứng của các vụ án hình sự đã chuyển cơ quan điều tra làm phát sinh chi phí thuê kho bãi; đồng thời còn gặp khó khăn trong việc xử lý vụ việc theo quy định về giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, gây áp lực rất lớn về việc thực hiện các quy định thời hạn giải quyết vụ việc theo trình tự giải quyết nguồn tin tội phạm...

Cục trưởng Vũ Quang Toàn cho biết, năm 2025 và thời gian tới, đơn vị sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát đối với loại hình nhập khẩu, vận chuyển hàng hóa mua bán qua các ứng dụng trực tuyến, hàng hóa gửi qua chuyển phát nhanh thông qua việc mua bán trên các sàn thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, tiếp tục tập trung sắp xếp tổ chức bộ mát của Cục theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, chính quy, chuyên nghiệp; xây dựng và triển khai thực hiện quản lý nguồn nhân lực theo năng lực dựa trên vị trí việc làm; tăng cường kỷ cương kỷ luật hành chính, đạo đức công vụ…

“Rà soát các văn bản quy phạm pháp luật và quy trình nghiệp vụ để đánh giá tác động và đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế đảm bảo các hoạt động thông suốt, đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ của mô hình tổ chức, bộ máy mới”, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết.

Huy Cường/Báo Tin tức