Hải Phòng: Không có cơ sở xem xét giải quyết giảm giá thuê nhà
Việc thành phố đầu tư xây dựng 12 chung cư mới với tổng mức đầu tư khoảng 3.400 tỷ đồng là sử dụng ngân sách của nhà nước, nên khi tính giá thuê chung cư phải thực hiện theo nguyên tắc tính đúng, tính đủ để thu hồi kinh phí nhà nước đã đầu tư.

Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN)
Thành phố Hải Phòng đã dành thời gian dài để xem xét nghiên cứu theo hướng giảm tối đa giá thuê nhà cho người dân.
Tuy nhiên, việc các hộ dân đề nghị thành phố tiếp tục giảm giá thuê nhà là không có cơ sở xem xét giải quyết.
Đây là kết luận của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng liên quan đến việc các hộ dân đang ở chung cư do thành phố đầu tư xây dựng kiến nghị giá thuê nhà cao, đề nghị giảm giá thuê nhà.
Tại Kết luận nêu rõ, việc thành phố đầu tư xây dựng 12 chung cư mới: HH1-HH2, HH3-HH4 Đồng Quốc Bình; U19 Lam Sơn; N1-N2 Lê Lợi; Đông Khê, Đ2 Đồng Quốc Bình; Cát Bi; Đồ Sơn; Lô 27 Lê Hồng Phong, Khúc Thừa Dụ, Vĩnh Niệm, Kênh Dương, với tổng mức đầu tư khoảng 3.400 tỷ đồng là sử dụng ngân sách của nhà nước, nên khi tính giá thuê chung cư phải thực hiện theo nguyên tắc tính đúng, tính đủ để thu hồi kinh phí nhà nước đã đầu tư theo quy định của Luật Nhà ở năm 2023, Luật Giá năm 2023 cùng nhiều Nghị định (trong đó, không tính lãi vốn và không tính lãi).
Khi đưa người dân ở các chung cư cũ về chung cư mới, sau khi xin ý kiến và được Ban Thường vụ Thành ủy đồng ý chủ trương, Ủy ban Nhân dân ban hành Văn bản số 4366/UBND-XD ngày 8/7/2020 chỉ đạo trong thời gian chưa tính toán được giá thuê nhà theo quy định, giá thuê căn hộ tạm thu theo mức giá thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước khi chưa được xây dựng, cải tạo nhân với hệ số điều chỉnh K=1,25, tương ứng với mức khoảng 10.000 đồng/m2/tháng.
Căn cứ vào quy định nêu trên, sau khi tính toán giá thuê nhà, ngày 4/11/2022, Ủy ban Nhân dân thành phố đã ban hành Quyết định số 63/2022/QĐ-UBND ban hành Bảng giá thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước tại các chung cư mới sau khi cải tạo xây dựng lại trên địa bàn thành phố Hải Phòng với mức giá từ 51.611 - 94.674 đồng/m2/tháng.
Sau đó, người dân có kiến nghị mức giá này quá cao so với hoàn cảnh, thu nhập của các hộ dân đang sống tại đây. Để ổn định tình hình Ủy ban Nhân dân thành phố đã hủy bỏ Quyết định trên để nghiên cứu lại.
Tiếp đó, ngày 14/3/2023, Ban Cán sự Đảng Ủy ban Nhân dân thành phố có Văn bản số 114-CV/BCSĐ trình Ban Thường vụ Thành ủy về việc xây dựng Nghị Quyết Hội đồng nhân dân thành phố về cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với nhà ở thuộc sở hữu nhà nước tại các khu chung cư mới xây dựng trên địa bàn thành phố Hải Phòng, với mức hỗ trợ từ 55 - 70% giá thuê nhà cho các hộ dân.
Tuy nhiên không được chấp thuận do việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà ở thuộc tài sản công chưa đúng đối tượng và chưa đúng nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước.
Tiếp đó, ngày 5/3/2024, Ban Cán sự Đảng Ủy ban Nhân dân thành phố có Văn bản số 102-CV/BCSĐ trình Ban Thường vụ Thành ủy về việc hỗ trợ chi phí giải phóng mặt bằng và chi phí đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung đối với các chung cư thuộc sở hữu Nhà nước để giảm giá thuê nhà cho các hộ dân.
Tuy nhiên, đối chiếu với quy định của pháp luật về Nhà ở, giá thuê nhà phải xác định theo nguyên tắc tính đúng, tính đủ toàn bộ chi phí hợp lý để xây dựng công trình và bảo đảm nguyên tắc bảo toàn vốn nên không thể thực hiện việc hỗ trợ giá thuê nhà theo phương án nên trên.
Gần đây, sau khi tham vấn ý kiến của các bộ, ngành Trung ương, Ủy ban Nhân dân thành phố đã vận dụng quy định của pháp luật để xây dựng Đề án về thu nộp tiền thuê nhà ở thuộc tài sản công tại các khu chung cư trên địa bàn thành phố Hải Phòng, trình Ban Thường vụ Thành ủy đồng ý chủ trương và trình Hội đồng nhân dân thành phố thông qua tại Nghị quyết số 88/NQ-HĐND ngày 6/12/2024.
Theo nội dung Đề án, thành phố chỉ tính chi phí giải phóng mặt bằng trên diện tích xây dựng khối đế các tòa nhà chung cư (không tính chi phí giải phóng mặt bằng đối với diện tích sân vườn và đường giao thông nội bộ quanh chung cư) nên giá thuê nhà đã giảm xuống.
Đồng thời, đã xác định giá thuê nhà và lộ trình thu, nộp tiền cho thuê nhà ở tại các chung cư theo từng giai đoạn, phù hợp với khả năng chi trả của các hộ dân, nhằm tạo điều kiện an sinh xã hội và đảm bảo nguyên tắc bảo toàn vốn nhà nước.
Trên cơ sở đó, Ủy ban Nhân dân thành phố đã ban hành các Quyết định về giá thuê nhà vào thời điểm cuối năm 2024 với mức giá thuê nhà tại các chung cư nêu trên trong giai đoạn đầu (hiện nay) từ 16.204-31.635 đồng/m2/tháng (tùy theo mức độ đầu tư của từng chung cư), nếu căn hộ có diện tích 50m2 thì mỗi tháng tiền thuê nhà từ 810.000-1.581.000 đồng/căn hộ.
So sánh mức giá tiền thuê nhà nêu trên cho thấy, tương đồng với giá thuê nhà thuộc tài sản công tại các địa phương: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bắc Ninh; ngang bằng giá thuê nhà trọ cấp 4 khu vực nội thành Hải Phòng; thấp hơn từ 69% đến 73% giá thuê nhà ở xã hội đầu tư bằng vốn ngoài ngân sách tại Hải Phòng (giá cho thuê từ 59.000-105.000 đồng/m2/tháng); thấp hơn từ 78% đến 86% giá thuê nhà ở chung cư thương mại tại Hải Phòng (giá cho thuê từ 115.000-145.000 đồng/m2/tháng).
Bên cạnh đó, thành phố đã trình Hội đồng Nhân dân thành phố xem xét, thông qua Nghị quyết số 25/2024/NQ-HĐND ngày 6/12/2024 quy định chính sách hỗ trợ di dời khẩn cấp đối với các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng nhà tại các chung cư cũ nguy hiểm và hỗ trợ tiền thuê nhà tại các chung cư thuộc tài sản công.
Trong đó, các đối tượng người có công với cách mạng, hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng bảo trợ xã hội đang thuê nhà và có sử dụng nhà thực tế tại các chung cư tùy từng mức độ sẽ được thành phố hỗ trợ từ mức 65% đến 100% tiền thuê nhà.
Với giá thuê nhà thấp như trên, nhiều hộ dân được thuê nhà đã cho người khác thuê lại với mức cao hơn để hưởng lợi phần chênh lệch.
Như vậy, thành phố Hải Phòng đã dành thời gian dài để xem xét nghiên cứu theo hướng giảm tối đa giá thuê nhà cho người dân, không thể giảm thêm được nữa.
Việc các hộ dân đề nghị thành phố tiếp tục giảm giá thuê nhà là không có cơ sở xem xét giải quyết. Việc các hộ dân kiến nghị việc kéo dãn lộ trình điều chỉnh tăng giá thuê nhà là không có cơ sở xem xét giải quyết.
Tại Kết luận cũng nêu rõ: Mục tiêu việc đầu tư xây dựng các chung cư mới nhằm bố trí tái định cư và bố trí chỗ ở tạm thời cho người được tái định cư, khi nhà nước thực hiện cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn thành phố, đảm bảo an toàn tính mạng người dân, an sinh xã hội, được nêu cụ thể tại các Quyết định phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi, Quyết định phê duyệt Dự án cải tạo chung cư cũ, xuống cấp, nguy hiểm trên địa bàn thành phố và Quyết định số 53/2022/QĐ-UBND ngày 22/9/2022 của Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quy định di dời, bố trí chỗ ở tạm thời, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thực hiện cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn thành phố Hải Phòng (thay thế các Quyết định số 02/2018/QĐ-UBND ngày 9/1/2018, số 27/2019/QĐ-UBND ngày 7/8/2019).
Sắp tới, thành phố chuẩn bị phá bỏ các chung cư cũ còn lại nên còn nhiều hộ dân sinh sống ở các chung cư cũ xuống cấp, nguy hiểm cần phải di chuyển có nhu cầu thuê căn chung cư do thành phố đầu tư xây dựng nêu trên.
Vì vậy, thành phố không giải quyết kiến nghị việc cho các hộ dân tự ý nhận chuyển nhượng căn hộ được tiếp tục thuê căn hộ.
Thành phố sẽ thực hiện trình tự hủy bỏ các Quyết định cho thuê nhà đối với các hộ dân chuyển nhượng căn hộ (do không có nhu cầu sử dụng và đang trục lợi chính sách) và thực hiện thu hồi căn hộ.
Liên quan đến việc các hộ dân kiến nghị về việc trường hợp tự ý thuê lại căn hộ, xin thành phố được tiếp tục thuê căn hộ, kết luận nêu rõ, với mục tiêu xây dựng các chung cư mới nêu trên, thành phố đang cho các hộ dân thuê căn hộ từ 16.204-31.635 đồng/m2/tháng (tùy theo mức độ đầu tư của từng chung cư), nếu căn hộ có diện tích 50m2 thì mỗi tháng tiền thuê nhà từ 810.000-1.581.000 đồng/căn hộ.
Tuy nhiên, một số hộ dân được thuê nhưng không có nhu cầu ở mà tự ý cho thuê lại với mức giá cao hơn (khoảng từ 4-7 triệu đồng/căn hộ).
Thành phố khẳng định, đây là hành vi trục lợi chính sách. Vì vậy, thành phố không giải quyết kiến nghị việc cho các hộ dân tự ý thuê lại căn hộ được tiếp tục thuê căn hộ.
Thành phố sẽ thực hiện trình tự hủy bỏ các Quyết định cho thuê nhà đối với các hộ dân cho thuê căn hộ (do không có nhu cầu sử dụng và đang trục lợi chính sách) và thực hiện thu hồi căn hộ.
Đối với kiến nghị về giải quyết quyền lợi của người dân tự ý nhận chuyển nhượng căn hộ, thành phố đã chỉ đạo các hộ dân không được tự ý nhận chuyển nhượng trái phép căn hộ chung cư mới và đã thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để tránh tình trạng người dân bị lừa đảo, trục lợi chính sách.
Tuy nhiên vẫn xảy ra tình trạng người dân cố tình mua bán, chuyển nhượng nhà thuộc tài sản công là trái pháp luật. Đây là hợp đồng dân sự, đề nghị các bên tự giải quyết, trường hợp hai bên không tự giải quyết được thì khởi kiện ra Tòa án Nhân dân theo quy định./.