Hai ông Trump - Putin sắp điện đàm về lệnh ngừng bắn tại Ukraine

Theo đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, cuộc đàm phán này có thể đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy một lệnh ngừng bắn giữa các bên tham chiến.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp tại Nhật Bản hồi năm 2019 - Ảnh: Reuters

Cuộc gặp mang tín hiệu tích cực

Trong cuộc phỏng vấn với CNN hôm 16.3, ông Witkoff tiết lộ rằng ông vừa trở về từ Moscow sau cuộc gặp với Tổng thống Putin. Ông mô tả đây là một cuộc thảo luận "tích cực" và bày tỏ hy vọng về một cuộc điện đàm giữa Trump và Putin trong những ngày tới.

"Chúng tôi cũng đang tiếp tục đối thoại với Ukraine để tìm ra phương án tốt nhất", ông Witkoff nhấn mạnh. Ông tin rằng cuộc trao đổi giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Nga sẽ mang lại "tín hiệu tốt và tích cực".

Hãng tin Reuterscho biết Tổng thống Trump đang tìm cách giành được sự ủng hộ của ông Putin đối với đề xuất ngừng bắn kéo dài 30 ngày, mà Ukraine đã đồng ý vào tuần trước. Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh cả hai bên tiếp tục thực hiện các cuộc không kích dữ dội, trong khi Nga ngày càng tiến gần đến việc kiểm soát hoàn toàn khu vực Kursk - nơi quân đội Ukraine đã bám trụ trong nhiều tháng.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 14.3, ông Trump tuyên bố rằng "có một cơ hội rất lớn để cuộc chiến cuối cùng cũng chấm dứt". Ông cũng tiết lộ đã yêu cầu Nga ngừng bắn với hàng nghìn binh sĩ Ukraine hiện đang bị Nga dồn ép ở Kursk.

Phản ứng từ Moscow

Về phía Nga, Tổng thống Putin cho biết ông sẽ tôn trọng yêu cầu của Tổng thống Trump về việc không gây thiệt hại cho các binh sĩ Ukraine tại Kursk, với điều kiện họ phải đầu hàng.

Điện Kremlin cũng thông báo rằng ông Putin đã gửi một thông điệp cho nhà lãnh đạo Mỹ thông qua ông Witkoff, trong đó thể hiện "sự lạc quan thận trọng" về khả năng đạt được một thỏa thuận ngừng bắn nhằm chấm dứt xung đột.

Dù vậy, nhiều quan chức Mỹ vẫn cảnh báo rằng còn nhiều thách thức cần giải quyết trước khi Nga thực sự đồng ý với một lệnh ngừng bắn, chứ chưa nói đến một giải pháp hòa bình toàn diện.

Trong các cuộc phỏng vấn riêng biệt trên truyền hình vào 16.3, ông Witkoff, Ngoại trưởng Marco Rubio và cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz đều nhấn mạnh rằng con đường phía trước vẫn còn nhiều trở ngại.

Khi được hỏi trên chương trình của đài ABC về khả năng Mỹ chấp nhận một thỏa thuận hòa bình cho phép Nga giữ lại các vùng lãnh thổ phía đông Ukraine mà họ đã kiểm soát, ông Waltz trả lời: "Liệu chúng ta có thể đuổi mọi người Nga khỏi từng tấc đất của Ukraine không?". Ông nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng phải dựa trên "thực tế".

Trong khi đó, ông Rubio cho rằng một thỏa thuận hòa bình sẽ yêu cầu "sự nỗ lực và nhượng bộ từ cả hai phía". Ông cũng cho rằng "các cuộc đàm phán sẽ không thể bắt đầu nếu các bên vẫn tiếp tục giao tranh".

Những biện pháp bổ sung từ Mỹ

Tổng thống Trump trước đó cảnh báo rằng nếu không đạt được thỏa thuận ngừng bắn, cuộc chiến giữa Moscow và Kyiv có thể leo thang rộng lớn hơn, thậm chí là thế chiến thứ 3. Do đó, chính quyền của ông đã có những bước đi cụ thể nhằm thúc đẩy đối thoại và hợp tác.

Vào tuần trước, Nhà Trắng đã có một số điều chỉnh quan trọng trong đội ngũ phụ trách vấn đề Ukraine. Ông Trump 15.3 tuyên bố rằng vai trò của tướng Keith Kellogg đã bị thu hẹp từ đặc phái viên phụ trách cả Nga và Ukraine xuống chỉ còn Ukraine. Sự thay đổi này diễn ra sau khi phía Nga đề nghị loại ông Kellogg khỏi các cuộc đàm phán hòa bình.

Bên cạnh đó, một biện pháp kinh tế quan trọng đã được thực hiện nhằm gia tăng áp lực lên Moscow. Giấy phép cho phép các tổ chức tài chính Mỹ tiếp tục giao dịch năng lượng với Nga đã hết hạn vào tuần trước. Động thái này có thể buộc Nga phải tính toán lại chiến lược và đi đến một thỏa thuận hòa bình về Ukraine.

Bộ Tài chính Mỹ đang xem xét các biện pháp trừng phạt mới đối với các công ty dầu mỏ và dịch vụ mỏ dầu lớn của Nga. Những bước đi này được xem là sự tiếp nối của các biện pháp trừng phạt mà chính quyền Tổng thống Joe Biden đã áp dụng trước đó.

Tín hiệu lạc quan nhưng còn nhiều biến số

Dù có những tín hiệu tích cực từ cả Washington và Moscow, nhưng tương lai của cuộc đàm phán vẫn chưa thể đoán trước. Nga và Ukraine vẫn tiếp tục tấn công lẫn nhau trên chiến trường, trong khi các bên liên quan vẫn còn nhiều bất đồng về phương án giải quyết lâu dài cho cuộc xung đột.

Về phía Ukraine, chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky vẫn chưa đưa ra phản hồi chính thức về cuộc trao đổi sắp tới giữa ông Trump và ông Putin. Tuy nhiên, một số quan chức Ukraine bày tỏ lo ngại rằng bất kỳ thỏa thuận nào giữa Mỹ và Nga cũng cần phải đảm bảo chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.

Giới quan sát cho rằng nếu ông Trump có thể thuyết phục Tổng thống Putin chấp nhận một lệnh ngừng bắn tạm thời, đó có thể là bước khởi đầu quan trọng cho một tiến trình hòa bình bền vững hơn. Tuy nhiên, với những diễn biến phức tạp của tình hình hiện tại, vẫn chưa thể khẳng định liệu một thỏa thuận ngừng bắn có thực sự đặt nền móng cho hòa bình lâu dài hay không.

Trong bối cảnh đó, cuộc điện đàm Trump - Putin trong tuần này được kỳ vọng sẽ làm rõ hơn về triển vọng chấm dứt cuộc chiến kéo dài hơn 3 năm qua ở Ukraine.

Hoàng Vũ