Hà Tĩnh tập trung phun phòng trừ đạo ôn lá gây hại lúa xuân

Nhiều giống lúa chủ lực nhiễm bệnh

Ông Nguyễn Văn Hưng (thôn Trường Thủy, Đan Trường, Nghi Xuân) cho biết: “Nhà tôi làm gần 1 mẫu lúa trong đó có 4 sào sử dụng giống VNR20. Giống này tôi mới sử dụng sang vụ này là vụ thứ 2 nhưng lại bị nhiễm bệnh sớm. Gặp đúng đợt mưa ẩm vào giữa tháng 3 nên việc phun phòng chưa được hiệu quả, vết bệnh vẫn có dấu hiệu lan rộng, chắc tôi phải phun thêm lần 2 trong vài ngày tới. Nhiều nhà trong vùng sản xuất giống này cũng đều bị nhiễm rải rác đạo ôn lá”.

Ngành chuyên môn huyện Cẩm Xuyên kiểm tra bệnh đạo ôn lá trên đồng ruộng.

Theo thông tin từ Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Nghi Xuân, giống VNR20 được gieo trồng trên diện tích khoảng gần 200 ha, tập trung chủ yếu tại các xã Xuân Thành, Cổ Đạm, Xuân Viên, Đan Trường,… Qua theo dõi của ngành chuyên môn, nhiều diện tích lúa tại các địa phương sản xuất giống này đã bị nhiễm bệnh đạo ôn lá và phải tiến hành phun phòng trừ sớm để tránh lây lan trên diện rộng.

Bên cạnh giống VNR20, năm nay, ở hầu hết các địa phương, giống Thái Xuyên 111 cũng là một trong những giống có tỷ lệ nhiễm bệnh đạo ôn lá cao. Giống lúa này đã được đưa vào bộ giống gieo trồng đại trà của tỉnh đang được sản xuất với diện tích hơn 4.000 ha.

Ông Nguyễn Hoàng Long - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Dân cho biết: “Xã Tân Dân là địa phương có diện tích lúa xuân khá lớn của huyện Đức Thọ với trên 600 ha. Trong đó, giống Thái Xuyên 111 ghi nhận diện tích bị nhiễm đạo ôn lá cao hơn các giống khác, nhất là ở các chân ruộng gieo cấy dày, bón thừa đạm. Địa phương đang chú trọng công tác theo dõi, điều tra, phát hiện các ổ bệnh để phòng trừ kịp thời”.

Vết bệnh đạo ôn lá trên đồng ruộng xã Sơn Tây, huyện Hương Sơn.

Ngoài nhóm giống mẫn cảm như P6, ADI168, Thái Xuyên 111, VNR20, Bắc Thịnh, HN6,… một số giống người dân tự ý gieo cấy ngoài cơ cấu như: Nam Dương, PM2,... cũng đang là “mồi lửa” gây lây lan bệnh đạo ôn lá trong điều kiện thời tiết tiếp tục duy trì hình thái trời nhiều mây, ít nắng, độ ẩm cao.

Theo báo cáo của Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi tỉnh, lúa xuân 2025 đang giai đoạn đẻ nhánh rộ, một số diện tích gieo cấy sớm bước vào thời kỳ phân hóa đòng. Bệnh đạo ôn phát sinh gây hại tỷ lệ bệnh trung bình 5 - 7%, nơi cao 10 - 15%, cục bộ 20 - 30%, diện tích nhiễm 60 ha,phân bố tại các xã Kỳ Văn, Kỳ Khang, Kỳ Thư, Kỳ Phú, Kỳ Thọ (huyện Kỳ Anh); Đỉnh Bàn, Thạch Khê, Thạch Bình (TP Hà Tĩnh); Bùi La Nhân, Lâm Trung Thủy, Tùng Châu (Đức Thọ); Thạch Long, Thạch Sơn, Thạch Ngọc, Bình An, thị trấn Lộc Hà, Mai Phụ (Thạch Hà); Đan Trường, Xuân Hội (Nghi Xuân),…Điều đáng lo ngại là các loại giống chủ lực, có diện tích gieo trồng tương đối lớn của tỉnh như Thái Xuyên 111, Bắc Thịnh, VNR20, HN6, ADI168, KD18,… đều đã xuất hiện bệnh đạo ôn lá, nguy cơ lớn chuyển tiếp sang đạo ôn cổ bông trong giai đoạn sau.

Nông dân huyện Đức Thọ phun phòng trừ đạo ôn lá.

Tập trung phun phòng trừ, “ngăn” đạo ôn cổ bông

Tranh thủ thời tiết thuận lợi, những ngày này, bà con nông dân đang "chạy nước rút" bám đồng, phun phòng trừ bệnh đạo ôn lá trước khi lúa bước vào giai đoạn làm đòng, trổ bông.

Chị Trần Thị Hạnh (thôn Bình Minh, xã Thạch Bình, TP Hà Tĩnh) cho biết: “Vụ này tôi sản xuất trên diện tích gần 1 mẫu. Qua thăm đồng, một số chân ruộng có tán dày rậm, lúa xanh tốt đã xuất hiện nhiều vết chấm nâu - dấu hiệu của bệnh đạo ôn lá nên tôi đã phun thuốc phòng trừ ngay, hạn chế lây lan sang các ruộng khác trong 2 ngày vừa qua. May trời có nắng nên hiệu lực phòng trừ của thuốc cũng sẽ tốt hơn”.

Hơn 500 ha lúa của huyện Nghi Xuân đã được phun phòng.

Là một trong những địa phương có diện tích nhiễm đạo ôn lá lớn, trong đợt này, huyện Nghi Xuân đang đốc thúc bà con ra đồng phun thuốc phòng trừ, khống chế lây lan dịch bệnh.

Ông Lê Anh Đức - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Nghi Xuân cho biết: “Với tinh thần tập trung khoanh vùng, xử lý diện hẹp, phun phòng diện rộng, đến nay, toàn huyện đã phun phòng trên diện tích hơn 500 ha tập trung ở các xã Đan Trường, Xuân Hội, Xuân Mỹ,… để vừa ngăn nguy cơ lây lan ở giai đoạn lúa đẻ nhánh, hạn chế mầm bệnh đạo ôn cổ bông trong thời gian tới. Đồng thời, khuyến cáo bà con nâng cao tinh thần chủ động trong việc bám sát đồng ruộng để kiểm tra, theo dõi tình hình sâu bệnh trên lúa”.

Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn Hà Tĩnh, thời gian tới, thời tiết tiếp tục duy trì hình thái trời nhiều mây, ít nắng, ẩm độ cao, nhiệt độ trung bình 18 - 23 độ C, là điều kiện thuận lợi cho bào tử nấm bệnh đạo ôn phát tán, nảy mầm và có nguy cơ lây lan trên diện rộng, gây cháy lụi cục bộ một số diện tích, nhất là trên các giống nhiễm.

Các địa phương tăng cường công tác điều tra sâu bệnh trên đồng ruộng, nhất là đối với đạo ôn lá.

Vì thế, Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi tỉnh khuyến cáo các địa phương tiếp tục tập trung chỉ đạo bà con nông dân tranh thủ thời tiết ra đồng, kịp thời phun phòng các diện tích có nguy cơ nhiễm bệnh; chỉ đạo các phòng chuyên môn, Trung tâm Ứng dụng khoa học kỹ thuật và Bảo vệ cây trồng, vật nuôi và UBND các xã, phường, thị trấn làm tốt công tác điều tra phát hiện, dự tính dự báo. Đặc biệt, tiến hành khoanh vùng và xử lý dứt điểm những diện tích nhiễm bệnh để hạn chế nguồn lây, nhất là trên những diện tích gieo cấy các giống mẫn cảm với bệnh như: P6, ADI168, Thái Xuyên 111, VNR20, Bắc Thịnh, HN6,...

Thái Oanh