Hà Nội: Xe xăng thoái lui, giao thông công cộng liệu kịp tiến tới?

Mới đáp ứng được 19,5% nhu cầu đi lại

Chiều 6/8, Báo Hà Nội Mới tổ chức cuộc Tọa đàm trực tuyến “Giao thông tích hợp và liền mạch - Giải pháp cho đô thị xanh”.

Tổng Biên tập Báo Hà Nội Mới Nguyễn Minh Đức nhắc lại Chỉ thị số 20 của Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.

Chỉ thị yêu cầu Thủ đô Hà Nội thực hiện các giải pháp, biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện; lộ trình đến ngày 1/7/2026, không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1; từ ngày 1/1/2028, không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030, tiếp tục mở rộng thực hiện trong Vành đai 3.

Tổng Biên tập Báo Hà Nội Mới Nguyễn Minh Đức.

Theo ông Đức, Việt Nam đang tiến đến giảm phát thải môi trường, bắt đầu từ việc giảm, hạn chế xe xăng lưu thông trong nội thành, chuyển dần sang di chuyển bằng phương tiện công cộng, xe không phát thải,… hướng đến phát triển bền vững. Nhưng liệu hạ tầng và phương tiện giao thông công cộng có đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân hay không?

“Giải pháp nào giúp việc di chuyển liền mạch trong đô thị xanh mà không làm mất đi sinh kế, hay tạo thêm áp lực chi phí cho người dân trong quá trình chuyển đổi này? Song song với việc thực hiện quy trình giảm phát thải thông qua hạn chế xe xăng thì cần thực hiện phương thức tích hợp giao thông công cộng và giao thông chia sẻ”, ông Đức đặt vấn đề.

Ông Nguyễn Tuyển, Trưởng Phòng Quản lý vận tải, Sở Xây dựng Hà Nội.

Ông Nguyễn Tuyển - Trưởng Phòng Quản lý vận tải, Sở Xây dựng Hà Nội - cho biết thực tế, các phương tiện vận tải công cộng chỉ đáp ứng được 19,5% nhu cầu đi lại của nhân dân Thủ đô. Trong khi đó, Hà Nội hiện có khoảng 8 triệu xe máy, gần 1,5 triệu xe ô tô.

TS. Nguyễn Minh Phong.

6 điểm nghẽn khiến giao thông công cộng Hà Nội chưa liền mạch

Trao đổi về vấn đề này, TS. Nguyễn Minh Phong chỉ ra 6 điểm nghẽn khiến giao thông công cộng Hà Nội chưa liền mạch. Đó là, thiếu độ bao phủ, bao trùm, độ tiện lợi và kết nối của giao thông đầu cuối; thiếu kết nối các loại hình vận tải công cộng với nhau; thiếu sự đa dạng loại hình phương tiện vận tải đáp ứng nhu cầu đa dạng của sự dịch chuyển; thiếu kết nối liền mạch giữa các phương tiện vận tải công cộng với phương tiện vận tải tư nhân; thiếu diện tích giao thông tĩnh phục vụ nhu cầu đa phương tiện, đa lộ trình.

Cuối cùng, thiếu tư duy thống nhất, sự chỉ đạo thống nhất và đặc biệt thiếu cơ chế tài chính khuyến khích sự phát triển vận tải công cộng, vận tải tư nhân kết nối liền mạch.

TS. Nguyễn Trí Hiếu phân tích, giao thông Hà Nội phải được cải thiện để đạt mục đích tạo tiện lợi cho người tham gia giao thông, tăng an toàn giao thông, giải quyết vấn đề tắc đường khi dân số Thủ đô ngày càng tăng, giảm chi phí di chuyển; bảo vệ môi trường, giảm ô nhiễm.

Để đạt được những mục tiêu này, mô hình “kinh tế chia sẻ” trong giao thông đô thị Việt Nam là một giải pháp, để hệ thống giao thông trở nên “liền mạch”, “tích hợp” được nhiều phương tiện giao thông.

Liền mạch được triển khai theo mô hình người di chuyển có thể di chuyển thuận tiện từ điểm xuất phát (first mile) đến điểm đến (last mile) qua việc sử dụng nhiều phương tiện, như đi xe cá nhân từ nhà đến trạm xe buýt công cộng và đến nơi làm việc...

TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, giao thông Hà Nội phải được cải thiện để đạt mục đích tạo tiện lợi cho người tham gia giao thông.

Hướng tới giao thông xanh, tích hợp, liền mạch

Chức năng kết nối chặng đầu - chặng cuối chỉ thực sự có giá trị khi nó được hỗ trợ bởi một hệ thống vận tải công cộng khối lượng lớn (như Metro, BRT), hành khách chỉ cần đợi vài phút là có một chuyến đi về hướng mình muốn.

Ông Hiếu đề xuất, Nhà nước cần chủ trì xây dựng một tiêu chuẩn chung về dữ liệu, được gọi là Hệ sinh thái Giao thông tích hợp mở (MaaS - Mobility as a Service). Điều này cho phép nhiều doanh nghiệp cùng tham gia dịch vụ vận chuyển. Nhà nước cần quy định chia sẻ dữ liệu bắt buộc, các nền tảng phải có nghĩa vụ cung cấp dữ liệu di chuyển (đã được ẩn danh hóa) cho cơ quan chức năng để phục vụ công tác quản lý, quy hoạch đô thị.

Tọa đàm trực tuyến “Giao thông tích hợp và liền mạch - Giải pháp cho đô thị xanh”.

Ông Nguyễn Tuyển cho biết, các cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu tăng cường năng lực kết nối để hạn chế thấp nhất sự đứt quãng trong việc đi lại của người dân. Kết nối phải bảo đảm để người dân tiếp cận xe buýt trong bán kính 500m.

Tại các khu vực ngõ nhỏ, phố nhỏ, xe buýt tiếp cận khó thì phải dùng phương tiện khác như dịch vụ xe đạp điện.

“Về việc này, chúng tôi đã rà soát, đến nay, mới có hơn 100 điểm cho dịch vụ xe đạp. Sau này, khi hạn chế xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, chúng tôi sẽ rà soát khu vực nào bố trí được xe đạp sẽ bố trí, nhằm tăng cường khả năng kết nối để người dân sử dụng giao thông công cộng thuận tiện”, ông Nguyễn Tuyển nói.

Lưu Trinh