Hà Nội xây dựng nền hành chính dân chủ, minh bạch và gần dân
Thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW ngày 18/2/1998 của Bộ Chính trị về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở, 27 năm qua, TP Hà Nội đã không ngừng đổi mới, sáng tạo, triển khai nhiều mô hình phù hợp với thực tiễn, góp phần phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội.
Qua đó, tạo sự đồng thuận, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Người dân xã Đức Thượng (huyện Hoài Đức) làm thủ tục nhận tiền hỗ trợ đền bù giải phóng mặt bằng Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội.
Thực hiện dân chủ ở nhiều loại hình, lĩnh vực
Theo báo cáo của Thành ủy Hà Nội, trong 27 năm qua, TP Hà Nội đã triển khai thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW về QCDC ở cơ sở một cách nghiêm túc, đồng bộ trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh khiếu kiện như GPMB, thuế, quản lý trật tự xây dựng...
Theo đó, việc công khai dân chủ trong công tác GPMB tiếp tục được các địa phương quan tâm thực hiện nghiêm túc, đúng quy định của pháp luật và quy chế đã ban hành. Thực hiện công khai đầy đủ các quy định của pháp luật về thực hiện dự án, các văn bản của quận, huyện, thị về thông báo thu hồi đất, dự thảo phương án… với nhiều hình thức như: niêm yết công khai tại trụ sở UBND xã, phường, thị trấn, nhà văn hóa thôn, tổ dân phố; họp công khai trực tiếp với các hộ dân về phương án bồi thường, hỗ trợ; bảo đảm quyền được tham gia, giám sát của người bị thu hồi đất trong quá trình triển khai thực hiện dự án, giải quyết kịp thời đầy đủ các khiếu nại, kiến nghị của người bị thu hồi đất theo quy định của pháp luật.
Trong công tác thuế, các địa phương đã thực hiện công khai, dân chủ. Đẩy mạnh công tác CCHC, hiện đại hóa - ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế. Thực hiện thường xuyên mô hình 6 chữ T “Tận tâm lắng nghe - Tận tình hướng dẫn - Tận tụy giải quyết” mục tiêu hướng tới người nộp thuế và 5 chữ H “Hãy hướng dẫn khi người nộp thuế chưa biết; Hãy giải thích khi người nộp thuế chưa hiểu; Hãy giải quyết tốt nhất yêu cầu của người nộp thuế; Hãy giải quyết nhanh nhất thủ tục mà người nộp thuế đang cần; Hãy để người nộp thuế hài lòng khi ra khỏi cơ quan Thuế”. Từ đó, góp phần thực hiện có hiệu quả công tác thu ngân sách Nhà nước và quản lý thuế trên địa bàn TP.
Trong công tác quản lý trật tự xây dựng, các cơ sở đã nghiêm túc thực hiện việc niêm yết công khai các văn bản pháp luật có liên quan đến lĩnh vực trật tự xây dựng. Tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nâng cao ý thức chấp hành quy định về trật tự xây dựng của các tổ chức, hộ cá nhân. Các công trình xây dựng không phép, không niêm yết giấy phép được chính quyền kiên quyết xử lý, yêu cầu chấp hành đúng quy định.
Đối với thực hiện QCDC trong trường học ngoài công lập, việc tổ chức, triển khai QCDC luôn được các chi bộ trường ngoài công lập quan tâm thực hiện gắn với xây dựng hệ thống chính trị tại cơ sở và thực hiện những quy định của Luật Giáo dục theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Đồng thời, bảo đảm cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh và học sinh được quyền giám sát, kiểm tra, đóng góp ý kiến, tham gia vào các hoạt động của nhà trường.
Việc thực hiện tốt QCDC trong nhà trường đã góp phần phát huy quyền làm chủ, huy động tiềm năng trí tuệ của tập thể sư phạm, cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh. Công tác dạy và học có nhiều chuyển biến tích cực, đội ngũ giáo viên thi đua dạy tốt, học sinh thi đua học tốt. Đồng thời góp phần xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh, nâng cao chất lượng dạy và học, ngăn chặn những tiêu cực xảy ra trong trường học.

Một góc Hà Nội nhìn từ trên cao. Ảnh: Phạm Hùng
Chủ động xây dựng các mô hình quy chế dân chủ
Quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, bên cạnh việc rà soát, điều chỉnh các quy chế đã ban hành, nhiều địa phương trên địa bàn TP Hà Nội đã chủ động xây dựng các quy chế mới phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương, đơn vị.
Điển hình như quận Hoàn Kiếm xây dựng QCDC trong công tác đảm bảo an sinh xã hội. Theo đó, quận thực hiện tốt công tác chi trả trợ cấp xã hội đảm bảo kịp thời, đúng đối tượng. Năm 2024, tổ chức chi trả trợ cấp bảo trợ xã hội tới 11.050 lượt đối tượng với tổng số tiền 7,49 tỷ đồng; chi trả chế độ trợ cấp xã hội hằng tháng tới 8.670 lượt người có công với số tiền 15,2 tỷ đồng; chi trả trợ cấp đến 30 người cao tuổi cô đơn, người khuyết tật đặc biệt nặng, người mắc bệnh hiểm nghèo thuộc hộ cận nghèo theo Nghị quyết số 17/NQ-HĐND của HĐND TP với tổng số tiền 370 triệu đồng.
Trong khi đó, quận Long Biên đã xây dựng QCDC trong công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất, công tác quản lý trật tự đô thị và công tác bảo vệ môi trường. Năm 2024, UBND quận Long Biên đã tiếp nhận 117 hồ sơ và đã cấp 92 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; đang giải quyết 25 hồ sơ. Đồng thời kiến nghị với Chính phủ ban hành quy hoạch, phân vùng môi trường và cơ chế, chính sách phục vụ việc di dời đối với 6 cơ sở sản xuất gây ô nhiễm trên địa bàn quận.
Đối với quận Hai Bà Trưng, quận đã ban hành QCDC trong công tác quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm lĩnh vực nông nghiệp và công thương; QCDC trong công tác bảo vệ môi trường; QCDC trong hoạt động quản lý Nhà nước về hành nghề y dược ngoài công lập; QCDC trong việc xét duyệt trợ cấp xã hội hàng tháng đối với đối tượng là người khuyết tật trên địa bàn quận.
Tại huyện Thanh Trì, huyện đã xây dựng và thực hiện QCDC về công khai quản lý tài sản Nhà nước; QCDC trong việc tiếp dân và giải quyết khiếu nại tố cáo; QCDC về công khai tài chính và các loại quỹ do Nhân dân đóng góp; công tác quản lý đất đai.
Năm 2024, huyện Thanh Trì tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, công tác đăng ký biến động QSD đất. Hoàn thành việc số hóa các thửa đất do UBND các xã, thị trấn quản lý. Hướng dẫn UBND các xã, thị trấn rà soát, phân loại hồ sơ, hướng dẫn công dân kê khai và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (đối với các trường hợp đủ điều kiện), lập hồ sơ quản lý (đối với các trường hợp không đủ điều kiện) nhằm kiểm soát, khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai, không để đất bị bỏ hoang lãng phí, không để phát sinh các vi phạm về đất đai…
Những mô hình này cho thấy tính chủ động, sáng tạo của từng địa phương trong triển khai QCDC, từ đó nâng cao sự hài lòng và niềm tin của Nhân dân vào chính quyền.
Có thể thấy, việc thực hiện QCDC ở cơ sở tại Hà Nội không chỉ dừng lại ở hình thức mà đã đi vào chiều sâu, gắn với yêu cầu thực tiễn và lợi ích thiết thực của người dân. Mỗi lĩnh vực, mỗi địa phương đều có cách làm riêng, sáng tạo và hiệu quả, góp phần xây dựng một chính quyền liêm chính, hành động, vì dân phục vụ. Đây là nền tảng quan trọng để phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, đẩy mạnh công cuộc xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, giàu đẹp.