Hà Nội tìm được 'chìa khóa' cho phát triển đô thị

Nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước đến tìm hiểu, đầu tư trên địa bàn Hà Nội gặp không ít khó khăn bởi nguyên nhân cả chủ quan và khách quan. Về phía chính quyền, mặc dù rất muốn hợp tác, nhưng câu trả lời thường gặp vẫn là “vướng quy hoạch”.

Ảnh tư liệu - minh họa: Trung Nguyên/Báo Tin tức

Tháo gỡ mọi vấn đề

Trên thực tế, tại Hà Nội có hàng trăm dự án ách tắc, chậm tiến độ, hàng trăm công trình phúc lợi công cộng, dự án thu hút đã lên kế hoạch thực hiện nhưng chưa làm được vẫn chỉ là “vướng” quy hoạch. Điều được chờ đợi và mong mỏi bấy lâu của chính quyền, doanh nghiệp, người dân Hà Nội là mới đây được Thủ tướng Chính phủ đẩy nhanh lộ trình bằng Quyết định số 1569/QĐ-TTg, ngày 12/12/2024 về phê duyệt Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tiếp theo đó ngày 27/12, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ra Quyết định 1668/QĐ-TTg Phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn 2065. Cả 2 đồ án quy hoạch lớn này chính là "chìa khóa vàng" để tháo gỡ mọi vấn đề cho xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội trong tầm nhìn chiến lược.

Để "ra đời" được 2 đồ án quy hoạch nói trên là nỗ lực lớn với bao công sức, thời gian của các cấp, ngành, đặc biệt là ngành quy hoạch kiến trúc Hà Nội. Công tác quy hoạch trong suốt hơn 30 năm qua là một tài sản công việc khổng của cả Thủ đô. Văn phòng Kiến trúc sư trưởng và Sở Quy hoạch - Kiến trúc đã chủ động và có nhiều nỗ lực, cố gắng tham gia triển khai thực hiện những đồ án, dự án, đề án lớn như Quy hoạch chung xây dựng Thủ Đô (1998, 2011); Quy hoạch chi tiết các quận huyện, các khu vực đặc thù (1998-2011); hàng chục quy hoạch chung xây dựng huyện, đô thị vệ tinh, thị trấn, các quy hoạch phân khu đô thị trung tâm, nội đô lịch sử và sông Hồng; các quy chế quản lý; các dự án đầu tư xây dựng trọng điểm, cải tạo chỉnh trang các khu vực di sản, các khu tập thể cũ; các chương trình phát triển đô thị thành phố...

Cùng đó là các đề án xây dựng cầu vượt sông Hồng như: cầu Nhật Tân, cầu Tứ Liên, cầu Thanh Trì, cầu Trần Hưng Đạo...; kế hoạch sử dụng đất và di dời các cơ sở gây ô nhiễm ra khỏi nội thành, các nội dung ưu tiên phát triển văn hóa – xã hội, giải pháp giảm ùn tắc giao thông khu vực trung tâm thành phố... tham gia ý kiến xây dựng các Bộ Luật liên quan đến Quy hoạch, Luật Thủ đô, Luật Quản lý phát triển đô thị, Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng... và các nghị định, thông tư hướng dẫn; các Nghị quyết, Báo cáo chính trị của Thành ủy trình các kỳ Đại hội Đảng toàn quốc và thành phố...

Đặc biệt, ngành quy hoạch đã hoàn thành lập, trình duyệt Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô... Đây là những nội dung, văn kiện có tác động sâu rộng, lâu dài tới quá trình phát triển của Thủ đô trong suốt 30 năm qua, đồng thời cũng góp phần tích cực cho nhiều vấn đề quan trọng có tầm ảnh hưởng trên bình diện cả nước. Ông Kỳ Anh, Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội khẳng định: Bước sang năm 2025 là một dấu mốc quan trọng để thực hiện rất nhiều vấn đề lớn, tổng thể, đồng bộ trên bước đường xây dựng Thủ đô văn minh như kế hoạch.

Không đổ lỗi cho thể chế

Trong 2 cuộc làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội gần đây nhất, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh việc coi trọng vai trò của thể chế pháp lý. Vì vậy, Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ đang đẩy nhanh hoàn thiện hệ thống pháp luật để các bộ, ngành, tỉnh thành dễ thực hiện. Minh chứng cho điều trên là hệ thống pháp luật, văn bản dưới luật liên quan đến Thủ đô đã được hoàn thành mà điển hình nhất là Luật Thủ đô sửa đổi ra đời.

Với hệ thống pháp lý đồng bộ, những tồn tại có được khơi thông hay vẫn tái diễn cảnh "tắc nghẽn" còn phụ thuộc nhiều vào sự quyết tâm, quyết liệt từ phía Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô.

Sở Quy hoạch - Kiến trúc sẽ phải tiếp tục nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ có tính chất quan trọng vì lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc có tính chất đặc thù, chuyên ngành, chuyên sâu cao. Thực hiện nhiệm vụ tham mưu về quản lý quy hoạch - kiến trúc, phát triển đô thị cho Thành phố, công tác quy hoạch phải đi trước, phát huy được hết tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô. Để cụ thể hóa, UBND thành phố Hà Nội vừa phê duyệt Chương trình phát triển đô thị thành phố Hà Nội giai đoạn đến năm 2035.

Ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND thành phố cho biết: Mục tiêu đặt ra là đến năm 2030, Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, trung tâm hỗ trợ thúc đẩy liên kết vùng, trung tâm dịch vụ tổng hợp của cả nước, điểm đến kinh tế, văn hóa hấp dẫn của quốc tế. Tỷ lệ đô thị hóa đạt 65% - 70%, tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng hiện đại đạt 30%.

Đến năm 2045, Hà Nội phải là Thủ đô văn hóa, đô thị thông minh, sinh thái, trung tâm tài chính, dịch vụ, khoa học công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực, trung tâm tổ chức các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học công nghệ của châu Á và quốc tế. Đồng thời, là thành phố xanh và sinh thái với sông Hồng là biểu tượng phát triển; tỷ lệ đô thị hóa đạt 75%, tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng đạt 50%.

Mục tiêu là ưu tiên các chương trình, dự án đầu tư xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng và kiến trúc cảnh quan đô thị đáp ứng các tiêu chuẩn, tiêu chí phân loại đô thị. Chương trình, kế hoạch phát triển các khu vực được xác định theo quy hoạch chung đô thị, khu vực phát triển đô thị để tập trung đầu tư hình thành đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và kiến trúc cảnh quan đô thị theo từng giai đoạn cho các quận và khu vực dự kiến thành lập quận.

* Giải pháp thực hiện khối lượng khổng lồ

Sau khi hoàn thành và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Đồ án Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 cần phải được tiếp tục khẩn trương triển khai thực hiện. Trong đó có việc lập, thẩm định và trình duyệt hơn 40 đồ án và đồ án điều chỉnh quy hoạch phân khu đô thị, 10 quy hoạch vùng huyện, 5 quy hoạch chung, 24 quy hoạch phân khu đô thị vệ tinh 14 quy hoạch chung thị trấn, thị trấn sinh thái. Đó là chưa kể các quy hoạch hạ tầng kỹ thuật đô thị và khoảng 250 đồ án quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị riêng.

Các mục tiêu nhiệm vụ phát triển đặt ra đối với Thủ đô Hà Nội trong thời kỳ mới đặc biệt liên quan đến quy hoạch phát triển đô thị; trong đó lĩnh vực quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng đóng vai trò đặc biệt quan trọng, đi trước 1 bước. Theo đó, cần tập trung đầu tư phát triển, nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của Thủ đô một cách tổng thể, đồng bộ, hiện đại và hiệu quả. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển hệ thống giao thông đồng bộ, hiện đại; hoàn thành xây dựng các tuyến đường quốc lộ, đường cao tốc, đường vành đai, hệ thống đường kết nối nội vùng và liên vùng theo quy hoạch, đồng bộ với quy hoạch kiến trúc, cảnh quan, xây dựng đô thị văn minh, hiện đại.

Bên cạnh đó, thành phố đẩy nhanh tiến độ các dự án đường sắt đô thị; đầu tư xây dựng thêm các cầu qua sông Hồng, sông Đuống; phấn đấu hoàn thành đường Vành đai 4 trước năm 2027 và chuẩn bị đầu tư, xây dựng đường Vành đai 5 trước năm 2030. Mở rộng, nâng cấp sân bay quốc tế Nội Bài; nghiên cứu, xây dựng thêm 1 sân bay quốc tế đáp ứng yêu cầu phát triển vùng Thủ đô và khu vực phía Bắc...

Cùng với việc phát triển đô thị Hà Nội thông minh, hiện đại, có bản sắc, tập trung hình thành một số cực tăng trưởng mới, sẽ từng bước tạo ra chùm đô thị, các đô thị vệ tinh, mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD)… Cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị gắn với bảo tồn, phát huy giá trị và khai thác hiệu quả, bền vững các công trình, không gian lịch sử văn hóa tại khu vực nội đô lịch sử; xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, thực hiện hiệu quả việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.

Theo yêu cầu, ngành quy hoạch đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ trong quản lý đô thị; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, thực hiện tốt quản lý đô thị, đặc biệt là trật tự xây dựng, giảm thiểu, tiến tới chấm dứt ùn tắc giao thông, hướng tới xây dựng Thủ đô xanh, sạch, đẹp, phát triển bền vững; thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp nhằm cải thiện chất lượng không khí; xử lý cơ bản ô nhiễm môi trường nước hệ thống sông, hồ; hoàn thành cải tạo môi trường, chương trình chống úng, ngập; hạ tầng xử lý rác thải, nước thải, cây xanh đô thị...

Để tiếp tục phát huy những thành tựu đạt được, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội sẽ tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong thời kỳ mới, là cơ quan tham mưu về quy hoạch kiến trúc cho chính quyền thành phố, không ngừng hoàn thiện và phấn đấu đạt kết quả nhiều hơn nữa để góp phần xây dựng một Thủ đô Hà Nội ngày càng văn minh và phát triển.

Nguyễn Văn Cảnh (TTXVN)