Hà Nội phát huy sức mạnh dân chủ trong xây dựng, phát triển thành phố

Điều này thể hiện sự nhất quán, kiên trì và sáng tạo trong việc phát huy quyền làm chủ của Nhân dân. Hệ thống chính trị các cấp đã đồng bộ triển khai các giải pháp, bảo đảm cho dân chủ trở thành một phần không thể tách rời trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị - xã hội của Thủ đô.

Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh trao đổi tại một buổi tiếp công dân.

Chính quyền các cấp vào cuộc quyết liệt, thiết thực

Theo đánh giá của Thành ủy Hà Nội, thời gian qua, thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, HĐND và UBND các cấp của TP Hà Nội đã thể hiện rõ vai trò trung tâm trong việc thực thi quyền dân chủ ở cơ sở thông qua nhiều hoạt động cụ thể, từ xây dựng nghị quyết, tổ chức bầu cử đến tiếp xúc cử tri và giám sát thực thi chính sách.

Trong ba nhiệm kỳ gần đây, HĐND TP tổ chức tổng cộng 56 kỳ họp, ban hành hơn 600 nghị quyết quyết định các vấn đề cấp thiết, tác động trực tiếp đến đời sống người dân. Việc phối hợp chặt chẽ giữa Thường trực HĐND và UBND TP thể hiện rõ qua công tác tiếp dân, xử lý đơn thư, đẩy mạnh giám sát thông qua các đoàn kiểm tra chuyên đề, công khai kết luận trên các phương tiện truyền thông để người dân theo dõi.

Bên cạnh đó, UBND TP cũng đặc biệt chú trọng cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý. Năm 2024, Chỉ số PAR INDEX của TP Hà Nội đạt 92,57%, xếp thứ 3/63 (năm thứ 3 liên tiếp), tăng 1,32% so với năm 2023, tăng 2,99% so với năm 2022 và cao hơn 4,38% so với kết quả trung bình nhóm các tỉnh, TP trực thuộc T.Ư.

Từ năm 2023, Hà Nội đã vận hành hệ thống Hội nghị trực tuyến kết nối từ Trụ sở tiếp công dân đến các điểm cầu cấp huyện, tiết kiệm thời gian và chi phí. Năm 2024, ứng dụng Công dân Thủ đô số (iHanoi) ra đời, người dân có thể nhanh chóng phản ánh các vấn đề dân sinh, vi phạm hành chính, đăng ký tiếp công dân và tra cứu thủ tục nhanh chóng góp phần đẩy mạnh dân chủ điện tử.

Bên cạnh đó, UBND cấp huyện và cơ sở gắn việc tăng cường công tác tuyên truyền xây dựng và thực hiện QCDC với việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú cho người dân như: tổ chức các hội nghị tuyên truyền, phổ biến; các cuộc thi; cung cấp các tài liệu pháp luật, tờ gấp cho Nhân dân để tuyên truyền các văn bản pháp luật mới liên quan đến thực hiện dân chủ và dân sinh. Ban hành các quy chế dân chủ đối với những loại hình có nhiều ý kiến dân sinh bức xúc. Tính đến nay, các đơn vị đã xây dựng, ban hành 316 QCDC trong loại hình mới.

Dân chủ là nền tảng của phát triển bền vững

Cùng với HĐND và UBND các cấp của TP, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội TP Hà Nội cũng là lực lượng nòng cốt trong việc phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, thể hiện rõ vai trò cầu nối giữa chính quyền và người dân.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương chủ trì Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND TP quy định về mức hỗ trợ thiết chế văn hóa cơ sở.

Hằng năm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp TP chủ trì giám sát đối với các nội dung được giao theo thẩm quyền. Từ năm 2014 đến nay, Ủy ban MTTQ Việt Nam từ TP tới cơ sở đã chủ trì và phối hợp giám sát 67.989 cuộc.

Công tác phản biện xã hội tập trung vào các nội dung như: dự thảo nghị quyết, đề án của HĐND, UBND các cấp tác động lớn, liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân. Chỉ tính từ năm 2020 đến nay, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp TP đã tổ chức 6.472 hội nghị phản biện. Trong đó, cấp TP 46 hội nghị; cấp huyện và cấp xã 6.426 hội nghị.

Công tác góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, từ năm 2013 đến nay, Ủy ban MTTQ các cấp trên địa bàn đã tiếp nhận 224.999 ý kiến đóng góp xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền (bao gồm cả đóng góp định kỳ, thường xuyên, đột xuất).

Việc tiếp nhận, xử lý, tiếp thu các ý kiến góp ý của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội được triển khai nghiêm túc, thường xuyên thông qua tiếp nhận thư, đơn, văn bản theo hệ thống văn thư, hòm thư góp ý của cơ quan tổ chức đảng, chính quyền; qua hòm thư điện tử và Trang Thông tin điện tử của địa phương, đơn vị; qua đường dây nóng là số điện thoại của cơ quan; mở rộng hình thức góp ý qua các ứng dụng công nghệ như Zalo, Facebook… Đến nay toàn bộ các ý kiến góp ý, đơn thư kiến nghị đều đã được giải quyết theo đúng quy định.

Công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo được quan tâm, thực hiện đảm bảo quy định. Từ năm 2009 - 2024, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP đã tiếp 2.373 lượt công dân. Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện và cơ sở đã tiếp 197.918 lượt công dân; tiếp nhận 84.536 đơn, chuyển 64.253 đơn của công dân đến cơ quan có thẩm quyền (các đơn còn lại do trùng, gửi nhiều lần hoặc không có nội dung cụ thể được xử lý theo quy định).

Song song với đó, Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân, Công đoàn… cũng từng bước đổi mới hoạt động theo hướng bám sát cơ sở, tăng cường đối thoại, giám sát, tổ chức phản biện về các vấn đề thiết thực với hội viên, đoàn viên và người dân.

Ban Chỉ đạo thực hiện QCDC từ TP tới cơ sở đã phát huy vai trò tham mưu cho cấp ủy, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, tăng cường kiểm tra việc thực hiện dân chủ trong các lĩnh vực nhạy cảm như quản lý trật tự xây dựng, bồi thường giải phóng mặt bằng, cải cách hành chính, kịp thời phát hiện thiếu sót, ghi nhận và nhân rộng mô hình hay, cách làm sáng tạo.

Tính từ năm 1998 đến nay, Ban Chỉ đạo xây dựng và thực hiện QCDC ở cở sở TP thành lập 81 đoàn kiểm tra việc triển khai thực hiện QCDC ở cơ sở tại 776 đơn vị. Ban Chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở quận, huyện, thị xã đã thành lập 1.748 đoàn kiểm tra, giám sát đối với 5.757 chi, đảng bộ trực thuộc. Qua kiểm tra đã kịp thời phát hiện những thiếu sót của các đơn vị để rút kinh nghiệm hoạt động, ghi nhận, nhân rộng những cách triển khai sáng tạo, hiệu quả.

Đồng thời, phối hợp với trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong tổ chức 26 lớp tập huấn đối với khoảng 30.000 lượt học viên là lãnh đạo các sở, ban ngành, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội TP, các Đảng ủy trực thuộc, các quận, huyện, thị ủy… về những điểm cần lưu ý trong thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, QCDC ở cơ sở trong loại hình mới và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Nổi bật, năm 2024, tập huấn Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành theo hình thức trực tuyến tới hơn 20.000 đại biểu tại 610 điểm cầu trên địa bàn TP...

Có thể thấy, trong bối cảnh Hà Nội đang triển khai Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc chuyển đổi số và xây dựng đô thị thông minh, việc phát huy dân chủ càng trở nên quan trọng. Đây không chỉ là yêu cầu nội tại của sự phát triển mà còn là cách hiệu quả để tạo đồng thuận xã hội, phòng ngừa tiêu cực, xây dựng nền hành chính phục vụ và chính quyền liêm chính, hiện đại.

Kết quả 27 năm thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW tại Hà Nội đã minh chứng rằng, QCDC không chỉ là một yêu cầu chính trị mà còn là giải pháp phát triển bền vững. “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành thực tiễn sinh động, lan tỏa tới từng thôn, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị trên toàn địa bàn TP...

Nguyên Bảo