Hà Nội: Làng Thị Cấm rộn ràng thi kéo lửa, thổi cơm dịp đầu Xuân

“Chút nữa khói lên mù mịt, cay xè mắt, nhưng vui lắm!” là chia sẻ của một người dân đã nhiều năm đi chơi hội kéo lửa-thổi cơm thi làng Thị Cấm tại phường Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Diễn ra vào Mùng 8 tháng Giêng, hội thi là hoạt động tưởng nhớ Phan Tây Nhạc, một tướng quân dưới thời Vua Hùng thứ 18, có công lớn trong đánh đuổi giặc nhà Thục. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Tư liệu của ban quản lý di tích đình làng Thị Cấm ghi rằng sau khi qua làng Thị Cấm (bấy giờ là làng Phương Canh), tướng quân cho mở hội thi chọn ra người nấu cơm giỏi nhất để đi theo lo việc hậu cần, nuôi quân. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Hoa Dung công chúa (vợ của ông) đã cùng người dân giã thóc, kéo giang tre để đánh lửa, ra sông Nhuệ lấy nước về nấu cơm. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Về sau khi ông bà mất, người làng tôn tướng quân là thành hoàng làng và thờ trong Đình Thị Cấm để tưởng nhớ công ơn đánh giặc. Có tư liệu cũng ghi ông bà đã có công dạy thêm nghề dệt nên người dân càng biết ơn. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Từ tích đó, người dân Phương Canh mỗi dịp đầu Xuân lại mở hội tưng bừng, thu hút sự quan tâm của du khách thập phương. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Xưa kia các đội thi chia theo giáp, ngày nay chia theo các tổ dân phố. Hội Tết Ất Tỵ năm 2025 có 4 đội thi từ tổ 3 và tổ 4 phường Xuân Phương. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Cuộc thi không trao giải chung cuộc, mà trao phần thắng cho 3 công đoạn quan trọng: Đội kéo lửa nhanh nhất, đội lấy nước nhanh nhất và đội thổi cơm ngon nhất. Trong hình là phần thi kéo lửa bằng cách đè hai thanh giang lên cật tre và bùi nhùi rồi giật mạnh để tạo ma sát sinh ra lửa. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Một đội chơi cật lực thổi cho lửa bùng lên, nhóm bếp nấu cơm. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Gạo được dùng để thi là gạo Bắc Hương, sau khi được giã thì được sàng cẩn thận thì đem vo tới khi trắng rồi tiếp tục nhặt bỏ vỏ và các hạt hỏng một cách kỹ lưỡng. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Trong quá trình nấu, các đội phải liên tục kiểm soát lửa, nước, để cơm không sống, không khê. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Do thời gian nấu cơm bị giới hạn trong 50 phút, nên các đội thường học Áp dụng chiến lược "nghi binh" - đốt nhiều đống tro để giấu nồi cơm, để kéo dài thời gian chín. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Các đám tro được đốt song song, sẵn sàng để ủ và "nghi binh." (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Các đội phải đánh lạc hướng ban giám khảo tìm đống tro không có nồi cơm. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

(Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Một nồi cơm sau khi đã được tìm thấy. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Để đảm bảo cơm vẫn trắng, sạch, các đội thi đậy dưới nắp một lớp vải ẩm. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Tìm được đủ 4 nồi của 4 đội, chủ tế và ban giám khảo đem cơm vào đình dâng lên thánh, sau đó mới bắt đầu chấm điểm. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Cơm dẻo, trắng, thơm ngon, đạt tiêu chuẩn sẽ giành phần thắng hạng mục nấu cơm. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)

Phần cơm giành chiến thắng được chia cho các thành viên cùng "thụ lộc" thánh. (Ảnh: Minh Anh/Vietnam+)