Hà Nội hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi xe xăng và trạm sạc điện ra sao?

Tuyến đường Vành đai 1, thành phố Hà Nội sẽ cấm xe máy xăng lưu thông từ ngày 1/7/2026. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)

Dự kiến hàng loạt các cơ chế, chính sách của thành phố Hà Nội sẽ được ban hành nhằm hiện thực hóa công tác chuyển đổi phương tiện giao thông xanh và hạ tầng trạm sạc xe điện trên địa bàn.

Hỗ trợ chuyển đổi và vốn vay mua xe

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, tại dự thảo Nghị quyết về chuyển đổi phương tiện xanh và phát triển hệ thống trạm sạc đang lấy ý kiến các sở, ngành, có một số chính sách được đề xuất như: Hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho cá nhân là chủ sở hữu xe môtô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu xăng hoặc diesel (được đăng ký trước thời điểm Nghị quyết có hiệu lực) tại các vùng phát thải thấp, khi chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh có giá trị từ 15 triệu đồng trở lên. Mức hỗ trợ tối đa là 3 triệu đồng/xe; đối với hộ cận nghèo là 4 triệu đồng/xe và hộ nghèo là 5 triệu đồng/xe. Mỗi cá nhân được hỗ trợ 1 xe đến hết năm 2030.

Thành phố cũng hỗ trợ vay vốn ưu đãi với mức lãi suất 3-5%/năm, hạn mức 100% giá trị hợp đồng vay và thời gian vay không quá 5 năm. Đối tượng bao gồm các đơn vị dịch vụ công ích, đơn vị kinh doanh vận tải hành khách (trừ xe buýt) và hàng hóa khi đầu tư, mua sắm phương tiện giao thông xanh, cũng như các doanh nghiệp đầu tư cơ sở thu hồi, tái chế xe cũ.

Ngân sách thành phố hỗ trợ 100% lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số đối với phương tiện giao thông xanh từ ngày Nghị quyết có hiệu lực đến hết năm 2030. Thành phố cũng quy định mức ưu đãi về giá dịch vụ trông giữ đối với phương tiện giao thông xanh.

Thành phố yêu cầu đến hết năm 2026, tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại các công trình hiện hữu phải có trụ sạc. Đối với dự án mới, tỷ lệ này là 30%, đồng thời ưu tiên xây dựng trụ sạc trên vỉa hè và khuyến khích đầu tư trụ nạp hydrogen, nhiên liệu sạch khác.

Đảm bảo thực hiện mục tiêu trên, Hà Nội yêu cầu phải có tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại công trình hiện hữu có trụ sạc trước cuối năm 2026; tối thiểu 30% chỗ đỗ tại dự án mới phải có trụ sạc.

Hà Nội sẽ phải cấm xe máy chạy xăng dầu trong Vành đai 1 từ tháng 1/7/2026. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Ngoài ra, ngân sách thành phố hỗ trợ 70% tiền lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu cho các dự án đầu tư hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch. Các dự án bến xe, bãi đỗ xe có tối thiểu 30% chỗ đỗ có trụ sạc sẽ được hỗ trợ 50% chi phí giải phóng mặt bằng và 100% tiền thuê đất trong 5 năm đầu. Thành phố cũng đảm bảo cung ứng đủ năng lượng, hỗ trợ miễn phí khảo sát, thiết kế đấu nối lưới điện và chi phí quảng bá.

Thành phố khuyến khích mạnh mẽ các nhà đầu tư tham gia phát triển hạ tầng giao thông năng lượng sạch qua hình thức PPP (đối tác công-tư). Các nhà đầu tư này sẽ được ưu tiên giao đất và hỗ trợ 100% tiền thuê đất tại các vị trí quy hoạch đến hết năm 2033. Thành phố cũng cam kết đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông, kỹ thuật để kết nối hiệu quả với các dự án trạm năng lượng sạch.

Song song với các chính sách nêu trên, Sở Xây dựng cũng sẽ tiến hành bổ sung các quy trình, thủ tục cụ thể để các đối tượng được hưởng ưu đãi, hỗ trợ, tránh tính trạng chính sách ban hành ra nhưng không được thực hiện hiệu quả trong thực tế.

Xử phạt gấp 2 lần xe vi phạm đi vào vùng cấm

Hà Nội cũng đề xuất lộ trình thí điểm và mở rộng vùng cấm phương tiện cá nhân chạy xăng/diesel, thí điểm hạn chế xe máy chạy xăng từ 1/1 đến 30/6/2026.

Theo đó, thành phố Hà Nội cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 1 từ 1/7/2026, trong Vành đai 2 từ 1/1/2028; hạn chế ô tô cá nhân dùng xăng/diesel trong Vành đai 2 từ 1/1/2028; mở rộng ra Vành đai 3 từ 1/1/2030.

Từ năm 2035-2050, hạn chế xe cơ giới không phải phương tiện xanh (bao gồm cả xe CNG, hybrid) theo từng cấp độ. Cụ thể, hạn chế trong Vành đai 1 từ 2035, trong Vành đai 2 từ 2040, trong Vành đai 3 từ 2045 và hạn chế toàn thành phố từ năm 2050.

Bên cạnh đó, Thành phố cũng sẽ thu phí lưu thông và điều chỉnh giá dịch vụ trông giữ sẽ áp dụng theo lộ trình nêu trên đối với xe phát thải gây ô nhiễm.

Hà Nội sẽ lắp camera giám sát, tổ chức tuần tra kiểm soát. Các hành vi vi phạm khí thải hoặc đi vào vùng cấm sẽ bị xử phạt hành chính với mức cao (tối đa gấp 2 lần mức quy định hiện hành).

Hà Nội sẽ tiếp tục triển khai thêm các tuyến xe buýt điện. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Về công tác chuyển đổi xe buýt điện, năng lượng xanh, dự kiến trong quý 2/2025, Hà Nội tiếp tục đưa thêm 2 tuyến xe buýt điện với 32 xe vào hoạt động (tuyến buýt số 43 với 15 xe buýt điện trung bình và tuyến buýt số 34 với 17 xe buýt điện lớn). Tổng số xe buýt điện chuyển đổi năm 2025 là 98 xe/chiếm 5,2% tổng số phương tiện toàn mạng.

Từ năm 2026 trở đi, sau khi có định mức, đơn giá xe buýt điện trung bình và nhỏ, tổ chức đấu thầu các tuyến buýt hết hạn thầu sử dụng xe buýt điện, năng lượng xanh theo lộ trình.

Sau khi Nghị quyết được ban hành, Sở Xây dựng dự kiến sẽ tham mưu Ủy ban Nhân dân thành phố ban hành kế hoạch chi tiết phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ban, ngành liên quan để triển khai tất cả các chính sách được quy định trong Nghị quyết bao gồm: chính sách hỗ trợ tài chính; chính sách ưu đãi phí, lệ phí, giá dịch vụ; chính sách quản lý và loại bỏ phương tiện cũ; áp dụng phí, lệ phí, giá dịch vụ; hạn chế sử dụng, thu phí lưu thông, tăng giá dịch vụ trông giữ phương tiện giao thông phát thải gây ô nhiễm môi trường; tổ chức giao thông, giám sát và xử lý vi phạm; chính sách hỗ trợ phát triển hệ thống trạm tiếp nhiên liệu sạch và chính sách khuyến khích đầu tư trạm tiếp nhiên liệu sạch./.