Hà Nội giữ vai trò đặc biệt trong tiến trình thực hiện mục tiêu Netzero 2050 (Bài 2)

Netzero hay còn được hiểu là "Phát thải ròng bằng 0" là một mục tiêu môi trường nhằm giảm lượng phát thải khí nhà kính do con người gây ra xuống mức cân bằng với khả năng hấp thụ hoặc loại bỏ khí thải của Trái Đất. Đây cũng chính là mục tiêu mà Việt Nam đã cam kết tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc năm 2021 (COP26). Để đạt được điều này, cả Chính phủ, doanh nghiệp, cá nhân đều cần cam kết giảm phát thải và hỗ trợ các giải pháp cho khả năng hấp thụ carbon, tạo ra một nền kinh tế toàn cầu ít carbon hơn, bền vững hơn. Và trong đó vai trò của các tỉnh thành là rất quan trọng, đặc biệt là các trung tâm lớn như Thủ đô Hà Nội.

Để làm rõ thêm về vị thế, vai trò của Hà Nội trong việc thực hiện mục tiêu Netzero vào năm 2050 của Chính phủ, Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Hoài Trung, Trưởng ban Vận động Net to Zero 2050.

Ông Phạm Hoài Trung: Như chúng ta được biết, tại COP26 năm 2021 Việt Nam tuyên bố mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Để đạt được mục tiêu này thì gần như mọi ngành nghề trong nền kinh tế phải tham gia vào thực hiện.

Trong đó, bốn lĩnh vực mà chúng ta cần phải tập trung vào đó là công nghiệp, năng lượng, nông nghiệp và sử dụng đất. Chúng ta phải tăng cường giảm phát thải khí nhà kính.

Một trong những thách thức của Việt Nam khi hướng đến phát triển bền vững và giảm khí thải nhà kính thì đầu tiên là cái nhận thức. Khi nhận thức của các cá nhân, các doanh nghiệp hay là các tổ chức được nâng cao thì sẽ rút ngắn được thời gian thực hành. Bởi khi thực hiện giảm phát thải nhà kính thì chúng ta phải thực hành, và muốn thực hành được một cách hiệu quả thì bắt buộc phải nâng cao nhận thức.

Thứ hai, để thực hành việc giảm khí phát phát thải nhà kính thì phải hiểu các tiêu chí SG như là: trách nhiệm môi trường, trách nhiệm xã hội….

Nói tóm lại thì vấn đề quan trọng nhất vẫn là nâng cao nhận thức, đây là vấn đề số một mà chúng ta phải làm, phải thực hiện.

Ông Phạm Hoài Trung: Chúng ta phải hiểu rằng, để đạt được tốc độ mục tiêu phát triển xanh, tăng trưởng kinh tế thì phải đi kèm với tăng trưởng về năng lượng. Bởi, nếu không có tăng trưởng về năng lượng sẽ không có tăng trưởng về kinh tế.

Ví dụ như nhà máy không có điện thì nhà máy sẽ không hoạt động được. Tăng trưởng kinh tế nó cũng sẽ đi theo tăng trưởng năng lượng, điện nhiều sản xuất ra nhiều, điện ít sản xuất ít, mà không có điện thì không sản xuất được . Đấy là một cái lĩnh vực mà chúng ta có thể đề cập là vấn đề năng lượng.

Tuy nhiên, đứng trước bối cảnh toàn cầu cần phải làm sao theo Hiệp định Paris là đưa nhiệt độ không thể vượt quá 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, và ứng phó với cả biến đổi khí hậu thì bắt buộc cần phải hạn chế giảm việc sử dụng tài nguyên. Tài nguyên không thể nào vô hạn được, nó chỉ hữu hạn thôi. Thế thì lúc này phải tìm các nguồn năng lượng khác thay thế đó chính là cái tăng trưởng xanh.

Đầu tiên phải làm sao để thay đổi năng lượng xanh đảm bảo được việc phát triển kinh tế. Ví dụ, bây giờ cho tăng trưởng kinh tế là 6%/năm, nếu nhân 6%/năm lên thì khoảng 10-12 năm sau quy mô của nền kinh tế tăng gấp đôi. Quy mô nền kinh tế tăng gấp đôi thì gần 50% bắt buộc ta phải chuyển sang năng lượng xanh, đấy là một thách thức bắt buộc phải thực hiện. Nếu như không tăng trưởng xanh, không có năng lượng xanh thì rất là khó khăn trong vấn đề tăng trưởng nền kinh tế.

Thời gian gần đây, có rất nhiều chương trình của nhà nước hướng đến phát triên bền vững. Như Quyết định số 622/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Về việc ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững; ngoài ra còn có nhiều quy định, chính sách…. Đây cũng là yếu tố đang quyết định sự chuyển dịch xanh của nhiều địa phương trong thời gian qua.

Ông Phạm Hoài Trung: Hà Nội có vai trò đặc bệt quan trọng trong tiến trình thực hiện mục tiêu Netzero của Chính phủ. Bởi, Hà Nội là một nơi tập trung đông dân cư, đây cũng là một trong những trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước. Cũng chính vì tập trung đông dân nên số lượng phương tiện giao thông ở Hà Nội cũng rất cao. Đây cũng là nguồn gây ra ô nhiễm chủ yếu - chiếm tới 70% tổng mức phát thải gây ô nhiễm và có xu hướng tăng dần hàng năm.

Trong đó, vận tải đường bộ là nguồn phát thải lớn nhất, chiếm khoảng 80% lượng phát thải toàn ngành. Do đó, việc giảm phát thải từ vận tải đường bộ có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nếu Hà Nội không thể giải quyết được vấn đề này thì rất khó để có thể đạt được mục tiêu Net Zero.

Thời gian qua, để hạn chế khí thải, Hà Nội cũng đã có đưa ra đề án loại bỏ xe máy cá nhân khỏi hệ thống giao thông. Tuy nhiên, để thực hiện được điều đó thì cần phát triển mạnh hệ thống giao thông công cộng.

Bên cạnh đó, cũng cần kết hợp thêm các quy định khuyến khích phát triển xe buýt điện nhằm giảm phát thải carbon. Tất nhiên để đạt được điều này cần tiến hành đồng bộ các giải pháp về con người (nhận thức, năng lực, văn hóa), về thể chế, quy chế, quy chuẩn kỹ thuật và cả các giải pháp công nghệ.

Ông Phạm Hoài Trung: Như tôi đã trao đổi, để thực hiện mục tiêu Net Zero thì chúng ta cần thay đổi về con người, thay đổi từ nhận thức, năng lực và văn hóa. Cụ thể nhất là trong đời sống hàng ngày như tham gia giao thông, đời sống sinh hoạt.

Bên cạnh đó chúng ta cũng cần chú ý đến các doanh nghiệp – một bộ phận lớn đang tập trung ở Thủ đô. Khi chúng ta thực hiện Net to Zero - giảm khí thải nhà kính thì tất cả các doanh nghiệp cần phải có kiến thức về lĩnh vực này. Nếu như họ không hiểu là làm thế nào để giảm phát thải nhà kính thì không thể nào giảm được. Việc đầu tiên đó vẫn là phải có nhận thức, có sự tìm hiểu và có sự nghiên cứu học hỏi về nó. Vấn đề này không phải mỗi doanh nghiệp lớn mà các doanh nghiệp nhỏ cũng phải tham gia nâng cao nhận thức về khí nhà kính, các giải phá giảm thải khí nhà kính… phải là toàn dân cùng thực hiện, từng nhà, từng công ty cùng động để xây dựng thành công lớn.

Đặc biệt, Hà Nội phải giữ vai trò đầu tàu, đi đầu để thực hiện mục tiêu chung của cả đất nước.

Ông Phạm Hoài Trung: Ban Vận động Net to Zero 2050 là một ban vận động các doanh nghiệp trong liên minh về phát triển bền vững. Chúng tôi tập trung hoạt động ở TP.HCM. Thời gian qua, Ban đã tổ chức được rất nhiều các hoạt động ví dụ như là hoạt động tham gia các chương trình hội thảo, tham gia các chương trình khai mở nhận thức, các chương trình tư vấn cho các cơ quan ban ngành.

Chúng tôi cũng tham gia các chương trình về nông nghiệp bền vững như Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long. Và sắp sửa tham gia các chương trình của giảm phát thải khí nhà kính hướng đến khu công nghiệp sinh thái, các nhà máy trong khu công nghiệp TP.HCM…

Nội dung: Phạm Giang
Thiết kế: Hải An