Hà Nội cần 'kiến trúc sư trưởng' của xã, phường

Đừng để mục tiêu trở thành khẩu hiệu

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, KTS Phạm Thanh Tùng – Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam nêu rõ, theo Nghị quyết ĐH Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, đến năm 2030, Hà Nội trở thành đô thị văn minh, thông minh, hiện đại.

Thành phố dự kiến triển khai rất nhiều các dự án lớn để xử lý các vấn đề như Tổng Bí thư đã giao nhiệm vụ: vấn đề chống úng ngập; xử lý ùn tắc giao thông, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường… trong đó, có việc làm sống lại các dòng sông như Tô Lịch, Lừ, Sét, Kim Ngưu…

Theo KTS Phạm Thanh Tùng, phải có các kiến trúc sư nằm ở phường, xã để thực hiện vấn đề về quy hoạch. Ảnh: Như Ý.

“Các nghị quyết đưa ra mục tiêu rất lớn. Do đó, thành phố cần quán triệt chỉ đạo của Tổng Bí thư, làm việc nào phải làm đến nơi đến chốn, phải làm quyết liệt, phải làm thành công. Đừng để mục tiêu trở thành khẩu hiệu”, ông Tùng nói. Theo ông Tùng, từ mục tiêu phải trở thành hành động, và xử lý bằng được.

Nhấn mạnh “Hà Nội còn rất nhiều việc phải làm”, theo ông Tùng, đầu tiên, thành phố cần nghiên cứu điều chỉnh lại quy hoạch chung đã được phê duyệt. Lý do, theo ông Tùng, trước đây, khi làm quy hoạch, tương ứng với chính quyền địa phương 3 cấp, “nhưng khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, không gian đô thị có sự thay đổi”.

Nêu về định hướng Hà Nội phát triển đô thị đa cực, đa trung tâm, theo KTS Phạm Thanh Tùng, các cực, các trung tâm này sẽ nằm ở các phường, xã. Thành phố cũng đã dừng triển khai mô hình “thành phố trong thành phố”, cho nên, phải xác định các cực, các trung tâm ở đâu, có vai trò gì, chức năng gì.

“Phải xác định lại trong quy hoạch chung, có gì bất cập thì cần điều chỉnh phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp”, ông Tùng nêu thêm.

Nêu rõ việc cán bộ phải có năng lực chuyên môn, thiếu chỗ nào thì phải bổ sung chỗ đó, chứ không phải “ông địa chính làm quy hoạch”. “Tôi muốn nói là đã đến lúc có kiến trúc sư trưởng của phường, xã để giúp chính quyền thực hiện công tác quản lý đô thị, quy hoạch”, ông Tùng nhấn mạnh.

Phải thay đổi tư duy quản trị đô thị

Từ việc làm quy hoạch hạ tầng tốt, theo ông Tùng, các dự án kiến trúc, dự án đô thị sẽ xuất hiện, bởi hạ tầng là mạch máu, xương sống của dự án quy hoạch. Ông Tùng nêu rõ, cần phải khắc phục tình trạng trước đây, “cứ xây nhà trước làm đường mà không biết thoát nước đi đâu”.

KTS Phạm Thanh Tùng – Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam.

“Bây giờ trong thời kỳ công nghệ số, cần quản lý quy hoạch đô thị bằng công nghệ, trí tuệ nhân tạo. Phải lập bản đồ số chống ngập, bản đồ số ứng phó biến đổi khí hậu, bản đồ số công trình ngầm đô thị. Từ đó sẽ biết chỗ nào ngập, xử lý tiêu nước thế nào", ông Tùng nói.

Theo ông Tùng, việc này trước đây làm chưa tốt. Thành phố có hệ thống thoát nước, nhưng chưa tính được lưu lượng thoát nước. Hiện nay, biến đổi khí hậu trở thành bình thường, nên bão to, mưa lớn nhiều hơn. Hà Nội phải làm ngay việc nạo vét các dòng sông trong đô thị, các hồ điều hòa để hồ chứa nước, đồng thời đây cũng là là nơi dự trữ nguồn nước, thoát nước”, ông Tùng nói. Một biện pháp nữa, theo ông Tùng, Hà Nội phải xây dựng lại hệ thống kênh mương thủy lợi đi kèm với các trạm bơm để đáp ứng yêu cầu tiêu thoát nước.

Nêu về kinh nghiệm quốc tế, ông Tùng nhấn mạnh rằng, Hà Nội phải tiến tới xây dựng hệ thống thoát nước ngầm thông minh trong thành phố. Như ở Malaysia, họ làm hệ thống ngầm có đường kính vài chục mét, ở trên vẫn là hệ thống giao thông. Mùa khô thì là nơi dự trữ nước. “Hà Nội cũng phải tính toán làm như vậy. Nếu chưa làm được nhiều thì làm 1 – 2 cái. Những cái gì làm được thì phải làm ngay”, ông Tùng nêu. Cùng với đó, phải hướng tới xây dựng “đô thị bọt biển”, sử dụng các vật liệu thấm nước trong đô thị, “chứ không thể lát vỉa hè bằng đá được, và bê tông hóa cả gốc cây thì nước thoát đi đâu”.

KTS Phạm Thanh Tùng nêu rõ, hiện nay, phải thay đổi tư duy quản trị đô thị, không thể quản trị đô thị theo cách truyền thống. Đô thị phải thông minh, quản trị thông minh, chính quyền thông minh và phải có cộng đồng thông minh. Người dân cần chung tay tham gia vào quản trị đô thị, thể hiện qua sự minh bạch, dân chủ trong các dự án quy hoạch đô thị.

Theo ông Tùng, từ các vấn đề đặt ra về thay đổi tư duy quản trị, cần “từ công việc đẻ ra con người, chứ không phải con người đẻ ra công việc”; từ quan điểm “vì việc tìm người” để chọn được người có năng lực phù hợp.

Trường Phong