Hà Giang triển khai Dự án 1 và việc thí điểm phân cấp quản lý thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia

Nằm ở cửa ngõ phía Nam tỉnh Hà Giang, Bắc Quang có 19 dân tộc cùng sinh sống; trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm 73,9% dân số toàn huyện, dân tộc Tày chiếm tỷ lệ 45%, Dao 15%, Nùng 5,9%, Mông 4,5%. Hiện toàn huyện có 5 xã thuộc khu vực III – đặc biệt khó khăn, 4 xã khu vực II, 14 xã, thị trấn khu vực I, có 45/236 thôn đặc biệt khó khăn.

Thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, giai đoạn 1 từ năm 2021 – 2025, huyện Bắc Quang được giao tổng nguồn vốn hơn 144 tỷ đồng để thực hiện Chương trình. Trong đó, giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn, huyện đã triển khai hỗ trợ 139 hộ chuyển đổi nghề phù hợp với nhu cầu bản thân; hỗ trợ 140 hộ xây dựng nhà ở đảm bảo 3 cứng (cứng nền, cứng khung – tường, cứng mái), đến nay đã có 75 hộ khởi công xây dựng nhà ở, số hộ còn lại đang tập kết vật liệu chuẩn bị xây dựng. Đồng thời, hỗ trợ 450 hộ xây dựng công trình nước sạch với tiến độ giải ngân đạt 100% (tương đương hơn 1,7 tỷ đồng); hoàn thành sửa chữa 1 công trình nước sinh hoạt tập trung tại xã Đức Xuân với tổng kinh phí 528 triệu đồng, giúp các hộ dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Huyện Quang Bình có trên 93% người dân là đồng bào dân tộc thiểu số. Thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia huyện đã tích cực thực hiện các chính sách như chăm sóc sức khỏe y tế, giáo dục, nhà ở, vay vốn ưu đãi, đào tạo nghề, các công trình phúc lợi, góp phần cải thiện đời sống, tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cho người nghèo, người dân tộc thiểu số đã đạt được nhiều kết quả.

Huyện Quang Bình chăm lo đời sống đồng bào dân tộc (Nguồn: baodantoc.vn)

Năm 2022, tổng nguồn vốn đầu tư công cho các chương trình MTQG trên 52,7 tỷ đồng. Tính đến nay, vốn giải ngân đầu tư thực hiện chương trình xây dựng Nông thôn mới là 18 tỷ đồng, đạt 78% so với kế hoạch; vốn đầu tư giải ngân cho Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là trên 28,4 tỷ đồng, đạt 84,7% so với kế hoạch.

Trong các dự án đang triển khai trên địa bàn năm 2023, huyện Quang Bình nhận được tổng nguồn vốn giao trên 298 tỷ đồng. Trong đó, giải ngân được hơn 155 tỷ đồng, đạt 53% kế hoạch được giao. Từ nguồn vốn này, người dân có điều kiện phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo của huyện còn 9,07%, tỷ lệ hộ cận nghèo còn 7,9%; thu nhập bình quân đầu người đạt 55 triệu đồng, tăng 23 triệu đồng so với năm 2019. huyện Quang Bình đạt trong việc thực hiện tốt các chính sách dân tộc đối với vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào DTTS.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án thành phần của Chương trình MTQG, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 111/2024/QH15 (18/1/2024) về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó ghi rõ: Về cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024 - 2025: a) Hội đồng nhân dân cấp tỉnh được quyết định lựa chọn không quá 02 huyện thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giao mục tiêu, nhiệm vụ, yêu cầu cụ thể đối với từng chương trình mục tiêu quốc gia cho huyện được lựa chọn thí điểm; b) Hội đồng nhân dân cấp huyện được quyết định điều chỉnh phương án phân bổ vốn đầu tư công, kinh phí thường xuyên giữa các chương trình mục tiêu quốc gia trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch đầu tư vốn hằng năm, dự toán ngân sách nhà nước hằng năm đã được cấp có thẩm quyền giao; cơ cấu nguồn vốn ngân sách nhà nước giữa chi đầu tư, chi thường xuyên của các dự án thành phần không còn đối tượng hỗ trợ để tập trung vốn thực hiện các dự án thành phần khác thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025; c) Việc quyết toán ngân sách nhà nước hằng năm của huyện thực hiện cơ chế thí điểm được thực hiện theo kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch đầu tư vốn hằng năm, dự toán ngân sách nhà nước hằng năm đã được Hội đồng nhân dân huyện điều chỉnh theo quy định tại điểm b khoản này.

Căn cứ Nghị quyết số 111/2024/QH15 (18/1/2024, ngày 23/5/2024, Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Giang khóa XVIII, kỳ họp thứ 16 (chuyên đề) đã thông qua Nghị quyết số 31/2024/NQ-HĐND (23/5/2024) về việc lựa chọn 02 đơn vị cấp huyện thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024-2025 trên địa bàn tỉnh, trong đó lựa chọn huyện Bắc Quang và huyện Quang Bình thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024 - 2025 trên địa bàn tỉnh Hà Giang.

Nội dung phân cấp là:Hội đồng nhân dân huyện Bắc Quang, Hội đồng nhân dân huyện Quang Bình được quyết định điều chỉnh phương án phân bổ vốn đầu tư công, kinh phí thường xuyên giữa các chương trình mục tiêu quốc gia trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch đầu tư vốn hằng năm, dự toán ngân sách nhà nước hằng năm đã được cấp có thẩm quyền giao; cơ cấu nguồn vốn ngân sách nhà nước giữa chi đầu tư, chi thường xuyên của các dự án thành phần không còn đối tượng hỗ trợ để tập trung vốn thực hiện các dự án thành phần khác thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025.

Để tổ chức thực hiện đảm bảo mục đích, yêu cầu đề ra, HĐND tỉnh giao Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết này theo đúng quy định của pháp luật. Giao Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, các Ban của Hội đồng nhân dân tỉnh, các Tổ đại biểu và đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh giám sát việc thực hiện Nghị quyết.

Cùng với việc ban hành Nghị quyết thí điểm phân cấp, để triển khai hiệu quả Chương trình tại 2 huyện miền núi, các huyện cần tích cực tuyên truyền, củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở vùng đồng bào DTTS. Đồng thời, xây dựng và phát huy vai trò của lực lượng cốt cán và người có uy tín ở vùng bào dân tộc DTTS trong việc thực hiện chính sách dân tộc; Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục tập hợp khối đại đoàn kết dân tộc, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước. Cùng với đó, huyện linh hoạt trong việc lồng ghép nguồn lực, thực hiện hiệu quả 3 chương trình mục tiêu quốc gia, dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Đỗ Thụy