Góp ý hoàn thiện cơ chế xử lý vướng mắc pháp luật

Chiều 20/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Tổ thảo luận số 10 gồm các Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên, Thái Bình và Đắk Nông đã thảo luận về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Quang cảnh thảo luận tổ chiều 20/6. Ảnh: HIỀN MINH

Tham gia thảo luận tại tổ, đại biểu Lê Đào An Xuân (Phó Trưởng đoàn chuyên trách, phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên) đánh giá cao việc Quốc hội xây dựng Dự thảo Nghị quyết nhằm khắc phục tình trạng vướng mắc pháp lý kéo dài, vốn là một trong những “điểm nghẽn” cản trở quá trình phát triển KT-XH, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư công, cải cách thủ tục hành chính và thu hút nguồn lực tư nhân.

Góp ý về tiêu chí xác định vướng mắc pháp luật, đại biểu cho rằng nội dung Dự thảo hiện vẫn thiên về định tính, mang tính mô tả chung chung, chưa đưa ra được hệ thống tiêu chí đủ rõ ràng để làm căn cứ thống nhất giữa các cơ quan. Các khái niệm như “không rõ ràng”, “không khả thi”, “gây gánh nặng tuân thủ” nếu không được lượng hóa thì rất khó phân biệt đâu là vướng mắc thực chất, đâu là khác biệt trong cách hiểu.

Từ thực tiễn trong nước, đại biểu đề nghị cần bổ sung quy định giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể cách xác định các tiêu chí vướng mắc theo hướng định lượng. Đại biểu dẫn chứng Nghị quyết 68/NQ-CP năm 2020 của Chính phủ đã đặt mục tiêu cắt giảm ít nhất 20% chi phí tuân thủ, đồng thời ban hành Sổ tay hướng dẫn cách tính toán chi tiết dựa trên các yếu tố như thời gian thực hiện, chi phí nhân công, lệ phí hành chính... Bên cạnh đó, Công văn 1083/BTP năm 2019 của Bộ Tư pháp cũng đã hướng dẫn các địa phương thống kê chi phí tuân thủ cụ thể tới từng thủ tục hành chính.

Về việc giao Chính phủ ban hành Nghị quyết để điều chỉnh luật, nghị quyết của Quốc hội, đại biểu Lê Đào An Xuân đề nghị cần cân nhắc kỹ, vì có thể tạo tiền lệ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật thiếu chặt chẽ, dẫn tới sửa đổi thiếu khách quan, toàn diện. Thay vào đó, nên giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội thực hiện với quy trình rút gọn hơn nữa so với hiện nay, vừa đúng thẩm quyền theo Hiến pháp, vừa bảo đảm tính thống nhất và hạn chế nguy cơ phát sinh lợi ích nhóm trong quá trình xử lý vướng mắc pháp lý. Trường hợp vẫn giao Chính phủ thì cần tiếp tục làm rõ phạm vi, điều kiện, tiêu chí cụ thể để bảo đảm kiểm soát chặt chẽ và minh bạch trong thực thi.

Đối với nguyên tắc xử lý, đại biểu đề xuất điều chỉnh lại thứ tự tại Điều 3 của dự thảo, trong đó nguyên tắc “không trái với điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên” cần được đưa lên vị trí thứ hai, ngay sau nguyên tắc thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng. Đây là nguyên tắc đã được luật hóa tại Luật Điều ước quốc tế năm 2016 và có vai trò định hướng quan trọng trong xử lý xung đột pháp lý, thể hiện rõ cam kết hội nhập quốc tế sâu rộng của nước ta.

Đại biểu Lê Đào An Xuân tham gia thảo luận Dự thảo Nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật. Ảnh: HIỀN MINH

Các ý kiến khác tại tổ thảo luận cũng đề nghị hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp, bổ sung kênh phản hồi từ địa phương lên Trung ương và đặc biệt lưu ý không để nghị quyết đặc thù trở thành “kênh” để hợp thức hóa việc điều chỉnh luật ngoài quy trình lập pháp chính thống. Các đại biểu thống nhất cho rằng, trong bối cảnh nhu cầu gỡ vướng pháp lý ngày càng cấp thiết, Nghị quyết cần được thiết kế đồng bộ, giới hạn rõ ràng, cơ chế giám sát hiệu quả và lộ trình tổng kết cụ thể để vừa tạo đột phá, vừa bảo đảm kỷ cương pháp luật.

HIỀN MINH