Gỡ 'nút thắt' vô hình

Hội đồng xét xử đồng ý giảm án cho bị cáo H. -Ảnh: B.H

1. Người mẹ ấy từng khóc cạn nước mắt, tìm lại công lý cho con gái nhỏ bị hàng xóm xâm hại ở tuổi non dại. Thế nhưng, cũng chính người mẹ ấy, bằng hiểu biết và thông cảm về hoàn cảnh éo le của bị cáo và gia đình, đã dũng cảm gói hết những bức xúc để xin cấp xét xử sơ thẩm giảm án. Bị cáo nhận thức được hành vi phạm tội của mình, nghĩ sẽ không bao giờ được thứ tha nhưng sự tử tế, nhân hậu từ phía gia đình bị hại khiến anh nghẹn ngào, biết ơn.

Đầu tháng 9/2024, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Quảng Trị mở phiên xét xử vụ án Đ.H. (30 tuổi) về tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi” do có đơn kháng cáo xin giảm án của bị cáo. Trước đó, H. bị cấp sơ thẩm tuyên án 5 năm 6 tháng tù. Đối với tội danh mà H. phạm phải đã gây phẫn nộ trong dư luận, được luật pháp xử lý rất nghiêm. Trong vụ án này, bị hại lại là con gia đình hàng xóm của H., mới 12 tuổi.

Theo hồ sơ vụ án cũng như lời khai tại tòa, thời gian xảy ra án là một chiều cuối kỳ nghỉ hè năm 2023. Lúc đó bé gái ở nhà một mình, cha mẹ đều đi làm xa. Hôm đó, H. đi giỗ về nên đã uống rất nhiều rượu. Trong phút chốc nổi suy nghĩ lệch lạc, H. cầm kéo hướng sang nhà hàng xóm. H. vờ gọi cửa, thấy bé gái ở nhà một mình nên xông vào, dí mũi kéo vào người để khống chế rồi ép đến giường để xâm hại thân thể. Dù hoảng sợ nhưng cháu bé chống cự quyết liệt. Lợi dụng lúc H. sơ hở, cháu bé giật cây kéo và may mắn chạy thoát, tìm người kêu cứu.

Tại phiên tòa phúc thẩm, H. xin giảm án. Bị cáo chưa từng có tiền án, tiền sự. Nhưng cách bị cáo trình bày và những biểu hiện lắm lúc bất thần, ngơ ngác khiến nhiều người cảm giác bị cáo không được bình thường. Khi Hội đồng xét xử hỏi bị cáo có con gái không, H. liền trả lời “có”.

Câu trả lời gọn lẹ nhưng gây sự ngỡ ngàng với người thân ngồi dự khán phía dưới. Họ vừa giận, vừa thương trước sự lơ ngơ của H. bởi vợ chồng bị cáo chỉ có hai đứa con trai.

Nhưng điều đặc biệt lại hướng về phía đại diện hợp pháp của bị hại được triệu tập dự phiên tòa. Mẹ bị hại trình bày không yêu cầu bồi thường gì thêm và xin được giảm án cho bị cáo, bởi hoàn cảnh vợ con, gia đình rất khó khăn.

Đề nghị này không được đại diện Viện kiểm sát chấp nhận vì cho rằng tình tiết bị hại xin giảm nhẹ đã được áp dụng trong quá trình sơ thẩm vụ án. Tuy nhiên, trợ giúp viên pháp lý nhà nước bảo vệ cho bị hại thay mặt gia đình mong Hội đồng xét xử xem xét nguyện vọng của phía đại diện hợp pháp bị hại. Đề nghị này khiến người vợ nghèo tội nghiệp của H. ở phía dưới bật khóc nghẹn ngào.

Và nguyện vọng của bị hại lẫn bị cáo đều đã thành hiện thực. Hội đồng xét xử nhận thấy có cơ sở để chấp nhận kháng cáo của bị cáo, giảm 1 năm tù; sửa bản án sơ thẩm, tuyên phạt H. 4 năm 6 tháng tù. Sau phiên tòa, người nhà H. và người nhà bị hại cùng lên một chuyến xe thuê trở về nhà cách đó gần 100 km. Dường như họ gần nhau và chia sẻ nhiều hơn trong nghịch cảnh éo le ấy...

2. Dùng hung khí nguy hiểm gây thương tích cho bị hại với tỉ lệ tổn thương cơ thể đến 32%, đối diện với khung hình phạt 5 đến 10 năm tù, bị cáo vị thành niên Ph.Kh. (sinh năm 2007) đến phiên xét xử sơ thẩm trong tâm trạng đầy lo âu.

Trước Hội đồng xét xử TAND tỉnh Quảng Trị, Kh. mất bình tĩnh, trả lời về quá trình gây ra vụ án “Cố ý gây thương tích” liên tục mâu thuẫn. Nhiều lần được động viên, bị cáo mới dần lấy lại tinh thần. Ở dưới hội trường xét xử, người nhà bị hại và bị cáo ngồi ở hai khu vực khác nhau, sự lo lắng khiến không khí nặng nề hẳn.

Theo như hồ sơ vụ án và lời khai tại tòa, thì lỗi có một phần của bị hại là T. (sinh năm 2005). Giữa tháng 12/2023, T. điều khiển mô tô trên Quốc lộ 9 thì bị đèn xe mô tô của Kh. lưu thông hướng ngược chiều chiếu thẳng vào mắt. Đến tháng 1/2024, T. đến giao hàng tại quán (ở TP. Đông Hà), nơi Kh. làm thuê. Tại đây, T. bị thanh niên tên là Ng. đánh vào mặt nên T. cho rằng Kh. trước đó cố tình chiếu đèn vào mặt và nhờ anh Ng. đánh mình.

Gần khuya 13/1/2024, T. rủ thêm 1 người nữa đi tìm Kh. để đánh. Hỏi được biết Kh. đang ở quán internet thì T. đến tìm, kéo Kh. ra ngoài. Lời qua tiếng lại, T. đấm vào mặt Kh. Kh. lùi lại, đưa tay vào túi áo ấm lấy con dao bấm ra với mục đích nếu bị đánh tiếp thì sẽ dùng dao đánh trả. Đây là con dao bấm mà Kh. mang theo trước khi đến quán internet. Bị T. đấm 5, 6 cái nữa, Kh. bị choáng, chúi người về trước. Bị cáo đã đâm loạn xạ về phía T.

Tại phiên tòa, bị cáo Kh. thành khẩn, hối hận, nhận thức được hành vi phạm tội của mình, chấp nhận sự trừng phạt của pháp luật và xin được khoan hồng, giảm nhẹ. Song trong sâu thẳm của bị cáo 17 tuổi này điều mong muốn nhất là lời xin giảm án đến từ bị hại. Nhưng T. cho biết trước đó đã có đơn xin giảm án.

Tuy nhiên Hội đồng xét xử nhấn mạnh cần câu trả lời, khẳng định tại phiên tòa này, bởi nếu T. đổi ý thì Kh. không có được tình tiết giảm nhẹ người bị hại xin giảm án. Sau khi bày tỏ những dồn nén trong lòng, T. quay sang nhìn Kh. , khoảnh khắc ấy khiến nhiều người dõi theo, chờ đợi. “Đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm án cho bị cáo”, lời bị hại vừa dứt, nhiều người ngồi ở dưới thở phào. Tòa sơ thẩm đã tuyên phạt Kh. 3 năm tù về tội “Cố ý gây thương tích”.

Một cái giá đắt mà Kh. phải trả cho hành vi bạo lực, gây tổn hại sức khỏe người khác. Nhưng Kh. hiểu Hội đồng xét xử đã xem xét, áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ cho mình, trong đó có việc được bị hại xin giảm án. “Nút thắt” vô hình dường đã được tháo bỏ.

Bảo Hà