Gỡ khó cho doanh nghiệp xuất khẩu trước căng thẳng ở Biển Đỏ

Biển Đỏ và kênh đào Suez là tuyến vận tải hàng hải đặc biệt quan trọng đối với tàu, thuyền đi qua các cảng châu Âu, Bờ Đông châu Mỹ đến những cảng phía Nam châu Á, cảng phía Đông châu Phi và châu Đại Dương. Tuy nhiên, kể từ cuối năm 2023, do xung đột tại khu vực Biển Đỏ, nhiều hãng tàu đã phải thay đổi tuyến đường, vòng qua mũi Hảo Vọng, làm cho hành trình tàu kéo dài từ 10 đến 15 ngày so với trước.

Tính chung năm 2023, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam với khu vực châu Âu là 71,14 tỷ USD và với khu vực Bắc Mỹ là 122,3 tỷ USD. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của hai khu vực này chiếm tới 28,4% tổng giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước năm 2023. Do vậy, có thể thấy khả năng tác động của cuộc xung đột Biển Đỏ đến Việt Nam là không hề nhỏ.

Ảnh minh họa/ Nguồn: baocongthuong.vn

Một số tác động tiêu cực có thể nhìn thấy ngay là việc giá cước vận tải tăng, nghiêm trọng hơn là tình trạng thiếu container rỗng, thời gian vận chuyển kéo dài và ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng đơn hàng xuất nhập khẩu. Xa hơn, việc tăng chi phí vận tải và giá dầu sẽ gây ra hiệu ứng domino đối với giá cả hàng hóa, làm tăng bất ổn kinh tế và địa chính trị, từ đó cản trở đà phục hồi kinh tế toàn cầu.

Nêu khó khăn đối với doanh nghiệp, bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam cho hay: "Hiện, chi phí vận chuyển đối với mặt hàng này đi thị trường Liên minh châu Âu tăng 5-6 lần. Có doanh nghiệp xếp hàng lên tàu từ ngày 20-12-2023 nhưng đến ngày 5-1-2024 (tức là sau 15 ngày) khi hãng tàu đã chạy thì bị áp dụng phụ thu với giá 2.000USD/container 40 feet; nếu không nộp phụ phí tăng thêm này thì họ gửi thêm bản áp phụ phí thanh toán trễ. Việc áp dụng phí một cách tùy tiện, không báo trước, không qua đối thoại, thỏa thuận khiến các nhà xuất khẩu rơi vào thế “cá nằm trên thớt”.

Liên quan đến việc áp dụng phụ thu của các hãng tàu, đại diện Cục Hàng hải Việt Nam cho hay, hiện nay, theo quy định, trong trường hợp các hãng tàu thay đổi giá cước hoặc tăng thì phải thông báo trước 15 ngày. Việc các hãng tàu thực hiện tăng ngay giá phụ thu mà không có thông báo, với bất kỳ trường hợp nào các hãng tàu áp dụng không đúng thì các doanh nghiệp gửi về Cục Hàng hải Việt Nam, Cục cam kết sẽ xử lý theo quy định.

Để ứng phó với tình hình căng thẳng tại Biển Đỏ, các cơ quan quản lý, hiệp hội và doanh nghiệp cũng đưa ra đề xuất ổn định giá cước và phí vận chuyển; phân luồng hàng hóa và tuyến đường thay thế; đa dạng nguồn cung ứng hàng hóa; lưu ý trong đàm phán hợp đồng mua bán và hợp đồng bảo hiểm bám sát tình hình; tăng cường phối hợp, trao đổi thông tin, đánh giá tình hình và ứng phó đối với các tình huống tương tự trong tương lai; tăng cường hợp tác quốc tế; xây dựng kế hoạch phòng ngừa và phản ứng nhanh.

KHÁNH AN

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.