Gỡ điểm nghẽn quy hoạch, phục vụ kịp thời mô hình chính quyền mới

Dự kiến ngày 12/6, Quốc hội sẽ thông qua Nghị quyết về sáp nhập tỉnh, thành phố. Ảnh minh họa

Ngày 10/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Sửa ngay để phục vụ mô hình chính quyền mới

Theo các báo cáo tại phiên họp, sau khi các đại biểu Quốc hội cho ý kiến, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã tích cực, khẩn trương tiếp thu, chỉnh lý, giải trình, hoàn thiện hồ sơ dự thảo luật. Đến nay, về cơ bản các nội dung chính đã được hai cơ quan thống nhất.

Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề có ý kiến khác nhau liên quan đến thứ tự ưu tiên trong việc phê duyệt và quyết định quy hoạch; mối quan hệ và nguyên tắc xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch; phân cấp, thẩm quyền; danh mục của các chương trình định hướng đầu tư trong quy hoạch…

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, trong lần sửa luật này phải tháo gỡ được những vướng mắc trong công tác quy hoạch theo tinh thần “khó đâu, tháo đó, tắc đâu, thông đó” để triển khai thực hiện ngay phục vụ cho công tác sáp nhập các tỉnh, thành phố. Dự kiến ngày 12/6, Quốc hội sẽ thông qua Nghị quyết về sáp nhập tỉnh, thành phố, do đó Luật Quy hoạch sửa đổi lần này là hết sức quan trọng, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Phát biểu giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, Luật Quy hoạch năm 2019 đã có nhiều vướng mắc ngay từ khi bắt đầu triển khai thực hiện. Các vướng mắc này ở rất nhiều khâu, từ lập, phê quyệt, điều chỉnh quy hoạch, mối quan hệ giữa các quy hoạch… và đã được nhiều địa phương phản ánh.

Tại Kỳ họp này, Luật Quy hoạch cũng chưa thể sửa toàn diện mà chủ yếu sửa đổi những vấn đề cấp bách, tập trung phục vụ cho việc thay đổi địa giới hành chính, sáp nhập các tỉnh thành và chuyển đổi sang mô hình chính quyền 2 cấp. Sau khi thực hiện sáp nhập, điều chỉnh xong, Chính phủ sẽ rà soát để sửa đổi Luật toàn diện, có thể tại Kỳ họp thứ 10 hoặc Kỳ họp đầu tiên của Quốc hội nhiệm kỳ mới.

Ngoài ra, đối với các vướng mắc của địa phương về quy hoạch đô thị và nông thôn, hiện Bộ Xây dựng cũng đang nghiên cứu để đề xuất trình Quốc hội sửa đổi Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.

Gỡ mâu thuẫn, chồng chéo giữa các loại quy hoạch

Trước mắt, trong lần sửa đổi này, Chính phủ đã rà soát để sửa đổi nhiều vướng mắc liên quan đến mâu thuẫn, chồng chéo giữa các quy hoạch; phân cấp, phân quyền…

Cụ thể, tiếp thu ý kiến đại biểu về làm rõ mối quan hệ giữa các quy hoạch, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng trường hợp quy hoạch ngành quốc gia mâu thuẫn với nhau, quy hoạch vùng mâu thuẫn với nhau, quy hoạch tỉnh mâu thuẫn với nhau, Thủ tướng Chính phủ quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Trường hợp các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có mâu thuẫn với nhau thì cấp có thẩm quyền cao hơn quyết định quy hoạch phải điều chỉnh đối với quy hoạch khác cơ quan tổ chức lập. Cơ quan tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch phải điều chỉnh đối với trường hợp các quy hoạch do cùng một cơ quan tổ chức lập. Đồng thời, giao Chính phủ quy định chi tiết tại nghị định hướng dẫn về việc xử lý mâu thuẫn trong các trường hợp nêu trên.

Để phù hợp với việc xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo Luật đã sửa đổi nội dung quy hoạch tỉnh theo hướng xác định phương án phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, liên xã.

Liên quan đến việc lập đồng thời các quy hoạch, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về việc quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh được phép lập đồng thời; quy hoạch được lập, thẩm định xong trước thì được quyết định hoặc phê duyệt trước. Quy định này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch và đẩy mạnh việc triển khai các dự án có vai trò tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội mà không phải chờ quy hoạch cấp trên được quyết định hoặc phê duyệt.

Dự thảo Luật cũng đã sửa đổi nội dung của các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và tỉnh theo hướng nội dung của các quy hoạch chỉ mang tính định hướng, trong đó đã bao gồm các định hướng, phương án phát triển của các ngành, lĩnh vực được ưu tiên. Đồng thời, chuyển danh mục dự kiến dự án ưu tiên đầu tư sang kế hoạch thực hiện quy hoạch và phân cấp cho Bộ trưởng và UBND cấp tỉnh để tạo sự linh hoạt trong tổ chức thực hiện quy hoạch. Quy định này cũng góp phần hạn chế việc xin cho và giảm thủ tục đầu tư kinh doanh, Bộ trưởng cho hay.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với các báo cáo nhận định, vướng mắc trong công tác quy hoạch không chỉ có tại Luật Quy hoạch mà liên quan đến rất nhiều luật trong hệ thống pháp luật, đặc biệt là Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị, luật về địa chất và khoáng sản… Do đó, để sửa đổi và tháo gỡ được hết các khó khăn này, cần phải có thời gian để rà soát, tổng kết, đánh giá ở tất cả các văn bản pháp luật liên quan.

Với tinh thần đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá dự thảo Luật sau khi tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra đã đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9, dự kiến vào ngày 25/6/2025.

Hoàng Yến