Giữ mạch nguồn văn hóa quê hương

Nghệ sĩ ưu tú Phạm Hồng Phong, Trưởng đoàn NTTT tỉnh cho biết: Kho tàng văn hóa phi vật thể của Quảng Trị vô cùng phong phú và đa dạng, với những làn điệu dân ca, như: Hò khoan Lệ Thủy, ví, đúm, hò Quảng Trị, hò thuốc cá, hát ru, ca trù... đến các loại hình sân khấu dân gian như chèo cạn, múa bông, múa cờ, nghệ thuật tuồng... Mỗi loại hình đều mang nét đặc trưng, phản ánh đời sống lao động, tâm tư, tình cảm và khát vọng của người dân qua nhiều thế hệ.

Nhằm đưa di sản văn hóa đến gần hơn với công chúng, Đoàn NTTT luôn nghiên cứu bản sắc văn hóa địa phương, đưa các loại hình văn nghệ dân gian lên sân khấu với chất lượng nghệ thuật cao. Đoàn còn thường xuyên phối hợp với các nghệ nhân và những người am hiểu văn hóa dân gian để sưu tầm, tìm hiểu các làn điệu cổ và sáng tác lời mới phù hợp với các sự kiện chính trị, xã hội; tổ chức các buổi lưu diễn tại cơ sở, phục vụ đồng bào, chiến sĩ ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc đến mọi tầng lớp nhân dân.

Các chương trình nghệ thuật của Đoàn Nghệ thuật truyền thống luôn giữ được âm sắc, giai điệu đặc trưng của quê hương - Ảnh: Đoàn NTTT cung cấp

Là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, cách mạng nên phần lớn các chương trình nghệ thuật do Đoàn NTTT tỉnh xây dựng đều khai thác sâu yếu tố lịch sử, kết hợp âm hưởng dân gian và chất liệu ca khúc cách mạng nhằm giáo dục lòng yêu nước, truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Từ năm 2024 đến nay, đoàn đã xây dựng và biểu diễn thành công các chương trình nghệ thuật ý nghĩa, như: “Âm vang Trường Sơn”, “Đêm nhạc Hoàng Vân”, “Hoa lửa Trường Sơn”, “Quảng Bình-đến là yêu”, “Lời quê hương gọi”… và nhiều chương trình phục vụ sự kiện chính trị của tỉnh, các ngành, địa phương. Mỗi chương trình đều được dàn dựng công phu, hoành tráng, làm sống lại những ký ức hào hùng của dân tộc và truyền tải nhiều thông điệp nhân văn sâu sắc. Không ít chương trình, tiết mục biểu diễn của đoàn đoạt giải cao tại các liên hoan nghệ thuật, hội diễn ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc.

Hằng năm, đoàn còn thực hiện nhiều đợt biểu diễn phục vụ du khách và các hoạt động đối ngoại quốc tế… Qua các chương trình nghệ thuật mang đậm âm hưởng dân ca đã góp phần lan tỏa tình yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc đến với khán giả trong và ngoài nước.

Nghệ sĩ nhân dân Thùy Linh chia sẻ: Để mỗi làn điệu dân ca, điệu múa dân gian được thể hiện đúng "chất", Đoàn NTTT luôn xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các nghệ nhân dân gian, những “báu vật sống” của văn hóa địa phương trong trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm biểu diễn; cử nhạc công, biên đạo múa về tận các làng quê để học tập thực tế, cảm nhận không gian văn hóa nơi làn điệu dân ca ra đời. Điều đáng mừng là đoàn có nhiều gương mặt trẻ đam mê, tâm huyết với nghệ thuật truyền thống.

Ca sĩ trẻ Thương Thị Thanh Oai bày tỏ: Sau sáp nhập tỉnh, chúng tôi có môi trường làm việc tốt, có cơ hội giao lưu học hỏi nét văn hóa giữa hai vùng Nam và Bắc Quảng Trị để thể hiện tốt các làn điệu dân ca, dân vũ. Chúng tôi sẽ tích cực học hỏi lẫn nhau nhằm trau dồi chuyên môn, đồng tâm, đồng trí để hoàn thiện tốt các nhiệm vụ được giao.

Con đường bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc chưa bao giờ bằng phẳng, nhất là trong bối cảnh các loại hình nghệ thuật hiện đại phát triển nhanh chóng, thị hiếu của khán giả ngày càng đa dạng và có yêu cầu cao hơn như hiện nay. Đoàn NTTT tỉnh còn phải đối mặt với không ít khó khăn như kinh phí hoạt động hạn hẹp, cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Song với tình yêu nghệ thuật và khát vọng cống hiến, tập thể nghệ sĩ, diễn viên của đoàn chưa bao giờ chùn bước. Họ không ngừng đổi mới phương thức tổ chức, nâng cao chất lượng nội dung, xây dựng các sản phẩm nghệ thuật vừa giữ gìn giá trị cốt lõi, vừa đáp ứng nhu cầu thưởng thức của công chúng hiện đại.

Nghệ sĩ ưu tú Phạm Hồng Phong khẳng định: Các chương trình nghệ thuật của đoàn dù mang màu sắc truyền thống hay hiện đại đều giữ được âm sắc, giai điệu đặc trưng của quê hương. Đáng mừng là sau khi sáp nhập, đoàn có lực lượng khá mạnh, đầy đủ các thành phần. Đây là điều kiện thuận lợi để đoàn xây dựng các chương trình nghệ thuật mang đậm bản sắc văn hóa Quảng Trị nói riêng, Việt Nam nói chung, phục vụ hiệu quả các nhiệm vụ chính trị của địa phương, góp phần quảng bá hình ảnh quê hương đến bạn bè trong nước và quốc tế.

Trên lộ trình phát triển mới, đoàn tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, sưu tầm và khai thác sâu hơn nữa các loại hình nghệ thuật dân gian, chú trọng dàn dựng, biểu diễn, làm mới các làn điệu, ca khúc mang đậm dấu ấn quê hương; đồng thời tích cực phối hợp với các đơn vị nghệ thuật tỉnh bạn để giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, phối hợp tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng biểu diễn tuồng, dân ca... nhằm không ngừng nâng cao chất lượng chuyên môn.

Nhật Văn