Giữ gìn sự đoàn kết trong Đảng (Bài 1): Khi 'con ngươi' không được giữ gìn

Trước lúc về với “thế giới người hiền”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại lời căn dặn: “Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng ta và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”. Trong thời khắc vĩnh biệt Người, Đảng ta thề: “Hết lòng hết sức giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình, tăng cường sức chiến đấu của Đảng, làm hạt nhân cho khối đoàn kết toàn dân, bảo đảm cho sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân”. Hơn 50 năm thực hiện Di chúc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại, lời dặn về “giữ gìn con ngươi của mắt mình” vẫn luôn là “chìa khóa vàng”, có ý nghĩa quyết định trực tiếp đến mọi thắng lợi của Đảng ta. Tuy nhiên, ở chiều hướng ngược lại, vì thiếu tính đảng, vì những lợi ích cá nhân, không ít cán bộ, đảng viên đã lãng quên lời thề, để “con ngươi”… vẩn đục.

Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người khởi xướng, xây dựng và hết lòng chăm lo khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Chuyện xưa…

Theo Thiếu tá, TS Nguyễn Thị Minh Huệ, giảng viên khoa Lý luận chính trị và Khoa học xã hội nhân văn (Học viện An ninh nhân dân), đoàn kết là sự thống nhất, đồng lòng, chung một mục tiêu, cùng một lý tưởng, muôn người như một; đối lập với đoàn kết là mất đoàn kết, chia rẽ, phân tán. Mất đoàn kết được thể hiện dưới muôn hình, vạn trạng. Vậy nhưng, dù ở hình thức nào, điều này cũng khiến cho sức mạnh của Đảng bị suy yếu. Ngay từ những ngày đầu thành lập, Đảng ta đã nhận thức rõ những nguy cơ từ việc mất đoàn kết, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm đối với các hành vi chia rẽ nội bộ.

Cách đây 74 năm, vụ án tham nhũng, gây chia rẽ nội bộ liên quan đến nguyên Cục trưởng Cục Quân nhu Trần Dụ Châu đã để lại không ít bài học. Để thuận tiện trong việc thực hiện hành vi biển thủ công quỹ, Trần Dụ Châu đã ra sức lũng đoạn nội bộ. Cùng với việc nâng đỡ, bao che, dung túng cho thuộc cấp cùng “phe cánh”, đối tượng này còn thẳng tay trù dập những đảng viên tốt, trả thù những người không chịu hùa theo mình, loại ra khỏi cơ quan những cán bộ dám mạnh dạn phê bình hành vi sai trái của y và đồng bọn. Thậm chí, mỗi khi các đảng viên trong đơn vị nêu vấn đề phê bình, Trần Dụ Châu lại lấy lý do mình là người đứng đầu, chịu trách nhiệm trước cấp trên để gạt đi. Thâm hiểm hơn, Trần Dụ Châu còn “vừa ăn cướp vừa la làng”. Trước những dư luận không tốt về bản thân, Trần Dụ Châu đã chỉ đạo những kẻ cùng vây cánh viết thư gửi Đại tướng Tổng Tư lệnh báo cáo rằng “trong Nha Quân nhu có một tổ chức gây chia rẽ và phá hoại quân đội ta”. Bằng việc chuyên quyền, độc đoán, tấn công cán bộ tốt, Trần Dụ Châu và đồng bọn đã lũng đoạn hoạt động của Cục Quân nhu trong một thời gian dài, trục lợi tài sản công, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng và Nhà nước, gây bức xúc trong dư luận.

Nhắc lại vụ án này để thấy, khi quyền lực nằm ngoài vòng kiểm soát, khi khối đoàn kết bị phá vỡ sẽ khiến cấp ủy, tổ chức đảng bị mất sức chiến đấu và tạo ra những “mảnh đất trống” cho tham nhũng, tiêu cực nảy mầm, lây lan, xâm hại đến lợi ích của đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm gặp mặt thân mật người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào dân tộc thiểu số

Việc nay…

Gần 95 năm đồng hành cùng dân tộc, dù ở thời kỳ nào, giai đoạn nào, Đảng cũng nhấn mạnh đoàn kết là cội nguồn của mọi sức mạnh. Tổng kết quá trình đổi mới, Đảng chỉ rõ bài học kinh nghiệm phải thường xuyên củng cố, tăng cường đoàn kết trong Đảng và hệ thống chính trị. Trong Báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, Đảng tiếp tục nhấn mạnh: “Động lực và nguồn lực phát triển quan trọng của đất nước là khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Tuy nhiên, có lúc, có nơi vẫn xảy ra tình trạng mất đoàn kết, gây ảnh hưởng trực tiếp đến vai trò lãnh đạo của Đảng, tạo kẽ hở cho sai phạm.

Biểu hiện rõ ràng nhất của mất đoàn kết là nội bộ bất đồng, lục đục, chất lượng công tác giảm sút, sai phạm diễn ra liên tục, kéo dài, gây ra nhiều thiệt hại, thường xuyên phát sinh đơn thư khiếu nại, tố cáo, tạo ra dư luận không tốt... Cách đây hơn 4 năm (năm 2020), vụ việc mất đoàn kết xảy ra tại Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đã khiến báo chí tốn không ít giấy mực. Theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam đã vi phạm quy chế làm việc và các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng, để nội bộ bất đồng nghiêm trọng, làm nảy sinh nhiều sai phạm trong công tác, thua lỗ kéo dài. Hàng loạt lãnh đạo của VEC bị xử lý bằng nhiều hình thức khác nhau từ xử lý kỷ luật về Đảng, xử lý kỷ luật hành chính cho đến xử lý hình sự.

Trong một vụ việc khác, những vi phạm trong thực hiện quy chế làm việc, các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng xảy ra tại Đảng đoàn Liên minh Hợp tác xã Việt Nam nhiệm kỳ 2015-2020 và 2020-2025 cũng khiến dư luận không khỏi bức xúc. Hàng loạt sai phạm trong quản lý, sử dụng đất, tài chính, tài sản, tổ chức, cán bộ, thi đua - khen thưởng tại đây đã được chỉ ra. Không ít lá đơn khiếu nại, tố cáo đã được gửi tới các cơ quan chức năng. Sai phạm kéo dài không chỉ làm suy giảm vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu, uy tín của tổ chức đảng mà còn phát sinh nguy cơ thiệt hại lớn tiền, tài sản của Nhà nước, gây bức xúc trong dư luận. Với những vi phạm được chỉ ra, Ủy ban Kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức khiển trách với Ban Thường vụ Đảng ủy Liên minh Hợp tác xã Việt Nam nhiệm kỳ 2020-2025 và kỷ luật bằng các hình thức khác nhau với nhiều cá nhân liên quan; Ban Bí thư đã quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với Đảng đoàn Liên minh Hợp tác xã Việt Nam các nhiệm kỳ 2015-2020, 2020-2025.

Để gìn giữ đoàn kết thống nhất trong Đảng và đoàn kết toàn dân tộc mỗi tổ chức Đảng, mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân nguyện phấn đấu thực hiện một cách tốt nhất cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng

Một biến thể khác của không đoàn kết là tình trạng đoàn kết giả hiệu, đoàn kết xuôi chiều, bằng mặt không bằng lòng, nhìn bề ngoài thì có vẻ đoàn kết nhưng nội bộ lại đầy bất đồng, mâu thuẫn. Dưới vỏ bọc “dĩ hòa vi quý”, nội bộ một số cơ quan, đơn vị, địa phương đã xuất hiện những người “mười tám cũng ừ, mười tư cũng gật”. Đoàn kết xuôi chiều là nguyên nhân sản sinh ra những cán bộ thấy đúng không bảo vệ và thấy sai cũng chẳng đấu tranh, thờ ơ, vô cảm trước những vi phạm, sai phạm của đồng chí, đồng nghiệp, miễn không đụng chạm tới lợi ích của bản thân thì đều “gật đầu đồng ý”. Ngoài ra, có những trường hợp tại cuộc họp, trong tập thể thì à uôm, không thể hiện chính kiến, chỉ biết a dua, phụ họa cho các quan điểm, nhận định, ý kiến của lãnh đạo, người đứng đầu mà chẳng quan tâm đến tính đúng - sai.

Vậy nhưng sau đó, khi tan họp thì “túm năm tụm ba” để chê bai người này, nói xấu người kia và đến khi có sai phạm thì phủi sạch trách nhiệm, cho rằng bản thân không liên quan. Như Bác Hồ mô tả, đây là những người: “Không nói trước mặt, hục hặc sau lưng”, “Khi khai hội thì không nói, lúc khai hội rồi mới nói. Không bao giờ đề nghị gì với Đảng. Không theo nguyên tắc sinh hoạt của Đảng. Muốn sao làm vậy”, “Nghe những lời bình luận không đúng cũng làm thinh, không biện bác. Thậm chí nghe những lời phản cách mạng cũng không báo cáo cho cấp trên biết. Ai nói sao, ai làm gì cũng mặc kệ”, “Thấy những việc có hại đến dân chúng cũng mặc kệ, không khuyên răn, không ngăn cản, không giải thích”… Đồng thời, Bác cũng chỉ rõ hệ quả của vấn đề này: “Nó gây nên sự uất ức và không đoàn kết trong Đảng. Nó để cho bọn vu vơ có thể chui vào hoạt động trong Đảng. Nó để cho khuyết điểm ngày càng chồng chất lại và phát triển ra”.

Tại Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, Đảng xác định rõ đoàn kết xuôi chiều là một biểu hiện của suy thoái về đạo đức, lối sống. Trong Quy định số 37-QĐ/TW, ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm, Đảng nghiêm cấm cán bộ, đảng viên “đoàn kết xuôi chiều, dân chủ hình thức, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh”. Mới đây, tại Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 9-5-2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới, Đảng tiếp tục yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải: “Luôn luôn giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, cơ quan, tổ chức và trong nhân dân, trước hết là ở chi bộ, cơ quan, đơn vị công tác, khu dân cư; kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện chia rẽ, bè phái, cục bộ, lợi ích nhóm; xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh toàn diện”. So với mất đoàn kết, tình trạng đoàn kết xuôi chiều không gây tác hại tức thì, không biểu hiện rõ ràng ra bên ngoài ngay lập tức. Nó như những con sâu mọt từ từ, lặng lẽ, âm thầm gặm nhấm, làm mục ruỗng nội bộ.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ phát triển mới, đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã thống nhất rất cao với quyết tâm chính trị mạnh mẽ để thực hiện chủ trương tổng kết sớm, toàn diện Nghị quyết 18-NQ/TW trong toàn hệ thống chính trị

Đáng sợ nhất là việc một số kẻ đã sử dụng vỏ bọc “đoàn kết” để đi ngược lại lợi ích chung của cộng đồng, hình thành nên các “nhóm lợi ích” đục khoét đất nước. Núp dưới danh nghĩa “tập thể”, các “liên minh ma quỷ” đã thò tay thao túng, phù phép, hợp thức hóa cho hàng loạt quyết định sai lầm. Dưới sức nóng của chiến dịch “đốt lò”, hàng loạt tổ chức đảng đã bị xử lý kỷ luật liên quan đến sai phạm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý đảng viên. Thậm chí, có những nơi hầu hết cấp ủy đã bị đưa ra xử lý hình sự. Chỉ một doanh nghiệp Phúc Sơn, chỉ một dự án Đại Ninh (Lâm Đồng), hàng loạt cán bộ, đảng viên từ Trung ương đến địa phương đã “nhúng chàm”, thậm chí lâm vào vòng lao lý. Những cú “bắt tay”, “móc ngoặc” không chỉ diễn ra trong nội bộ một tập thể, một đơn vị mà đã có sự mở rộng giữa nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều cơ quan, hình thành nên mạng lưới “xúc tu” hút cạn sinh lực đất nước.

Dù là mất đoàn kết, đoàn kết xuôi chiều hay những cú “bắt tay đoàn kết” giữa các “nhóm lợi ích” cũng đều đang làm suy giảm uy tín và sức chiến đấu của Đảng. Nếu không kịp thời ngăn chặn thì đây sẽ là rào cản trên con đường xã hội chủ nghĩa mà chúng ta đang tiến bước.

(Còn nữa)

Bùi Quang - Trần Tú