Giữ đề xuất bỏ án tử hình với 8 tội danh

Chiều 10/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự (sửa đổi).

Theo Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng, trong lần sửa đổi này, Chính phủ đề xuất bỏ 8 tội danh có hình phạt tử hình trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng về các vấn đề.

Những tội này gồm: tham ô tài sản; nhận hối lộ; vận chuyển trái phép chất ma túy; hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; gián điệp; phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Việt Nam; sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược.

Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã bỏ các quy định có liên quan về hình phạt tù chung thân không xét giảm án. Tuy nhiên, Chính phủ vẫn giữ đề xuất bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, trong đó có các tội tham ô, nhận hối lộ, sản xuất buôn bán thuốc giả, vận chuyển ma túy.

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng. Ảnh: QH

Ông Hùng lý giải, đề xuất này được căn cứ vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội; tầm quan trọng của khách thể được bảo vệ; khả năng khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra. Đồng thời dựa trên cơ sở nghiên cứu và đánh giá kỹ lưỡng từ thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế.

Cụ thể, hiện nay xu hướng về việc giảm hình phạt tử hình trong quy định của pháp luật cũng như thực tế thi hành trên thế giới là phổ biến. Trong 193 quốc gia là thành viên của Liên Hợp Quốc chỉ còn hơn 50 quốc gia quy định về hình phạt tử hình.

Trong bối cảnh hiện nay, khi Việt Nam đang mở rộng hợp tác quốc tế một cách sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, việc xây dựng hệ thống pháp luật tương đồng với đa số các nước trên thế giới sẽ góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy các quan hệ hợp tác ngày càng bền chặt và tin tưởng lẫn nhau.

Thứ trưởng Bộ Công an cũng nêu rõ, hình thức thi hành hình phạt tử hình của nhân loại cũng như ở nước ta theo hướng ngày một nhân đạo hơn.

Từ các hình thức mang tính trả thù, trút giận vào người phạm tội như tùng xẻo, ném vào vạc dầu, ném vào chuồng cọp, tứ mã phanh thây… thì đến nay chủ yếu các quốc gia không áp dụng các hình thức tử hình này. Nước ta đã áp dụng hình thức tử hình được coi là nhân đạo nhất đó là tiêm thuốc độc.

Từ các vấn đề nêu trên, Chính phủ nhận thấy, việc bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh như trong dự thảo luật đã trình Quốc hội khóa XV tại Kỳ hợp thứ 9 là phù hợp trong điều kiện nước ta hiện nay.

Việc này một mặt vẫn đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng thời đáp ứng được tiến trình tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình, cũng như yêu cầu hợp tác, mở rộng quan hệ quốc tế để phát triển đất nước.

Riêng đối với tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ, sau khi bỏ hình phạt tử hình, nhằm bảo đảm thu hồi tài sản do phạm tội mà có, đồng thời khuyến khích người phạm tội tích cực khai báo trong quá trình giải quyết vụ án.

Dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung quy định người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

Sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, vấn đề về bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh và bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy đã được cơ quan có thẩm quyền kết luận. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Bộ Công an, Ủy ban Pháp luật - Tư pháp phối hợp hoàn chỉnh dự án Luật với chất lượng cao nhất, trình Quốc hội thông qua tại đợt 2 của kỳ họp thứ 9.

Minh Ngọc