Giới trẻ - Lực đẩy chiến lược trong giai đoạn mới

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam lần 9. (Nguồn: TTXVN)

Trong bài phát biểu tại Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam lần thứ IX ngày 18/12/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh “với những thành tựu vĩ đại sau gần 80 năm lập nước và gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, với thời cơ, vận hội mới, ý Đảng đang hòa quyện với lòng dân trong khát vọng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh dưới sự lãnh đạo của Đảng. Sự nghiệp đó thành công hay không, đất nước có vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình hay không, đến năm 2045 có sánh vai với các cường quốc năm châu như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và ước vọng của toàn dân tộc hay không, phụ thuộc rất lớn vào đóng góp lực lượng thanh niên - thế hệ tương lai của đất nước, những người kế bước cha anh gánh vác nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Tiên phong đổi mới, làm chủ

Đổi mới sáng tạo từ lâu đã trở thành động lực phát triển quan trọng của các quốc gia trên thế giới. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ, Việt Nam, từ một quốc gia phụ thuộc vào lao động giá rẻ, đang tận dụng tối đa tiềm năng của thế hệ trẻ để chuyển mình mạnh mẽ, vươn lên trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực.

Triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo nhằm tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, những năm qua, Chính phủ đã phối hợp cùng các bộ, ban, ngành ban hành nhiều chính sách nổi bật thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo, đồng thời thực hiện tuyên truyền, giáo dục cho các đối tượng có ý tưởng khởi nghiệp, đặc biệt là tầng lớp thanh niên bao gồm đoàn viên thanh niên, sinh viên đại học và sau khi ra trường… nhận biết về vai trò, tầm quan trọng của khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo, tự tạo việc làm; các chương trình giáo dục khởi nghiệp của địa phương, quốc gia và thế giới; các chính sách hỗ trợ của Nhà nước; các vườn ươm, không gian khởi nghiệp, các quỹ hỗ trợ khởi nghiệp thông qua các hoạt động giáo dục; các video clip, hình ảnh, ấn phẩm; qua tài liệu và các phương tiện truyền thông.

Ở bình diện quốc tế, chúng ta tăng cường kết nối nguồn lực trong và ngoài nước, đẩy mạnh hội nhập và liên kết kinh tế quốc tế; tích cực vận động, thu hút các nguồn lực phục vụ các động lực tăng trưởng mới, các nguồn tài chính xanh, đầu tư phục vụ chuyển đổi năng lượng, công nghệ cao.

Các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tích cực thúc đẩy hợp tác và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời phối hợp tổ chức nhiều diễn đàn, hội nghị, hội thảo giúp kết nối các start-up người Việt trong và ngoài nước với các doanh nghiệp, quỹ đầu tư lớn; tạo môi trường giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm thành công cho các bạn trẻ và diễn đàn để các nhà hoạch định chính sách lắng nghe, trao đổi những khó khăn mà các doanh nghiệp Việt đang gặp phải.

Giới trẻ là nguồn lực đặc biệt, vốn quý của đất nước. (Ảnh: NVCC)

Lời kêu gọi của thời đại

Nếu tư duy sáng tạo là gốc rễ thì hành động là trái ngọt. Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, kỹ năng về ngoại ngữ ngày càng được nâng cao và khả năng tiếp cận nhanh chóng các xu hướng toàn cầu, thế hệ trẻ đã biến những ý tưởng thành các sản phẩm, dịch vụ thiết thực, phục vụ người dân và là cầu nối Việt Nam với thế giới.

Chúng ta đã chứng kiến nhiều sản phẩm công nghệ do chính người trẻ Việt Nam sáng tạo được công nhận trong khu vực và thế giới như game Flappy Bird, ví điện tử MoMo, Axie Infinity của Sky Mavis. Những sản phẩm này vừa đáp ứng nhu cầu thực tiễn mà còn góp phần thúc đẩy nền kinh tế số, nâng cao chất lượng cuộc sống và khẳng định vai trò của Việt Nam trong khu vực, vừa nâng cao chất lượng môi trường đổi mới sáng tạo của đất nước, biến Việt Nam thành điểm đến đầy hứa hẹn với các công ty công nghệ hàng đầu thế giới.

Các hoạt động ngoại giao văn hóa, thanh niên tình nguyện quốc tế do giới trẻ khởi xướng đang góp phần nâng cao “sức mạnh mềm” của Việt Nam trên trường quốc tế, giúp lan tỏa hình ảnh về đất nước và con người và tinh thần Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Những thách thức và cơ hội

Trong vai trò tiên phong, đón đầu cơ hội, đội ngũ nhân lực trẻ phải đối mặt không ít thách thức. Nguyên nhân chủ quan là còn nhiều khoảng trống giữa kiến thức được đào tạo trên ghế nhà trường và yêu cầu thực tế của thị trường lao động. Nhiều bạn trẻ có năng lực học vấn cao, nhưng kỹ năng làm việc nhóm, tư duy phản biện và khả năng ứng dụng thực tiễn vẫn còn hạn chế.

Nguyên nhân khách quan đến từ việc năng lực cạnh tranh công nghệ của Việt Nam vẫn còn hạn chế so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Hạ tầng cho phát triển công nghệ và đào tạo lao động chất lượng cao chưa theo kịp yêu cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực quan trọng như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây…

Ở giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ hiện nay, chúng ta cần phải nỗ lực hàng ngày để học tập, làm chủ công nghệ, đặc biệt là các công nghệ chiến lược, nhằm từng bước biến cơ hội thành đòn bẩy, đưa đất nước phát triển nhanh và mạnh. Chính phủ Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chính sách về phát triển nguồn nhân lực cao, đầu tư phát triển hạ tầng, tăng cường thu hút đầu tư tài chính nhất là trong các lĩnh vực như AI, công nghiệp bán dẫn, năng lượng xanh và hội nhập quốc tế… Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số mang lại cơ hội cho giới trẻ tiếp cận các nền tảng học tập và làm việc toàn cầu.

Để khai thác tối đa tiềm năng, cần có sự đồng hành chặt chẽ từ chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội. Việc đầu tư vào giáo dục, tạo môi trường cởi mở, khuyến khích sự sáng tạo và đẩy mạnh các cơ hội hợp tác quốc tế là chìa khóa để thế hệ trẻ Việt Nam có thể tiên phong trên con đường hội nhập toàn diện.

Trong giai đoạn cách mạng mới của Đảng, của dân tộc, thanh niên của ngành Ngoại giao đồng hành cùng với thế hệ trẻ cả nước, những công dân toàn cầu của kỷ nguyên số, phấn đấu vươn lên làm chủ khoa học, công nghệ, bền lòng, quyết tâm đưa Việt Nam vững bước tiến vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.

TS. Nguyễn Đồng Anh