Giới trẻ cần thoát khỏi màn hình để vận động trong dịp hè

Các bạn trẻ hào hứng chơi cầu lông - hoạt động thể thao vừa rèn luyện sức khỏe, vừa giúp tăng cường sự kết nối và kỹ năng giao tiếp. Ảnh: L.Duy

Khi màn hình trở thành “môi trường sống” của giới trẻ

Theo thống kê từ Tổ chức DataReportal năm 2024, có đến 92% người dùng internet trong độ tuổi
16-24 tuổi tại Việt Nam truy cập MXH hàng ngày, trong đó hơn 70% thời gian trực tuyến được dành để xem video ngắn trên các nền tảng như: TikTok, Facebook Reels, YouTube Shorts. Đây là nhóm tuổi có mức độ tiêu thụ nội dung số cao nhất và thường xuyên nhất, đặc biệt là trong thời gian nghỉ hè.

Tình trạng này đang diễn ra phổ biến, nhất là trong bối cảnh học sinh, sinh viên - những người có thời gian rảnh vào dịp hè nhưng thiếu định hướng sinh hoạt.

Em Ng. Th. M., học sinh lớp 11 (ngụ phường Bình Đa, thành phố Biên Hòa), cho biết: “Ngày nào em cũng vào TikTok, mỗi lần xem là cả tiếng đồng hồ trôi qua lúc nào không hay. Nhiều video ngắn rất cuốn, xem xong video này là tự động hiện video khác. Có hôm, em vừa ăn vừa xem, rồi xem tới khuya mới đi ngủ”.

Không chỉ dừng lại ở video ngắn, nhiều bạn trẻ còn dành phần lớn thời gian cho game online, chat nhóm và theo dõi MXH. Như chị Trần Quỳnh Như (23 tuổi, ngụ phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa) chia sẻ: “Em thường xuyên thức khuya để chơi game với bạn hoặc nhắn tin qua các app. Ban ngày thì chỉ nằm ôm điện thoại, lười ra khỏi phòng. Gặp người lạ ngoài đời em cũng ngại nói chuyện, thấy không thoải mái như khi tương tác qua màn hình”.

Tiến sĩ Cao Thị Huyền, giảng viên tâm lý Trường đại học Đồng Nai, chia sẻ xem quá nhiều video ngắn có thể gây ra nhiều vấn đề về tâm lý như: giảm khả năng tập trung, suy giảm trí tuệ và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Các video ngắn có thể tạo ra cảm giác nghiện, khiến người dùng mất tập trung vào các hoạt động khác và làm giảm khả năng xử lý thông tin.

Ngoài ra, việc thiếu tham gia các hoạt động vận động thể chất, thể thao hoặc kết nối cộng đồng cũng góp phần khiến giới trẻ ngày càng thu hẹp đời sống thực. Thay vì dành thời gian vui chơi ngoài trời, nhiều em chọn ở trong phòng, sử dụng thiết bị điện tử liên tục trong nhiều giờ. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến thị lực, tư thế ngồi, mà còn làm suy giảm thể lực, tăng nguy cơ béo phì, rối loạn giấc ngủ và mất cân bằng sinh hoạt.

Không ít phụ huynh thừa nhận con em họ hầu như không rời khỏi điện thoại, ít tương tác với gia đình và không còn hào hứng với các hoạt động tập thể. Tình trạng này đang khiến nhiều bạn trẻ dần mất kỹ năng giao tiếp, thiếu tự tin, dễ rơi vào trạng thái cô lập, thậm chí có biểu hiện lo âu, trầm cảm. Các chuyên gia giáo dục cảnh báo, nếu không sớm thay đổi thói quen sinh hoạt, giới trẻ sẽ đối mặt với nguy cơ suy giảm toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần trong giai đoạn phát triển quan trọng.

Hãy "giải cứu" bản thân khỏi thế giới ảo

Tiến sĩ Cao Thị Huyền cho rằng, việc bảo vệ giới trẻ khỏi những tác động tiêu cực của MXH không chỉ là trách nhiệm của nhà trường, mà còn là nhiệm vụ quan trọng của gia đình. Để giảm thời gian thiếu niên, trẻ em tiếp xúc với màn hình, phụ huynh cần chủ động tạo điều kiện cho con tham gia các hoạt động bổ ích như: đọc sách, chơi thể thao, học kỹ năng mới hoặc tham gia lớp học ngoại khóa. Những hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng sống, mà còn rèn luyện tính kiên nhẫn, cải thiện thể lực và tăng cường sức khỏe tinh thần.

Bên cạnh đó, các trò chơi vận động phù hợp với độ tuổi như: bơi lội, cầu lông, bóng rổ, đạp xe, chạy bộ… không chỉ giúp trẻ tăng cường sức đề kháng, phát triển hệ cơ xương, mà còn là biện pháp hữu hiệu để giải tỏa căng thẳng, cải thiện giấc ngủ và duy trì trạng thái tinh thần tích cực. Các hoạt động này nếu được duy trì đều đặn sẽ hình thành cho trẻ thói quen sinh hoạt khoa học, giúp giảm thiểu nguy cơ lệ thuộc vào thế giới ảo và từng bước hướng trẻ đến lối sống năng động, chủ động hơn trong học tập và giao tiếp xã hội.

Đồng quan điểm, thạc sĩ Lại Thị Ngọc Duyên, giảng viên Khoa Tiểu học - mầm non Trường đại học Đồng Nai, cho rằng đối với trẻ nhỏ và lứa tuổi mầm non, vai trò định hướng của cha mẹ là yếu tố then chốt.

“Phụ huynh cần đồng hành cùng con trong việc lựa chọn nội dung giải trí, giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử hợp lý; đồng thời, tăng cường các hoạt động trải nghiệm thực tế như chơi cùng con, cùng con làm việc nhà, tham gia các trò chơi tương tác thay vì để trẻ một mình với điện thoại hay tivi”.

Lê Duy