Gìn giữ bản sắc Tiếng Việt cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài

Hội thảo là hoạt động trọng điểm hưởng ứng Đề án “Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023 - 2030” của Đảng và Nhà nước ta.

Hội thảo Quốc tế về “Tầm quan trọng của việc giảng dạy, gìn giữ Tiếng Việt và văn hóa Việt cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài” có sự tham gia của đông đảo đại biểu và người theo dõi từ nhiều nước trên thế giới

Tham dự Hội thảo tại điểm cầu Việt Nam có Bà Ngô Thị Thanh Mai - Phó Chủ nhiệm Ủy Ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, ông Đặng Thanh Phương - Phó Trưởng ban Dân tộc - Tôn giáo - Kiều bào, thuộc Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, bà Vũ Thị Huỳnh Mai - Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài Thành phố Hồ Chí Minh. Tại điểm cầu các nước trên thế giới có: Ông Đinh Hoàng Linh - Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Khon Kaen, Thái Lan; Hòa thượng, Tiến sĩ Thích Đức Tuấn - Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam - Chủ tịch Giáo hội Phật giáo Việt Nam tại châu Mỹ; Đại Đức Thích Pháp Quang - Trụ trì Thiền viện Trúc Lâm tại Sri Lanka; Ông Lê Xuân Lâm, Hiệu trưởng Trường Tiếng Việt Lạc Long Quân - Warszawa, Ba Lan… Tại trụ sở TLSQ Việt Nam ở Fukuoka, Nhật Bản có Bà Vũ Chi Mai - Tổng Lãnh sự quán (TLSQ); ông Nguyễn Duy Anh - Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam - Chủ tịch Hội người Việt Nam tại Fukuoka…

Ngoài ra còn có sự tham dự của các Giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia nghiên cứu, giảng dạy tiếng Việt người Việt Nam, Nhật Bản, đại diện các hội, đoàn người Việt tại Nhật Bản, đại diện kiều bào tham gia đào tạo giảng viên tiếng Việt, đại diện kiều bào có con em tham gia các lớp tiếng Việt tại Kyushu, cùng gần 1000 người quan tâm theo dõi, trong đó có gần 50 đại biểu tham dự trực tiếp tại Fukuoka, 105 đại biểu đăng ký trực tuyến đến từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ, gần 800 người theo dõi qua các nền tảng trực tuyến, và sự tham gia đại diện của khoa ngôn ngữ học, khoa phương đông học đến từ 17 trường đại học tại Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Theo Ban Tổ chức, Hội thảo Quốc tế về “Tầm quan trọng của việc giảng dạy, gìn giữ Tiếng Việt và văn hóa Việt cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài” được triển khai theo Nghị quyết số 36-NQ/TW, Kết luận số 12-KL/TW của Bộ Chính trị, Quyết định số 930/QĐ-TTg ngày 03/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch triển khai năm 2025 của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài - Bộ Ngoại giao, với sự hỗ trợ của Ủy ban Trung ương MTTQ Tổ quốc Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Vũ Chi Mai - TLSQ Việt Nam tại Fukuoka, Nhật Bản, khẳng định sau thành công của Hội thảo “Tầm quan trọng của việc dạy Tiếng Việt và văn hóa Việt cho trẻ em Việt Nam tại Kyushu, Nhật Bản” năm 2023, đây là hoạt động quan trọng của TLSQ với quy mô mang tính toàn cầu nhằm tiếp tục triển khai thực hiện Đề án “Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023 - 2030” và Kế hoạch triển khai thực hiện Ngày Tôn vinh tiếng Việt của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài năm 2025, cùng với các hoạt động thiết thực như tham gia Cuộc thi “Tìm kiếm Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2025”, hoạt động tri ân các cá nhân, tổ chức hội đoàn có đóng góp tích cực trong phong trào giữ gìn và lan tỏa tiếng Việt, xây dựng tủ sách tiếng Việt…

Bà Vũ Chi Mai cũng cho biết, tại Nhật Bản - nơi có hơn 600.000 người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc, tiếng Việt đã vượt khỏi phạm vi gia đình để trở thành một phần không thể thiếu trong các hoạt động giáo dục, văn hóa, đối ngoại nhân dân giữa hai nước. Tại khu vực Kyushu, Okinawa và Trung Nam Nhật Bản, hiện có khoảng 130.000 người Việt và các lớp học tiếng Việt đang dần hình thành nhờ vào sự nỗ lực của cộng đồng, các giáo viên tình nguyện và phụ huynh.

Bà Vũ Chi Mai - Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Fukuoka, Nhật Bản, phát biểu khai mạc Hội thảo

Bà Vũ Chi Mai khẳng định, hội thảo quốc tế lần này là cơ hội quý báu để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận các mô hình dạy và học hiệu quả, kết nối nguồn lực giáo dục trong nước và quốc tế, cùng kiến tạo một hệ sinh thái tiếng Việt toàn cầu - nơi tiếng Việt không chỉ được gìn giữ, mà còn được phát triển bền vững, sáng tạo và hội nhập.

Trong khi đó, phát biểu chào mừng Hội thảo, bà Ngô Thị Thanh Mai - Phó Chủ nhiệm Ủy Ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cũng khẳng định, cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản nói riêng và cộng đồng người Việt Nam trên khắp thế giới nói chung, luôn thể hiện trách nhiệm của mình với thế hệ trẻ, có nhiều sáng kiến tổ chức các hoạt động thiết thực nhằm củng cố và phát triển các phong trào truyền bá, duy trì tiếng Việt; xây dựng, phát triển các trường, lớp, trung tâm Tiếng Việt, nhằm tạo môi trường thuận lợi cho việc gìn giữ và tạo không gian văn hóa Tiếng Việt. Cùng với những hoạt động sôi nổi, sinh động trong công tác tiếng Việt nói trên, Hội thảo quốc tế lần này tiếp tục tạo ra một điểm nhấn quan trọng trong các hoạt động hưởng ứng ngày Tôn vinh Tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài nhằm khẳng định vai trò của Tiếng Việt trong đời sống cộng đồng.

Bà Ngô Thị Thanh Mai cũng nhấn mạnh, lãnh đạo Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đặc biệt biểu dương sáng kiến tổ chức khóa học phương pháp giảng dạy tiếng Việt và văn hóa Việt cho trẻ em Việt Nam tại Kyushu, Nhật Bản, do TLSQ Việt Nam cùng Hội người Việt tại Fukuoka tổ chức, khẳng định, đây là món quà vô giá dành cho các cháu thiếu nhi Việt Nam ở xa Tổ quốc vẫn được nuôi dưỡng trong sự đùm bọc của nền văn hóa - ngôn ngữ truyền thống Việt Nam và mong muốn những sáng kiến mang ý nghĩa sâu sắc như vậy tiếp tục được nhân rộng trên khắp thế giới.

Đại diện các đại biểu tại đầu cầu Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Fukuoka, Nhật Bản, tham dự Hội thảo

Hội thảo cũng đã lắng nghe các tham luận của các đại biểu trong nước và trên thế giới. Ông Đinh Hoàng Linh - TLSQ Việt Nam tại Khon Kaen, Thái Lan, bày tỏ vinh dự khi cùng hơn 50 kiều bào và chuyên gia tham dự hội thảo tại đầu cầu Thái Lan, nhấn mạnh vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc đặt nền móng cho phong trào tiếng Việt tại đây

“Kiều bào Thái Lan luôn giữ gìn văn hóa, ngôn ngữ dân tộc và kính trọng Bác Hồ. Nhân kỷ niệm 135 năm ngày sinh của Người, Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Khỏn Kèn đã khai trương “Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng” tại UdonThani, góp phần thúc đẩy văn hóa đọc và hưởng ứng Ngày tôn vinh tiếng Việt”.

Hòa thượng - Tiến sĩ Thích Đức Tuấn cho rằng, để tạo sự chuyển biến căn bản trong việc giảng dạy tiếng Việt cho trẻ em ở nước ngoài cần chuẩn hóa và đa dạng hóa chương trình và học liệu, phát triển nền tảng công nghệ và học liệu số, nâng cao năng lực và chuyên nghiệp hóa đội ngũ giáo viên, tăng cường vận động chính sách và hợp tác quốc tế, thúc đẩy môi trường ngôn ngữ và gắn kết cộng đồng; bà Vũ Thị Huỳnh Mai - Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Thành phố Hồ Chí Minh, đánh giá cao việc tổ chức Hội thảo, ghi nhận sâu sắc tinh thần nhiệt huyết, sự tích cực và chủ động của Hội người Việt Nam tại Fukuoka trong việc gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc thông qua các hoạt động dạy học, giao lưu văn hóa. Ủy ban mong muốn nhận được các sáng kiến, kinh nghiệm về lồng ghép giáo dục văn hóa Việt Nam trong quá trình dạy Tiếng Việt, văn hóa Việt cho trẻ em.

Bên cạnh đó, Hội thảo cũng lắng nghe nhiều tham luận và ý kiến của các chuyên gia, diễn giả của cả Việt Nam và Nhật Bản, trình bày về nhiều vấn đề liên quan tình hình cũng như giải pháp nhằm gìn giữ bản sắc Tiếng Việt, cũng như văn hóa cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

GS.TS Nguyễn Minh Thuyết trình bày tham luận “Dạy tiếng Việt cho trẻ em và thanh niên Việt Nam ở nước ngoài - Tình hình và giải pháp”; GS.TS Tahara Hiroki tham luận về “Tình hình trẻ em trong các gia đình kết hôn Nhật - Việt và Vài gợi ý biện pháp giữ gìn tiếng Việt”; PGS.TS Trịnh Cẩm Lan trình bày về “Hướng tiếp cận, nguyên tắc biên soạn tài liệu và phương pháp dạy tiếng Việt di sản cho trẻ em người Việt tại Nhật”; PGS.TS Hoàng Anh Thi trình bày về “Một số căn cứ hướng tới biên soạn sách tiếng Việt cho trẻ em tại Nhật - dựa trên đối chiếu ngữ âm - chữ viết”; TS. Nguyễn Thị Nụ trình bày về “Tìm hiểu về tình hình học tiếng Việt của con em di dân mới người Việt tại Đài Loan”; TS. Phạm Văn Luân: “Giảng dạy tiếng Việt và giữ gìn văn hóa Việt Nam ở nước ngoài - Góc nhìn từ tác phẩm Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu”; TS. Vũ Thúy Nga “Giảng dạy Tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam sinh sống tại Nhật xem xét việc đối chiếu ngôn ngữ Việt - Nhật”; TS. Ako Akiba “Nuôi dưỡng lòng tự trọng và ý thức chung sống thông qua giáo dục tiếng Việt: Góc nhìn từ thực tiễn giáo dục”.

Trong khuôn khổ Hội thảo, Hội người Việt Nam tại Fukuoka đã công bố dự án biên soạn sách dạy tiếng Việt dành cho trẻ em tại Nhật Bản và thành lập “Mạng lưới giảng dạy tiếng Việt và văn hóa Việt tại nước ngoài” nhằm kết nối đội ngũ giảng viên, nhà nghiên cứu, phụ huynh, cộng đồng kiều bào trên toàn thế giới có tâm huyết giảng dạy và gìn giữ Tiếng Việt, văn hóa Việt; hỗ trợ chuyên môn về tài liệu, phương pháp, chương trình học Tiếng Việt phù hợp với trẻ em người Việt Nam ở nước ngoài; góp phần lan tỏa giá trị văn hóa Việt và quảng bá hình ảnh đất nước con người Việt Nam ra thế giới.

Hội thảo đã diễn ra trong không khí sôi nổi, các bài tham luận được nhiều chuyên gia đánh giá mang nhiều màu sắc đại diện cho các châu lục, có nhiều sáng kiến, giải pháp, kiến nghị và kinh nghiệm giảng dạy tiếng Việt, cũng như giữ gìn văn hóa Việt Nam.

Ngay sau Hội thảo, Ban Tổ chức đã mở lớp tập huấn phương pháp giảng dạy tiếng Việt với sự tham gia của của các chuyên gia hàng đầu người Việt Nam và Nhật Bản về tiếng Việt. Sự kiện này diễn ra từ chiều ngày 31/05 - 01/06.

Ngọc Huân/VOV-Tokyo