Giao thừa kết nối

Thời ấy quê nghèo, Tết là một điều gì đó diệu kỳ như phép màu. Cuộc sống thường nhật thiếu thốn, quanh quẩn vài món ăn lặp đi lặp lại, bỗng được thắp sáng bởi cơ man nào đồ ăn mới lạ, từ bánh mứt, hạt dưa, bánh tét, củ kiệu, bánh phồng, tôm khô, dưa hấu… những điều chỉ khi Tết đến mới có thể nhìn thấy trong nhà, mới được nếm thử để rồi say sưa hương vị đó, làm mình nhớ Tết suốt tháng, quanh năm. Tết chẳng những diệu kỳ mà còn lộng lẫy đẹp xinh với nào quần áo, giày dép và đồ cột tóc mới.

Ảnh minh họa: Shutterstock

Điều hay ho và náo nức đón chờ nhất mỗi mùa Tết chính là giao thừa, những năm được mùa, nhà nhà bày biện cúng kiếng, nào đèn hoa, ngũ quả, trà nước trang nghiêm, hai chậu bông vạn thọ trước cửa nở bung mình, căng mướt, tròn trịa, vàng ươm, thơm phức, rung rinh dưới gió xuân mát lành, xung quanh rộn ràng người nói cười chúc tụng.

“Mình cúng giao thừa để thể hiện lòng tôn trọng đất trời, và cả lòng biết ơn tự nhiên, mùa màng đi đến, tiết trời xoay vần, cho mùa nối mùa, cây trái nối nhau, lúa vàng chín gặt, cây cối đâm chồi, hoa nở trăng cười, núi sông tỉnh giấc. Để mùa gặp lại người, đời gặp lại nhau trong sum họp, ăn tròn bữa cơm ngon mùi đoàn tụ, thơm lừng yêu thương. Đó chính là ơn phước trời đất đã ban tặng cho con người con à”.

Bà vừa nói, vừa đơm mâm ngũ quả, vừa sai mẹ đi chuẩn bị bao lì xì đỏ để cho trẻ con trong nhà. Tôi ngồi cạnh bên, nghe hơi thở mùa xuân đã rất gần, nghe mùi sum họp đoàn tụ vi diệu như phép màu chữa lành mọi buồn phiền của một năm dài. Cái mùi vị đó có thể xoa dịu, làm phai nhạt đi những điều không như ý. Tôi cứ thế vừa ngồi vừa hít hà mùi Tết khoan khoái như một chú mèo được ăn no.

Bà bảo cúng giao thừa không những chỉ là chào đón năm mới mà cũng là để tưởng nhớ ông bà tổ tiên, để kết nối với họ và thấy họ vẫn sống trong ta. Nhưng ông bà tổ tiên đâu có nói chuyện với mình mà kết nối hả ngoại? Tôi vừa cắn hạt dưa vừa nhìn ngoại ra chiều khó hiểu.

Có chứ con, mình kết nối với họ trong từng suy nghĩ. Khi mình thắp hương, mình nhớ đến họ, mình gặp họ trong tâm tưởng, trong tình cảm mình nuôi dưỡng. Để cùng nhau đón chào năm mới, không ai quên nguồn cội, không ai bỏ lại gia đình mình ở phía sau thời gian. Như vậy, truyền thống nối tiếp, truyền đời.

Ảnh minh họa: Shutterstock

Nhưng con vẫn không chắc họ có lắng nghe được mình không? Ngoại cười bảo, con có biết trong chúng ta có những tế bào của ông bà tổ tiên truyền lại, từ đời này qua đời khác, xuyên suốt nên họ ở ngay đây, trong chúng ta. Ngoại bảo khi mình thắp nén hương, lòng mình tưởng nhớ ông bà tổ tiên, mình và ông bà tổ tiên là một, ông bà tổ tiên vẫn đang sống trong mình, mình biết ơn, mình chăm sóc, nuôi dưỡng, chia sẻ và làm cho cuộc sống của mình tốt hơn cũng chính là đang dưỡng nuôi, chăm sóc ông bà tiên tổ. Mình có tế bào của họ, mình thấm nhuần tinh thần nhân nghĩa và đạo đức họ đề cao, như thế, sự sống của ông bà tổ tiên được tiếp nối, sẽ còn mãi với và mình sẽ còn mãi với mai sau cùng con cháu.

Tôi ồ lên đầy ngạc nhiên và thích thú. Thì ra đằng sau nén hương cúng giao thừa là cả một truyền thống ông bà đã dưỡng nuôi, gìn giữ. Nhưng tôi lúc ấy không hề biết rằng, giao thừa năm đó và những lời ngoại nói chính là một phép màu cho tôi mãi về sau. Nhất là những năm tháng đầu, khi ngoại không còn bên cạnh chúng tôi đón chào năm mới như thường nhật, sự thiếu vắng, thương nhớ dìm tôi xuống tầng tầng lớp lớp biển sầu.

Ảnh minh họa: Nguyễn Kỳ Anh

May thay tôi vẫn còn gìn giữ lời ngoại nói năm nào, tôi tin rằng, ngoại đang cùng tôi sống tiếp, tôi vui buồn thì ngoại cũng vui buồn nên cứ mỗi giao thừa, sau khi bày biện cúng kiếng, tôi luôn dành thời gian kết nối với ông bà trong tâm tưởng, để thể hiện lòng biết ơn, tưởng nhớ và để bà tôi cùng đồng hành với tôi qua tất cả những mùa xuân lộng lẫy của đất trời trong thế giới bất tận những nhiệm mầu kết nối.

Ngô Tú Ngân