Giáo sư Trần Văn Thọ chia sẻ suy ngẫm giáo dục và con đường phát triển

GS. Trần Văn Thọ chia sẻ với giảng viên, sinh viên Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật (Đại học Quốc gia Hà Nội) xung quanh cuốn sách "Hồi ức đến tương lai - suy ngẫm giáo dục và con đường phát triển của Việt Nam".

Ông muốn kể cho bạn đọc nơi những kí ức cá nhân giao thoa với dòng chảy lịch sử - văn hóa Việt Nam và thế giới.

Ông trải qua hành trình đặc biệt, từ một học sinh nghèo tại Hội An, Quảng Nam, đến khi trở thành du học sinh tại Nhật Bản nhờ học bổng Chính phủ vào cuối những năm 1960. Đó là bước ngoặt lớn không chỉ trong cuộc đời cá nhân của ông mà còn đặt nền móng cho những đóng góp quan trọng sau này của ông với tư cách một chuyên gia nghiên cứu, cố vấn chính sách phát triển.

GS. Trần Văn Thọ chia sẻ về cuốn sách "Hồi ức đến tương lai". Ảnh: Nghiêm Huê

Dù lựa chọn ngành kinh tế không phải là dự định ban đầu, nhưng trước thời cuộc đầy biến động, ông sớm nhận ra rằng tri thức về kinh tế sẽ là công cụ hữu ích nhất để đóng góp cho quê hương trong tương lai.

Khi đến Nhật vào năm 1968 - đúng vào thời kì quốc gia này bứt phá phát triển kinh tế với tốc độ 10% mỗi năm - ông càng hiểu rõ vai trò then chốt của chính sách, cơ chế và “năng lực xã hội” trong việc chuyển mình của một quốc gia.

Mặc dù sống tại Việt Nam chưa đến 20 năm, hơn nửa thế kỉ sống tại Nhật, nhưng dòng chảy văn hóa, lịch sử dân tộc, dòng chảy "hạt nhân gia đình" vẫn luôn hiện hữu trong ông. "Bây giờ nghĩ lại, tôi cảm thấy may mắn vì hồi đó tôi yêu thích văn học, lịch sử và nó trở thành vốn của mình cho sau này", GS. Trần Văn Thọ nói.

“Rời xa quê hương ở tuổi đôi mươi, tôi mang theo tâm tình, hình ảnh của đất nước Việt Nam. Chúng phần lớn hình thành qua sách vở về lịch sử, văn hóa, văn học hay âm nhạc và in sâu vào tiềm thức, hun đúc thành tự hào dân tộc, tình yêu quê hương. Khi tôi viết về những vấn đề thời sự liên quan kinh tế, giáo dục hay chính trị, tự nhiên những hình ảnh ấy lại hiện về và được kết nối vào nội dung bài viết", ông viết.

GS. Trần Văn Thọ nghiên cứu, rút ra những bài học quý báu từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) và Việt Nam trong suốt hàng chục năm chuyển mình. Trong đó, không thể phủ nhận các yếu tố lịch sử, văn hóa có ảnh hưởng rất lớn đến mối quan hệ kinh tế giữa các nước cũng như chiến lược phát triển kinh tế của mỗi quốc gia.

Tác giả cũng gửi lời nhắn nhủ đến sinh viên: yêu văn học, yêu âm nhạc, yêu lịch sử chính là một cách để yêu quê hương, nó là một dòng chảy âm thầm mà khi cần sẽ thực sự hiện hữu.

Nghiêm Huê - Thùy Trang