Giáo dục Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành top 20 thế giới vào năm 2045

Hành trình từ nền giáo dục thuộc địa hoang sơ đến nền giáo dục độc lập “hoàn toàn Việt Nam”, từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ giáo dục thế giới, hướng tới mục tiêu sánh vai cùng các cường quốc năm châu. Tất cả những thành tựu ấy đều có sự chung tay, góp sức của toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, lãnh đạo Đảng và Nhà nước từng khẳng định, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ như ngày nay, trong đó có những thành tựu, đóng góp của ngành Giáo dục và Đào tạo; hay lịch sử cách mạng Việt Nam cho thấy giáo dục đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng đối với những kỳ tích phát triển của dân tộc.

Cả nước hiện có trên 52.000 trường học, với 65% đạt chuẩn quốc gia. Lực lượng 1,6 triệu nhà giáo được đào tạo bài bản, với nhiều giáo viên ưu tú ngang tầm quốc tế.

Xác định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai dân tộc, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách lớn: 4 đạo luật về giáo dục, chương trình mục tiêu quốc gia phát triển giáo dục đào tạo, miễn học phí, tổ chức bữa ăn bán trú, xây dựng trường học vùng biên giới, dạy học 2 buổi/ngày...

Đặc biệt, ngay trước lễ kỷ niệm, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng đối với giáo dục đào tạo, khẳng định giáo dục là quốc sách hàng đầu, quyết định sự phát triển của đất nước. Nghị quyết tạo nền tảng thúc đẩy đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo, kế thừa và phát huy từ Nghị quyết 29-NQ/TW năm 2013 và Kết luận 91-KL/TW năm 2024.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, 80 năm qua, ngành Giáo dục trải qua nhiều giai đoạn lịch sử hào hùng, từ Bộ Quốc gia giáo dục đến Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày nay.

Ngành đã thực hiện 3 lần cải cách giáo dục lớn, 2 lần đổi mới sâu rộng mang tính cách mạng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, ngành đã xây dựng hoàn thiện thể chế chính sách, hệ thống giáo dục quốc dân; kiến tạo cơ sở vật chất, phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ khoa học và quản lý giáo dục; đổi mới phương pháp dạy và học, kiểm tra đánh giá, sách giáo khoa, giáo trình và học liệu; thúc đẩy hợp tác quốc tế; tạo bản sắc riêng của Việt Nam trong giáo dục hội nhập.

Như một phép màu, từ bối cảnh 95% người dân mù chữ, tầng lớp trí thức mỏng manh, số trường đại học đếm trên đầu ngón tay, vượt qua chiến tranh gian khổ, đến nay Việt Nam đã phổ cập giáo dục từ mẫu giáo đến hết trung học cơ sở. Chất lượng giáo dục phổ thông được nâng cao, nằm trong nhóm các nước có nền giáo dục phổ thông tốt nhất thế giới. Việt Nam liên tục nằm trong top 10 quốc gia có kết quả xuất sắc tại các kỳ thi Olympic quốc tế.

Cả nước hiện có trên 52.000 trường học, với 65% đạt chuẩn quốc gia, nhiều trường hiện đại khang trang. Lực lượng 1,6 triệu nhà giáo được đào tạo bài bản, với nhiều giáo viên ưu tú ngang tầm quốc tế.

Hệ thống đại học, cao đẳng, trung cấp nghề với 243 trường đại học, hơn 800 trường cao đẳng và trung cấp, dù còn nhiều khó khăn, nhưng đã có những trường lọt top 500 thế giới, đào tạo đa ngành nghề, đóng góp 75% sản phẩm khoa học của cả nước. Đây là thành tựu kỳ tích mà ngành và đất nước có thể tự hào.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, cơ quan ban ngành, sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế và những đóng góp hy sinh của hàng triệu nhà giáo suốt 80 năm qua. “Ơn này chỉ có thể tạc vào thời gian trường cửu và trong lòng hàng triệu học trò”, Bộ trưởng nói.

Năm học mới 2025 - 2026 bắt đầu trong bối cảnh thế giới có những biến đổi sâu sắc với sự phát triển của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo, định hình lại nền giáo dục toàn cầu. Việt Nam đứng trước vận hội lịch sử để phát triển bứt phá, đáp ứng mục tiêu 100 năm xây dựng và phát triển đất nước.

Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị đã xác định giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, nhân tố quyết định tương lai dân tộc, đưa giáo dục thành trọng tâm trong chiến lược phát triển quốc gia, với mục tiêu đến năm 2045 Việt Nam sẽ có hệ thống giáo dục hiện đại, công bằng và chất lượng, lọt vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn kêu gọi toàn ngành phát huy truyền thống, tận dụng cơ hội, sáng tạo và hành động nhanh, mạnh mẽ để hoàn thành sứ mệnh vẻ vang mới.

Ngay từ đầu năm học, toàn ngành sẽ triển khai học tập, quán triệt Nghị quyết 71 sâu rộng, rà soát, tự soi, tự sửa những hạn chế, đồng thời thể chế hóa quan điểm chỉ đạo bằng việc trình Quốc hội các luật, nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm thúc đẩy phát triển giáo dục.

Các nhiệm vụ cụ thể gồm: hoàn thiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, xây dựng phương án sách giáo khoa điện tử, ban hành Chương trình giáo dục mầm non mới, xây dựng trường nội trú, bán trú vùng biên giới, sắp xếp lại mạng lưới đại học, cao đẳng, dạy nghề, triển khai mô hình quản trị số thông minh, xây dựng quỹ học bổng quốc gia, phát triển chuyển đổi số, ứng dụng AI trong giáo dục, xây dựng hồ sơ học tập suốt đời người học từ năm 2026.

Bộ trưởng nhấn mạnh, con đường phía trước rất dài, gánh nặng trên vai rất lớn, đòi hỏi toàn ngành sáng tạo hơn nữa, nỗ lực hơn nữa, hành động nhanh và mạnh mẽ hơn để vượt qua mọi giới hạn, hoàn thành sứ mệnh vẻ vang trước non sông đất nước.

D.Ngân