Giáo dục STEM - khơi nguồn sáng tạo
Thực hiện mục tiêu đáp ứng Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, những năm qua, ngành GD&ĐT Bình Phước đã triển khai giáo dục STEM trong các trường học. Qua đó, học sinh phát huy tính tự giác, chủ động và tư duy sáng tạo, tích lũy được nhiều kỹ năng cần thiết vận dụng vào thực tiễn. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào cuộc sống đang trở thành xu thế tất yếu thì giáo dục STEM trong trường học chính là nền tảng để tạo nên nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước trong tương lai.
Tạo sân chơi công nghệ ngay tại trường học
Mỗi robot phải vượt qua các chướng ngại vật trên sa bàn thi đấu để về đích. Đây là một cuộc thi robotics được Trường THCS Tân Xuân, TP. Đồng Xoài tổ chức để học sinh toàn trường cùng tham gia. Điều đặc biệt là các robot này đều do học sinh trong trường tự thiết kế, lắp ráp. Không chỉ thể hiện tài năng của mỗi học sinh qua việc vận dụng kiến thức liên môn để tạo ra sản phẩm thi đấu mà kỹ năng làm việc nhóm của các em cũng được phát huy tối đa.
Em Lê Bùi Chí Công, học sinh lớp 87, Trường THCS Tân Xuân chia sẻ: “Em rất đam mê khoa học, công nghệ kỹ thuật và Vật lý. Em thấy đây là cơ hội rất tốt để cải thiện những kỹ năng của mình như lập trình, giải quyết vấn đề và nhất là kỹ năng làm việc nhóm vì để tạo ra robot như thế này thì không thể một mình làm được”.


Học sinh Trường THCS Tân Xuân lập trình, thiết kế và lắp ráp robot để thỏa đam mê về khoa học - công nghệ
Hình ảnh những chú robot nhỏ vượt qua thử thách trong các cuộc thi không chỉ đơn thuần là thành quả từ sự nỗ lực của các em mà còn là biểu tượng cho khát vọng đổi mới sáng tạo của thế hệ trẻ. Mới đầu chỉ là những cuộc thi nhỏ đầy hào hứng trong nhà trường nhưng trong tương lai các em sẽ được trải nghiệm nhiều cuộc đua lớn hơn, ở đó các em sẽ được khám phá, sáng tạo, phát huy sở trường của mình.
Thầy Trương Hồng Phước, giáo viên môn Khoa học tự nhiên, Trường THCS Tân Xuân cho biết: Học và vận dụng những kiến thức vào hoạt động học mà chơi sẽ tạo cảm hứng khám phá khoa học với học sinh. Mong muốn qua những hoạt động này, các em vừa được thể hiện đam mê khám phá vừa phát triển tư duy logic. Từ đam mê của học sinh, trường cũng định hướng chọn trường cũng như ngành nghề liên quan đến khoa học, công nghệ cho các em trong tương lai.
Chuẩn bị nguồn nhân lực số cho tương lai
Thích thú, hào hứng là cảm nhận chung của học sinh Trường THCS Tiến Thành, TP. Đồng Xoài khi cùng nhau trải nghiệm các trò chơi khoa học, công nghệ qua Câu lạc bộ robotics của trường. Được vận dụng những kiến thức đã học vào hoạt động học mà chơi đã tạo cảm hứng khám phá khoa học cho học sinh.
Em Vũ Thanh Nguyên, học sinh lớp 7A9, Trường THCS Tiến Thành cho biết: Các thầy cô giáo tạo ra nhiều sân chơi ngay trong giờ chính khóa, ngoại khóa. Từ những dự án nhỏ như STEM lý thuyết, rồi từ lý thuyết đến thực hành đã giúp chúng em chế tạo ra các sản phẩm như: đèn giao thông tự động, máy gắp, robot phun thuốc trừ sâu sinh học tự động… Tất cả đều lấy cảm hứng từ những vật dụng quen thuộc hay những hiện tượng xảy ra trong cuộc sống hằng ngày để phục vụ đời sống.


Giáo viên Trường THCS Tiến Thành đồng hành, tạo môi trường thuận lợi giúp học sinh chế tạo ra các sản phẩm từ những vật dụng quen thuộc để phục vụ cuộc sống
Những hoạt động STEM trong nhà trường rất bổ ích, giáo viên không chỉ lồng ghép các kiến thức STEM vào bài giảng mà còn trực tiếp đồng hành với học sinh trong các dự án thực tế, biến mỗi giờ học thành một không gian của sự sáng tạo và khám phá. Thầy Phan Văn Phố, chuyên gia STEM robotics, giáo viên môn Khoa học tự nhiên, Trường THCS Tiến Thành cho rằng: Sự đổi mới sáng tạo trong dạy và học thông qua giáo dục STEM đã lan tỏa và tác động tích cực đến nhận thức mỗi học sinh. Khoa học không khô khan, xa vời mà ở ngay trong cuộc sống và mỗi học sinh đều có thể trở thành một nhà khoa học. Trường nỗ lực tạo ra nhiều sân chơi STEM cho học sinh không chỉ nhằm khơi dậy niềm đam mê khoa học, phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề mà còn giúp các em gắn kết kiến thức đã học với thực tiễn sinh động, từ đó truyền cảm hứng về những ngành nghề tiềm năng trong tương lai.
Từ thực tế triển khai cho thấy, giáo dục STEM đang đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Những hoạt động như cuộc thi robotics mà các trường cũng như ngành giáo dục triển khai thời gian qua đã thể hiện rõ hiệu quả trong việc khơi dậy đam mê và phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Tuy nhiên, để vượt qua những thách thức hiện tại, các trường cần có sự đổi mới, đồng bộ từ chương trình giảng dạy, phương pháp đánh giá cho đến việc đầu tư cơ sở vật chất phù hợp. Cần được tích hợp sâu rộng và bài bản hơn vào chương trình giáo dục chính khóa nhằm bảo đảm chương trình STEM có tính phổ cập và toàn diện.
Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia, là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Việc triển khai giáo dục STEM tại Bình Phước không chỉ là xu hướng mà còn là một yêu cầu cấp thiết để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.
Xác định việc khơi dậy đam mê khoa học bắt đầu từ nhà trường có vai trò quan trọng, Trường THCS Tân Xuân đã đầu tư không chỉ cơ sở vật chất mà còn về chất lượng nội dung giảng dạy. Sự chủ động của nhà trường và ủng hộ của phụ huynh đã đưa giáo dục STEM trở thành phong trào dạy học sáng tạo, nơi học sinh được trải nghiệm thực tế để thực hành ý tưởng.
Hiệu trưởng Trường THCS Tân Xuân, TP. Ðồng Xoài TRỊNH THỊ PHƯƠNG MAI