Giảm thuế VAT để thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh

Cần một "nhạc trưởng" có nhiều kinh nghiệm về quy hoạch

Phát biểu về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) cho rằng, Luật Quy hoạch sửa đổi “nhiều quá”, sửa liên tục. "Luật Quy hoạch được quan tâm và sửa rất nhiều nhưng vẫn rối, cơ sở rất khó triển khai thực hiện. Nếu sửa thế này đã thực sự là tận gốc vấn đề hay chưa?" – đại biểu nêu câu hỏi và cho rằng, tinh thần của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch lần này là chuyển đổi phương thức lập quy hoạch, thay đổi căn bản từ lập quy hoạch truyền thống (là phân ngành, cục bộ theo lĩnh vực) sang quy hoạch mang tính tích hợp đa ngành, tổng thể, có liên kết và liên thông. Trong khi đó, đội ngũ chuyên gia ở cơ sở rất quan trọng nhưng hiện chưa nắm bắt được tinh thần mới này, còn hạn chế trong phương pháp tiếp cận, phối hợp liên ngành, liên thông.

"Theo tinh thần mới của luật, rất cần một "nhạc trưởng" có nhiều kinh nghiệm, lão luyện, có tầm nhìn để kết nối, tích hợp các quy hoạch nhưng hiện chưa có"- đại biểu Tạ Văn Hạ nêu; đồng thời đề nghị tìm đúng nguyên nhân mà "sửa hoài vẫn vướng”, cần bình tĩnh nhận diện, xem xét lại căn bản các vấn đề để giải quyết vấn đề quy hoạch, tránh chồng lấn, xung đột về không gian, mục tiêu, chỉ tiêu giữa các quy hoạch với nhau.

Phát biểu giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Luật Quy hoạch lần này phải gấp rút sửa đổi vì thay đổi về chiến lược và các ý kiến chỉ đạo của Đảng, Nhà nước. “Phải sửa ngay lập tức và sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, nếu không sửa thì sẽ tắc hết” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính thì việc sửa đổi luật lần này tập trung 3 vấn đề lớn. Đó là: Điều chỉnh ngay quy hoạch tất cả các cấp sau khi sáp nhập đơn vị hành chính có hiệu lực; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm tối đa, phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp; tiếp tục tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để đạt mức tăng trưởng kinh tế 8%/năm. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng thừa nhận thực tế quy hoạch rất vướng, vì vậy, Chính phủ sẽ trình Quốc hội sửa đổi toàn diện sau, sẽ rà soát lại hết, cái gì không phù hợp sẽ bỏ đi.

Ảnh minh họa.

Tiến tới bắt buộc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng

Quan tâm đến việc bổ sung quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng tại khoản 2 Điều 37 của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) cho rằng, xây dựng là một trong những ngành tiêu tốn nhiều năng lượng nhất hiện nay. Ở Việt Nam, hơn 60% điện năng trong các công trình được dùng cho điều hòa và chiếu sáng chủ yếu do sử dụng vật liệu xây dựng kém hiệu quả. Tuy nhiên, khi triển khai áp dụng dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng sẽ không tránh khỏi những khó khăn nhất định như: Thiếu tiêu chí, tiêu chuẩn quốc gia cho nhiều loại vật liệu; số lượng phòng thử nghiệm đạt chuẩn còn ít; chi phí thử nghiệm cao và cơ chế hậu kiểm còn yếu.

Từ đó, đại biểu Trần Quốc Tuấn đề nghị, Chính phủ cần ban hành lộ trình dán nhãn bắt buộc cho một số vật liệu xây dựng có ảnh hưởng lớn đến tiêu thụ điện như: kính xây dựng, vật liệu cách nhiệt. Đại biểu cũng đề nghị xây dựng hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam về hiệu suất năng lượng đối với vật liệu xây dựng đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế; xã hội hóa hoạt động thử nghiệm và cấp chứng nhận. Quy định ứng dụng QR code, nền tảng số trong sản xuất kinh doanh loại vật liệu này để truy xuất nhãn hiệu năng lượng minh bạch, giúp người tiêu dùng hiểu được sản phẩm mình đang dùng. Đồng thời, có cơ chế hậu kiểm chặt chẽ, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) cũng cho rằng, cần tăng cường tính minh bạch trong dán nhãn năng lượng. Theo đại biểu, quy định về dán nhãn năng lượng và công khai thông tin là cần thiết nhưng còn thiếu cơ chế kiểm tra, giám sát việc tuân thủ, đặc biệt trong thương mại điện tử. “Bổ sung quy định về trách nhiệm của cơ quan quản lý trong việc kiểm tra định kỳ và xử lý vi phạm đối với các doanh nghiệp không tuân thủ dán nhãn năng lượng, nhất là trên các nền tảng thương mại điện tử. Cần có quy định cụ thể về việc công khai danh sách các doanh nghiệp vi phạm để bảo vệ người tiêu dùng” - đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh đề nghị.

Giải trình về nội dung này, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cho biết, dán nhãn năng lượng trong vật liệu xây dựng có trong cơ chế hiện hành trong luật. Tuy nhiên về cách làm thời kỳ này khác, các cơ quan quản lý nhà nước chỉ tập trung vào câu chuyện hướng dẫn, ban hành các tiêu chuẩn, định mức và thậm chí hình mẫu của các nhãn hiệu như thế nào, trước đây thì trực tiếp duyệt để đi dán, bây giờ là cơ chế tự quyết định của các doanh nghiệp, của các tổ chức sản xuất và Nhà nước chỉ làm hậu kiểm cho nên tiết kiệm được rất nhiều thủ tục hành chính và cũng tăng cường tính tự giác và sự phấn đấu của các cơ sở sản xuất, các doanh nghiệp.

Kiến nghị xử lý cơ quan chức năng của nhà nước hoàn thuế muộn

Thảo luận hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng, đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) cho rằng việc hoàn thuế đang rất bức xúc trong doanh nghiệp, bởi vì lúc thu thì rất dễ nhưng lúc hoàn thuế thì rất khó. Đại biểu đề nghị trách nhiệm này là phải rất sòng phẳng về mặt luật pháp, tức là nếu chúng ta có một suy nghĩ gì hoặc có một nghi ngờ gì về chuyện trốn thuế ở đây thì phải đưa ra pháp luật, nếu ai thua thì người ấy phải chịu trách nhiệm. “Ví dụ như doanh nghiệp chậm nộp thuế giá trị gia tăng là bị phạt, vậy nếu người ta chứng minh được là người ta đúng mà cơ quan chức năng của nhà nước hoàn thuế muộn thì cũng phải chịu trách nhiệm tương tự như thế” – đại biểu nêu.

Đại biểu Dương Tấn Quân (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị cần đảm bảo chính sách giảm thuế thực sự đến tay người tiêu dùng chứ không bị giữ lại ở khâu trung gian. “Trên thực tế thì không ít trường hợp doanh nghiệp được giảm thuế đầu ra nhưng không giảm giá bán làm cho người tiêu dùng không được hưởng lợi từ chính sách, nếu không kiểm soát tốt thì chính sách giảm thuế có thể trở thành hình thức hỗ trợ không hiệu quả” - đại biểu nêu và đề nghị Chính phủ cần tăng cường cơ chế theo dõi, kiểm soát giá bán trên thị trường đối với các mặt hàng thiết yếu nằm trong diện được giảm thuế để đảm bảo chính sách đúng mục tiêu là hỗ trợ người dân và kích cầu tiêu dùng.

Lo ngại giảm thuế sẽ làm giảm ngân sách, ảnh hưởng đến chi tiêu, đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, đánh giá mang tính khoa học, “ví dụ mình cứ tăng giảm 1% VAT như này thì nó ảnh hưởng như thế nào đến GDP. Bởi vì Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc trước đây cũng có nói, mỗi một lần giảm như thế này cũng giảm thuế thu ngân sách rất nhiều” - đại biểu nêu.

Giải trình về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự kiến chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng thì sẽ làm giảm thu ngân sách nhà nước trong 6 tháng cuối năm của 2025 là 39,54 nghìn tỷ và năm 2026 sẽ giảm khoảng 82,2 nghìn tỷ đồng. “Việc giảm thuế giá trị gia tăng đương nhiên có tác động đến giảm thu ngân sách nhưng đổi lại có tác động tích cực cho kích thích sản xuất và thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh, qua đó tạo thêm nguồn thu cho ngân sách đồng thời thúc đẩy cho tăng trưởng kinh tế” - Bộ trưởng nói.

Đồng thời, Bộ trưởng cho biết thêm, Chính phủ và Bộ Tài chính đã đưa ra các giải pháp để cố gắng có các chính sách tài khóa phù hợp, từ đó bù đắp cho khoản miễn giảm thuế này. Chính sách thuế này không phải là lần đầu tiên chúng ta làm, chúng ta đã làm trong nhiều kỳ và đều đem lại những kết quả tích cực trong bối cảnh kinh tế còn có những khó khăn và đặc biệt là các doanh nghiệp chịu tác động tiêu cực trong suốt giai đoạn dịch bệnh cũng như những năm sau hậu dịch bệnh COVID-19.

Phương Thủy