Giảm thiểu tác động, phát triển du lịch bền vững ở vùng lõi di sản ở Hội An

Phố cổ Hội An luôn là điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Ảnh: Thanh Hà/TTXVN

Tuy nhiên, nơi đây cũng đang phải đối mặt với không ít khó khăn, nhất là sự tác động của hoạt động du lịch lên vùng lõi di sản.

Theo thống kê của Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An, toàn thành phố hiện có 1.439 di tích được xếp hạng, trong đó khu vực được xác định là vùng lõi của di sản chỉ có hơn 30ha nhưng có đến 1.175 di tích kiến trúc, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật. Những di tích này đã tạo thành "di sản sống" của phố cổ Hội An, là điểm đến thu hút đông đảo du khách trong nước, quốc tê mỗi khi tới Hội An. Tuy nhiên, mật độ du khách tham quan luôn ở mức cao đã gây áp lực lên chính di tích.

Ông Trần Minh Vương, cư dân phường Minh An chia sẻ: Từ sau đại dịch COVID-19, lượng du khách tham quan Hội An đã phục hồi và ngày càng tăng, đây là điều hết sức đáng mừng. Tuy nhiên do không gian du lịch Hội An chưa thực sự được mở rộng ra bên ngoài để kéo giảm lượng khách đến tham quan phố cổ. Vì vậy, lượng khách đến Hội An gia tăng đồng nghĩa với sức ép lên đô thị cổ, nhất là vùng lõi của đô thị cổ ngày càng lớn.

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Quảng Nam Phan Xuân Thanh chia sẻ, điểm đến Hội An là đầu tàu, có vai trò dẫn dắt của ngành du lịch Quảng Nam. Mỗi điểm đến ở Hội An, nhất là trong khu vực phố cổ đều chứa đựng những giá trị riêng về văn hóa, lịch sử, kiến trúc. Do vậy, du khách trong nước, khách quốc tế mỗi khi đến Hội An đều có nhu cầu tham quan phố cổ. Chính vì vậy, áp lực, nhất là ở vùng lõi của đô thị cổ Hội An là không thể tránh khỏi. Do đó, việc đầu tư phát triển sản phẩm du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng khả năng liên kết với các vùng phụ cận nhằm tác động lên đô thị cổ, vùng lõi di sản là ưu tiên hàng đầu của ngành du lịch và chính quyền nơi đây.

Ông Trần Thái Do, Tổng Giám đốc Silk Sense Hoi An Rirer Resort đề xuất, để Hội An mãi là "bảo tàng sống, bảo tàng về lịch sử kiến trúc, dân cư đô thị", ngành du lịch và thành phố Hội An cần có định hướng rõ ràng, giải pháp cụ thể và khả thi nhằm mở rộng không gian phát triển. Đó là gắn kết các làng nghề truyền thống đã làm nên thương hiệu của Hội An như làng rau Trà Quế (xã Cẩm Hà), làng gốm Thanh Hà, làng mộc Kim Bồng (xã Cẩm Kim), rừng dừa nước (xã Cẩm Thanh), làng sản xuất nông nghiệp An Mỹ (xã Cẩm Châu) với các điểm đến trong và ngoài khu vực như Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn, làng nghề truyền thống, điểm đến của thị xã Điện Bàn, Duy Xuyên. Ngành du lịch và thành phố cũng cần phát triển mạnh mẽ các sản phẩm du lịch biển đảo Cù Lao Chàm - sản phẩm mới và giàu tiềm năng của Quảng Nam.

"Mở rộng quy mô liên kết giữa các điểm đến, phát triển không gian du lịch, khai thác có hiệu quả và bền vững các giá trị văn hóa, lịch sử, khai thác có trách nhiệm tài nguyên du lịch sinh thái, du lịch biển đảo, phát triển mạnh du lịch cộng đồng, chia sẻ lợi ích với cộng đồng chắc chắn sẽ tạo ra nhiều điểm đến mới cho du khách, góp phần giảm thiểu tác động của du lịch lên vùng lõi của đô thị cổ Hội An", ông Trần Thái Do nêu quan điểm.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hội An Nguyễn Văn Lanh thông tin, Hội An đã trở thành một điển hình thành công trong việc đảm bảo sự tồn tại lâu dài của di sản văn hóa, thiên nhiên và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân bằng phát triển du lịch bền vững. Lượng khách đến đây liên tiếp gia tăng trong những năm qua, nhất là năm 2024 đã đạt đến trên 4,5 triệu lượt. Điều đó cho thấy Hội An luôn có sức hút mạnh mẽ với du khách, nhất là khách quốc tế, song đây cũng chính là nỗi lo của thành phố về áp lực lên đô thị cổ.

Ông Nguyễn Văn Lanh cho biết, Đề án bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hóa thế giới đô thị cổ Hội An đến năm 2030, định hướng đến năm 2035 đã được UBND tỉnh Quảng Nam trình Thủ tướng xem xét phê duyệt đặt ra mục tiêu trọng tâm là bảo vệ tính toàn vẹn, tính chân xác, giá trị nổi bật toàn cầu của di sản, trên cơ sở đó đảm bảo tính thống nhất, hài hòa giữa bảo tồn, phát huy giá trị di sản với phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tạo sự cân bằng giữa bảo tồn, phát triển tại khu vực vùng lõi, vùng đệm, khu vực xung quanh.

Trước mắt, trong năm 2025, dự báo lượng khách tham quan Hội An sẽ tăng đáng kể. Thành phố sẽ đầu tư phát triển thêm các điểm đến, đa dạng tour tuyến tham quan, mở rộng không gian du lịch ra vùng ngoại ô. Cùng với đó là mở rộng khả năng liên kết với các địa phương lân cận trên cơ sở nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, chia sẻ lợi ích giữa để vừa đa dạng hóa sản phẩm du lịch, đáp ứng nhu cầu của du khách, góp phần giảm thiểu tác động của hoạt động du lịch lên vùng lõi di sản phố cổ Hội An, ông Nguyễn Văn Lanh chia sẻ.

Đoàn Hữu Trung (TTXVN)