Giảm hội họp, lãnh đạo kết luận không quá 50 phút: Hết tình trạng mọi việc đều 'chờ họp'

Mới đây, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú ký ban hành kết luận của Ban Bí thư về việc chấn chỉnh lề lối làm việc, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị; trong đó có yêu cầu tinh giản 10% hội nghị hằng năm, lãnh đạo kết luận không quá 50 phút.

Đây là một chỉ đạo quan trọng, đánh trúng vào một “điểm nghẽn” kéo dài nhiều năm: tình trạng họp hành quá nhiều, hình thức, tốn kém thời gian, nguồn lực nhưng hiệu quả thấp, thậm chí phản tác dụng.

Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú vừa ký ban hành kết luận của Ban Bí thư về việc chấn chỉnh lề lối làm việc, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị

Khi họp hành trở thành gánh nặng

Không khó để nhận thấy trong thực tiễn quản lý, điều hành hiện nay, ở không ít cơ quan, đơn vị, “họp” đã trở thành một hoạt động gần như thường trực, chiếm một phần lớn thời gian làm việc của cán bộ, công chức, viên chức. Có những lúc lịch họp dày đặc từ sáng đến chiều, từ đầu tuần đến cuối tuần. Có những cuộc họp kéo dài nhiều giờ nhưng nội dung trùng lặp, kết luận chung chung, sau họp không rõ trách nhiệm, không rõ đầu việc, không rõ tiến độ thực hiện.

Đáng nói hơn, không ít cuộc họp được tổ chức theo tư duy “càng đông càng tốt”, triệu tập đầy đủ lãnh đạo các đơn vị, bất kể nội dung có thực sự liên quan hay không. Có những cuộc họp mà số người dự đông gấp nhiều lần số người trực tiếp có trách nhiệm giải quyết công việc. Có những cuộc họp mà lãnh đạo ngồi nghe báo cáo đọc lại nguyên văn tài liệu đã được gửi trước trong khi thời gian dành cho thảo luận, phản biện, đề xuất giải pháp lại rất ít.

Họp hành như vậy không chỉ làm lãng phí thời gian - thứ tài nguyên quý giá nhất của bộ máy hành chính - mà còn làm suy giảm động lực làm việc, triệt tiêu tinh thần chủ động, sáng tạo của cán bộ. Khi mọi việc đều “đưa ra họp”, “chờ họp”, “đợi kết luận họp” thì trách nhiệm cá nhân bị hòa loãng, kỷ luật hành chính bị xói mòn, hiệu quả công việc khó có thể nâng cao.

Thực trạng họp hành hình thức, kém hiệu quả không phải là vấn đề mới. Trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước đã nhiều lần nhắc tới yêu cầu đổi mới phong cách, lề lối làm việc, giảm hội họp, tăng cường làm việc thực chất. Tuy nhiên, ở không ít nơi, tình trạng “nói nhiều làm ít”, “họp nhiều quyết ít” vẫn tồn tại dai dẳng.

Hệ lụy của tình trạng này không chỉ dừng lại ở sự lãng phí về thời gian, ngân sách mà còn tác động tiêu cực đến chất lượng quản trị và niềm tin của xã hội. Khi người dân, doanh nghiệp chứng kiến một bộ máy “bận họp” nhưng giải quyết công việc chậm trễ, thủ tục kéo dài, trách nhiệm không rõ ràng thì niềm tin vào hiệu lực, hiệu quả của hệ thống chính trị khó tránh khỏi bị ảnh hưởng.

Đặc biệt, trong bối cảnh yêu cầu cải cách hành chính, chuyển đổi số, tinh gọn bộ máy đang được đặt ra mạnh mẽ thì một lề lối làm việc nặng về hội họp, hình thức, thiếu trọng tâm càng trở nên lạc hậu, không còn phù hợp.

Thông điệp mạnh mẽ về đổi mới lề lối làm việc

Chính vì vậy, kết luận của Ban Bí thư do Thường trực Ban Bí thư ký ban hành có thể được xem là một thông điệp chính trị rõ ràng, dứt khoát và kịp thời. Kết luận nhấn mạnh yêu cầu chấn chỉnh lề lối làm việc theo hướng thiết thực, hiệu quả, đề cao trách nhiệm cá nhân; khắc phục triệt để tình trạng họp hành hình thức, kéo dài, không cần thiết.

Tinh thần xuyên suốt của kết luận, đó là họp phải ít hơn nhưng chất lượng cao hơn; nội dung phải ngắn gọn, rõ ràng, có trọng tâm, trọng điểm; đúng thành phần, đúng người, đúng việc. Những cuộc họp không thật sự cần thiết thì không tổ chức; những vấn đề đã rõ, đã có quy định, đã có tài liệu thì không họp để đọc lại, nhắc lại.

Đáng chú ý, kết luận nêu rõ quan điểm không phải lúc nào cũng cần đầy đủ tất cả lãnh đạo tham dự họp. Việc cử người tham dự phải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và trách nhiệm cụ thể, tránh tình trạng “đi họp cho đủ”, “đi họp cho yên tâm” nhưng sau đó không ai chịu trách nhiệm đến cùng.

Đổi mới lề lối làm việc không chỉ là thay đổi cách tổ chức hội họp mà là thay đổi tư duy quản lý, điều hành; chuyển từ nặng về quy trình, hình thức sang chú trọng kết quả, sản phẩm cụ thể. Mỗi cán bộ, nhất là người đứng đầu, phải dành thời gian cho công việc thực chất, giải quyết vấn đề, tháo gỡ khó khăn thay vì sa đà vào những cuộc họp dài dòng, kém hiệu quả.

Những chỉ đạo đó cho thấy việc chấn chỉnh họp hành không phải là chuyện “kỹ thuật hành chính” đơn thuần mà là một nội dung quan trọng của công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, gắn liền với yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.

Trách nhiệm của người đứng đầu

Vấn đề đặt ra hiện nay không phải là thiếu chủ trương mà là làm thế nào để những yêu cầu trong kết luận của Ban Bí thư được thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, hiệu quả ở tất cả các cấp, các ngành. Muốn vậy, trước hết cần đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu. Nếu người đứng đầu vẫn duy trì thói quen “họp cho chắc”, “họp cho đủ” thì rất khó để cấp dưới thay đổi.

Cùng với đó, việc giảm họp, nâng cao chất lượng họp cần được gắn với đánh giá kết quả công tác, kỷ luật, kỷ cương hành chính. Một cuộc họp chỉ được coi là hiệu quả khi có kết luận rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể, có thời hạn thực hiện và có cơ chế kiểm tra, giám sát việc thực hiện sau họp.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số cũng cần được đẩy mạnh để thay thế những cuộc họp không cần thiết bằng các hình thức trao đổi, xin ý kiến linh hoạt, nhanh gọn, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Có thể nói, chấn chỉnh lề lối làm việc, trong đó có việc giảm họp hành hình thức, là một phép thử quan trọng đối với quyết tâm cải cách của hệ thống chính trị. Nếu làm tốt, đây sẽ là bước đột phá góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, kỷ cương, trách nhiệm hơn.

Kết luận của Ban Bí thư đã chỉ rõ hướng đi. Vấn đề còn lại là mỗi cấp ủy, mỗi cơ quan, mỗi cán bộ, đảng viên có thực sự chuyển biến trong nhận thức và hành động hay không. Bởi lẽ, chỉ khi nào họp hành không còn là gánh nặng, không còn là hình thức thì bộ máy mới có thêm thời gian, trí lực để tập trung giải quyết những vấn đề thiết thực của đất nước, của nhân dân.

TS Đinh Văn Minh