Giám đốc BV Phụ sản Trung ương đề xuất BHYT chi trả cho can thiệp bào thai

Chia sẻ với VietNamNet bên lề hội nghị Y học bào thai thường niên lần thứ 3 sáng 24/5, GS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho biết: Y học thế giới coi bào thai là một bệnh nhân. Các bác sĩ phải chữa bệnh cho bệnh nhân đó khi có bệnh.

Tiếp cận muộn nhưng thầy thuốc Việt Nam nhanh chóng làm chủ nhiều kỹ thuật khó

Trước đây, y học coi buồng tử cung là "cung cấm đặc biệt", nhưng với sự tiến bộ của khoa học, thầy thuốc có thể thực hiện các kỹ thuật thăm dò, điều trị, đưa các dụng cụ trocar vào nội soi... để sửa chữa khuyết tật của bào thai. Việc can thiệp bào thai không chỉ cứu sống được thai nhi mà còn cho ra đời những em bé khỏe mạnh.

Can thiệp bào thai là kỹ thuật hiện đại nhất trong lĩnh vực y học bào thai hiện nay, có thể can thiệp được ở hầu hết các cơ quan của bào thai, thậm chí cả não, tim, màng phổi. Các thai nhi nhỏ tuần giờ đây đã có cơ hội được chào đời khỏe mạnh, thay vì phải chấp nhận đình chỉ thai như trước.

Trên thế giới, kỹ thuật can thiệp bào thai được đưa vào tiêu chuẩn khoảng 20 năm gần đây. Việt Nam tiếp cận kỹ thuật này bằng những ca can thiệp bào thai đầu tiên vào cuối năm 2019, đến nay đã làm chủ được nhiều kỹ thuật hiện đại, giúp cứu sống nhiều em bé từ trong bụng mẹ, giảm nhẹ mức độ dị tật, tránh được can thiệp trong giai đoạn sơ sinh vốn có nhiều nguy cơ và bất lợi.

Điển hình, Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM) đã triển khai kỹ thuật vi diệu là thông tim xuyên tử cung cứu sống bào thai dị tật tim nặng, từng được vinh danh là một trong 12 thành tựu y khoa Việt Nam năm 2023. Các thầy thuốc đưa dụng cụ can thiệp vào bào thai, quả tim chỉ bằng quả dâu tây, để sửa chữa dị tật cho thai nhi bé bỏng. Đến nay, ít nhất có 5 em bé được thông tim trong bào thai tại Bệnh viện Từ Dũ.

Quá trình can thiệp thông tim bào thai. Ảnh: BVCC

Thầy thuốc Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội nhiều năm nay triển khai tốt kỹ thuật can thiệp cho các ca mắc hội chứng truyền máu song thai, xảy ra do sự mất cân bằng về lưu lượng máu giữa hai thai, dẫn đến quá trình truyền máu. Tiên lượng chung của hội chứng này rất xấu. Nếu không được điều trị, tỷ lệ tử vong thai nhi lên tới 90%, số còn lại sống sót bị tổn thương hệ thần kinh rất cao. Một số bệnh viện tư nhân lớn tại Việt Nam đang thực hiện các kỹ thuật can thiệp bào thai.

Các bệnh lý khá phổ biến như: Hội chứng truyền máu song thai, dải xơ buồng ối (gây ra khuyết tật thai nhi), thiểu ối, những vấn đề về truyền máu khiến bào thai bị thiếu máu nặng làm phủ tạng tổn thương, thoát vị cơ hoành, tràn dịch màng phổi, ứ nước ở thận... đã được thầy thuốc Việt Nam điều trị thành công.

Đề xuất BHYT chi trả cho can thiệp bào thai

GS.TS Nguyễn Duy Ánh là người tiên phong đặt nền móng cho lĩnh vực can thiệp bào thai tại Việt Nam. Ông mong muốn ngành y nước ta "không chỉ làm được mà phải hướng đến làm rất bài bản".

GS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ Sản Trung ương. Ảnh: T.Hương

Theo đó, các dị tật bẩm sinh phải được các tuyến phát hiện kịp thời, còn tuyến trên thực hiện đúng theo đúng quy định quốc tế do đây là vấn đề liên quan đạo đức. Quan trọng là cần có tiếng nói chung trong việc đề ra hướng dẫn cho các tuyến trong quản lý thai kỳ.

"Thế giới đã tiến thêm một bước khi áp dụng công nghệ gene, tế bào gốc để can thiệp và điều trị cho bào thai. Đây là tầm cao mới Việt Nam cần hướng đến", bác sĩ Ánh chia sẻ.

Theo vị chuyên gia, tại các nước tiên tiến, BHYT chi trả 100% cho các ca can thiệp bào thai, do họ quan niệm "bào thai cũng là bệnh nhân". Nhiều ca can thiệp có chi phí lên tới hàng chục nghìn USD đã được chi trả.

"Tôi mong muốn chúng ta cũng có quan niệm như vậy và đề xuất BHYT có cơ chế chi trả từng phần, tiến đến toàn bộ", bác sĩ Ánh nhấn mạnh.

Ông lấy ví dụ về hội chứng truyền máu song thai, tỷ lệ gặp khoảng 30% trong số các trường hợp song thai (ở mức cao). Trung bình một ca thiệp cho trường hợp này khoảng 30 triệu đồng, dù không quá lớn nhưng vẫn là gánh nặng với những gia đình khó khăn. Ngoài ra, nhiều kỹ thuật phức tạp khác do thiết bị, vật liệu để chữa bệnh đắt đỏ, khiến chi phí càng gấp nhiều lần.

Tháng 6 tới đây, Bệnh viện Phụ sản Trung ương dự kiến ra mắt Trung tâm Y học bào thai nhằm đẩy mạnh đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật cao trong chăm sóc thai kỳ. Những ca đầu tiên thực hiện, bệnh viện sẽ hỗ trợ kinh phí và có chuyên gia nước ngoài tham gia can thiệp.

Võ Thu