Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 gặt hái thành quả tốt đẹp

Ông Phạm Minh Tuấn - Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam - phát biểu tổng kết Giải thưởng Sách Quốc gia Việt Nam lần thứ sáu tại Nhà hát Lớn tối 29/12.

Xin giới thiệu bài phát biểu của ông Phạm Minh Tuấn, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia tại Lễ trao Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 6, diễn ra tối 29/12 tại Hà Nội.

Giải thưởng là cái nôi của ngành xuất bản

Nhằm khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của sách đối với việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, rèn luyện nhân cách con người; khuyến khích, phát triển phong trào đọc sách, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam trên phạm vi toàn quốc vào ngày 21/4 hàng năm. Trước đó, vào năm 2016, trên cơ sở đề nghị của Bộ Thông tin và Truyền thông, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến phê duyệt Đề án Giải thưởng Sách Quốc gia.

Ông Phạm Minh Tuấn (giữa) trao kỷ niệm chương tri ân ông Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương (bìa phải) và ông Hoàng Vĩnh Bảo, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam khóa IV (bìa trái).

Hội Xuất bản Việt Nam là một trong số những đơn vị được giao nhiệm vụ chủ động triển khai các hoạt động hưởng ứng văn hóa đọc. Trong đó, Giải thưởng Sách Quốc gia là sự kiện cấp nhà nước, diễn ra thường niên, nhận được sự quan tâm, đánh giá cao, góp phần lan tỏa, nâng tầm văn hóa đọc, tôn vinh các ấn phẩm hay.

Giải thưởng Sách Quốc gia giữ vai trò ngày càng quan trọng, đóng góp vào sự truyền bá tri thức, tạo lập được uy tín, tiếng vang lớn, là cái nôi cho ngành xuất bản, để tích cực bồi tụ, thúc đẩy văn hóa Việt Nam ngày càng phát triển.

Hôm nay, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam và Đài Truyền hình Việt Nam long trọng tổ chức Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ sáu năm 2023. Thay mặt lãnh đạo Hội Xuất bản Việt Nam, tôi xin nhiệt liệt chào mừng và trân trọng cảm ơn sự có mặt của đồng chí Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Lãnh đạo các Ban, Bộ, Ngành Trung ương và địa phương.

Tôi xin nhiệt liệt chào mừng các nhà khoa học; các tác giả, dịch giả; đại diện các Nhà xuất bản, nhà in, công ty phát hành sách, công ty sách trong cả nước; các cơ quan thông tấn, báo chí, phát thanh và truyền hình, cùng toàn thể các vị đại biểu, khách quý đã đến dự Lễ trao giải.

Giải thưởng đổi mới phù hợp với xu thế

Giải thưởng Sách Quốc gia là sự tiếp nối, phát triển và nâng tầm Giải thưởng Sách Việt Nam nhằm ghi nhận, tôn vinh các tác giả, dịch giả, các nhà khoa học, những người tham gia công tác xuất bản, in và phát hành sách trên cả nước; góp phần xây dựng văn hóa đọc, thúc đẩy hoạt động xuất bản phát triển lành mạnh.

Trải qua 6 mùa giải được tổ chức hàng năm, Giải thưởng đã góp phần phát hiện và quảng bá những tác phẩm có giá trị đến với đông đảo bạn đọc, tạo động lực thúc đẩy văn hóa đọc, thúc đẩy sự nghiệp xuất bản phát triển theo đúng hướng và phù hợp với xu thế hội nhập.

Với tinh thần đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng các tác phẩm đoạt giải, vừa qua, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đã ký ban hành Quy định sửa đổi Quy chế Giải thưởng Sách Quốc gia cho phù hợp với tình hình thực tế. Theo đó, Quy chế Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 có một số điểm mới quan trọng như sau:

Thứ nhất, mở rộng đối tượng đề cử giải: không chỉ gồm các nhà xuất bản, tổ chức hội nghề nghiệp mà còn bổ sung thêm đối tượng là các cơ quan truyền thông.

Thứ hai, mở rộng cơ cấu giải: ngoài 3 giải A, B, C, đã bổ sung thêm giải khuyến khích.

Thứ ba, bổ sung tiêu chí xét chọn giải: thêm tiêu chí “tính lan tỏa” thông qua việc đánh giá số lượng bản in, số lượng thông tin báo chí về cuốn sách, mức độ lan tỏa của sách và khả năng truyền thông nếu sách đoạt giải.

Phát huy giá trị, uy tín của Giải thưởng Sách quốc gia 5 năm qua, cùng những đổi mới trong Quy chế, Giải thưởng Sách Quốc gia năm nay đã thu hút nhiều tác giả, đơn vị xuất bản tham gia với những cuốn sách, bộ sách chất lượng.

Cụ thể: có 41 nhà xuất bản gửi sách tham dự với 312 tên sách, 435 cuốn sách, tăng trên 15% số cuốn so với năm 2022. Các cuốn sách, bộ sách đề xuất giải thưởng đều bảo đảm chất lượng, có nội dung phong phú, hình thức đẹp, có tính đa ngành, đa mục tiêu và hướng đến nhiều đối tượng độc giả khác nhau. Nhiều cuốn sách, bộ sách có giá trị lý luận và thực tiễn cao, có tính thời sự và đang được xã hội quan tâm.

Năm nay, thời gian tổ chức chấm giải ngắn hơn so với các năm trước, song với quyết tâm cao, Hội đồng Giải thưởng sách Quốc gia đã triển khai nhiệm vụ khẩn trương, đúng quy chế, khoa học, bảo đảm thực hiện nghiêm quy trình 03 vòng.

Hơn 70 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý tham gia, trong đó có nhiều chuyên gia đầu ngành, nhà khoa học có uy tín, phù hợp với chuyên ngành sách đã thể hiện sự nghiêm túc, thẳng thắn, công tâm, trách nhiệm cao trong công tác chấm giải, thống nhất đề xuất trao giải cho 41 tác phẩm đoạt Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 bao gồm: 02 Giải A; 10 Giải B; 11 Giải C, 18 Giải Khuyến khích và đã được Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nhất trí thông qua.

Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia đánh giá các cuốn sách, bộ sách vinh danh lần này được đầu tư công phu, phong phú về đề tài, sắc sảo về nội dung, đồ sộ về quy mô, đa dạng về phong cách và giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc.

Trong đó, nhiều tác phẩm với sự tìm tòi, đột phá, mới mẻ và hấp dẫn, được độc giả đón nhận, đánh giá cao. Sức hấp dẫn và hiệu ứng sâu rộng của các tác phẩm ngày càng khẳng định sự ủng hộ to lớn của cả hệ thống chính trị và toàn thể Nhân dân đối với ngành xuất bản Việt Nam trên chặng đường hơn 70 năm đồng hành cùng dân tộc, dưới cờ Đảng quang vinh.

Thay mặt Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia, tôi xin nhiệt liệt chúc mừng các cá nhân, tổ chức đạt giải và chúc mừng thành tích của đội ngũ những người làm xuất bản trong cả nước. Với truyền thống tốt đẹp đã xây dựng được, với bản lĩnh bản lĩnh chính trị vững vàng và đạo đức nghề nghiệp, trình độ chuyên môn cao, nhất định đội ngũ những người làm xuất bản Việt Nam chúng ta sẽ ngày càng phát triển và tiếp tục gặt hái những thành công mới.

Giải thưởng có những điểm cần cải thiện vào các năm sau

Năm nay là năm thứ 6 Giải thưởng Sách quốc gia được tổ chức, Hội đồng Giải, Ban tổ chức Giải, đặc biệt Hội Xuất bản Việt Nam với tư cách cơ quan chủ trì, đã nỗ lực thực hiện chỉ đạo của Chính phủ để chất lượng Giải Sách Quốc gia ngày một nâng cao.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được với nhiều nét đổi mới, Giải thưởng Sách Quốc gia lần này vẫn còn những vấn đề cần sớm được khắc phục như: còn một số nhà xuất bản chưa tham gia gửi sách tham dự giải; số lượng các hội, viện nghiên cứu, cơ quan báo chí chủ động đề cử giải còn ít; nguồn kinh phí còn hạn hẹp; chưa tạo được điều kiện để sản phẩm văn hóa, tri thức được phát hành rộng rãi, trong đó có những tác phẩm được giải cao nhưng chưa được xuất bản với số lượng lớn.

Dù có nhiều đổi mới quy chế nhưng Giải vẫn còn thiếu một số hạng mục giải như Sách được bạn đọc yêu thích, Sách có số lượng phát hành lớn... Rất nhiều tác phẩm dự thi nhưng chưa tìm được Giải đặc biệt và số lượng giải A còn khiêm tốn.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Ủy viên BCH TW Đảng, Bộ Trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông tặng bằng khen và hoa chúc mừng 13 cơ quan báo chí tích cực truyền thông về sách và văn hóa đọc.

Thành công của Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ sáu lần này là nhờ có sự quan tâm, động viên của lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo, giúp đỡ tận tình của các Ban, Bộ, ngành Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương, đặc biệt là ông Nguyễn Mạnh Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ Trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; sự tham gia nhiệt tình, trách nhiệm của các nhà xuất bản, các công ty sách, các tác giả, dịch giả, các nhà khoa học; sự đồng hành của các nhà tài trợ.

Nhân dịp này, cho phép tôi thay mặt Ban Tổ chức, thay mặt Hội Xuất bản Việt Nam, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ chân tình và quý báu đó. Cảm ơn các nhà khoa học; các tác giả, dịch giả đạt giải; đại diện các Nhà xuất bản, công ty phát hành sách, công ty sách trong cả nước; Cảm ơn nhà tài trợ đã hỗ trợ về nhiều mặt cho Giải thưởng Sách Quốc gia nói chung cũng như Lễ trao Giải thưởng trọng thể hôm nay. Cảm ơn Nhà hát lớn Hà Nội, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam đã ủng hộ, tạo điều kiện để Lễ trao giải hôm nay thành công tốt đẹp.

Cảm ơn các cơ quan thông tấn, báo chí, phát thanh và truyền hình đã tham dự Lễ trao giải và tích cực tuyên truyền, cổ vũ, thông tin về Giải thưởng.

Với sự nỗ lực, cố gắng, trách nhiệm trong quá trình tổ chức, tôi tin tưởng rằng, thành công của Giải thưởng Sách Quốc gia năm nay sẽ là tiền đề quan trọng để giải thưởng năm 2024 tới đây đạt được thêm nhiều thành công và dấu ấn đột phá.

Nhân dịp chuẩn bị đón chào năm mới 2024 và tết cổ truyền Giáp Thìn, kính chúc đồng chí Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các vị đại biểu, khách quý hiện diện tại Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 và quý khán giả đang theo dõi chương trình truyền hình mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.

Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam Phạm Minh Tuấn