Giải pháp từ truyền thông minh bạch (Bài 3)

Các thương hiệu cao cấp đã áp dụng công nghệ Blockchain trong chống hàng giả

Truyền thông không chỉ đơn thuần là công cụ tiếp thị mà còn đóng vai trò quyết định trong việc tạo dựng niềm tin, định hình nhận thức và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp (DN) trên thị trường ngày càng phức tạp. Để xây dựng một hệ sinh thái truyền thông lành mạnh và bền vững trong ngành thực phẩm, sự phối hợp chặt chẽ giữa DN, những người ảnh hưởng truyền thông như KOL và KOC, cơ quan quản lý nhà nước cùng người tiêu dùng là điều không thể thiếu. Tuy nhiên, mục tiêu đó chỉ có thể đạt được khi truyền thông được xây dựng trên nền tảng minh bạch, trách nhiệm và thông tin được kiểm chứng một cách nghiêm túc.

DN đóng vai trò tiên phong trong việc minh bạch hóa thông tin sản phẩm. Việc công khai quy trình sản xuất, nguồn gốc nguyên liệu, các tiêu chuẩn chất lượng không chỉ giúp người tiêu dùng yên tâm mà còn tạo nên lợi thế cạnh tranh lâu dài. Các kênh chính thống như website, ứng dụng di động hay mã QR trên bao bì sản phẩm cần được duy trì và cập nhật thường xuyên, để khách hàng có thể dễ dàng tra cứu thông tin, gửi phản hồi và nhận cảnh báo kịp thời khi có vấn đề phát sinh. Minh bạch thông tin không chỉ là yêu cầu tất yếu mà còn là sợi dây kết nối bền chặt giữa doanh nghiệp và khách hàng trong thời đại số.

Bên cạnh đó, DN cần chủ động phối hợp với các cơ quan báo chí chính thống trong việc sản xuất những phóng sự điều tra khách quan, dựa trên dữ liệu xác thực và phân tích khoa học. Những nội dung này không chỉ có tác dụng định hướng dư luận tích cực mà còn góp phần phản bác những tin đồn thất thiệt, từ đó củng cố hình ảnh thương hiệu một cách bền vững và có trách nhiệm.

Để đối phó với những rủi ro tiềm ẩn trong lĩnh vực thực phẩm, DN cũng cần xây dựng chiến lược truyền thông rủi ro và kế hoạch ứng phó khủng hoảng một cách bài bản. Thay vì phản ứng bị động khi sự cố xảy ra, DN cần tiến hành đánh giá toàn diện các nguy cơ truyền thông, xây dựng kịch bản ứng phó phù hợp cùng thông điệp truyền tải rõ ràng, nhất quán trên mọi nền tảng. Việc thành lập đội ngũ chuyên trách có kỹ năng xử lý khủng hoảng, phản ứng nhanh và phối hợp hiệu quả với các cơ quan truyền thông chính thống cũng là điều cần thiết để bảo vệ thương hiệu trong những thời điểm khó khăn. Đặc biệt, duy trì tương tác hai chiều với người tiêu dùng, thường xuyên lắng nghe phản hồi, giải đáp thắc mắc, đồng thời xem mọi góp ý, khiếu nại là cơ hội để hoàn thiện sản phẩm sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng niềm tin một cách bền vững.

Lực lượng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng

Ở góc độ quản lý, các cơ quan chức năng cần tiếp tục rà soát và cập nhật các quy định về quảng cáo thực phẩm, đặc biệt trong môi trường số nơi KOL/KOC có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hành vi tiêu dùng hiện đại. Việc nâng cao năng lực thanh tra, kiểm tra và phối hợp liên ngành giữa các Bộ, ngành chức năng là rất cần thiết nhằm tăng cường kiểm soát và ngăn chặn vi phạm. Một sáng kiến quan trọng là thành lập trung tâm kiểm định thông tin thực phẩm, nơi có thể kiểm chứng và phản hồi khoa học nhanh chóng và chính xác trước những tin đồn, thông tin sai lệch lan truyền trên mạng xã hội. Đồng thời, phát triển cơ sở dữ liệu mở để người dân dễ dàng tra cứu thông tin sẽ giúp họ trở thành người tiêu dùng thông thái, chủ động bảo vệ quyền lợi bản thân.

Đối với KOL và KOC, những người có ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi tiêu dùng, việc thiết lập bộ quy tắc ứng xử trong quảng cáo thực phẩm là điều bắt buộc. Bộ quy tắc này cần quy định rõ ràng về tính xác thực của nội dung quảng bá, trách nhiệm xã hội và giới hạn pháp lý khi giới thiệu sản phẩm. Song song đó, các khóa đào tạo chuyên sâu về an toàn thực phẩm, quy định pháp luật và kỹ năng truyền thông có trách nhiệm giúp KOL/KOC hiểu rõ vai trò và trọng trách của mình trong việc lan tỏa thông tin đúng đắn, tránh những thông tin sai lệch gây ảnh hưởng xấu đến người tiêu dùng. Để tăng tính chuyên nghiệp, việc cấp chứng chỉ hành nghề hoặc mã số định danh cho các cá nhân đạt tiêu chuẩn là giải pháp khả thi. Đồng thời, thiết lập cơ chế giám sát hiệu quả và áp dụng chế tài nghiêm minh với các trường hợp vi phạm sẽ góp phần bảo vệ người tiêu dùng và giữ gìn uy tín ngành thực phẩm.

Không thể thiếu trong hệ sinh thái này chính là người tiêu dùng - trung tâm của mọi hoạt động. Người tiêu dùng cần được trang bị kiến thức và kỹ năng nhận diện sản phẩm chất lượng, biết cách tra cứu thông tin, phản hồi khi phát hiện dấu hiệu bất thường. Sự tham gia tích cực của người tiêu dùng trong giám sát xã hội tạo áp lực buộc DN và người làm truyền thông phải minh bạch, có trách nhiệm hơn trong từng lời nói và hành động.

Xây dựng một hệ sinh thái truyền thông bền vững cho ngành thực phẩm TP.HCM không thể là nhiệm vụ của riêng ai. Đây là trách nhiệm chung của DN, KOL/KOC, cơ quan quản lý và người tiêu dùng, những nhân tố không thể tách rời và phải cùng nhau hành động vì mục tiêu chung là phục hồi niềm tin xã hội, phát triển ngành thực phẩm theo hướng minh bạch, có trách nhiệm và bền vững. Chỉ khi đó, thị trường mới thực sự công bằng, người tiêu dùng mới an tâm sử dụng sản phẩm mỗi ngày và ngành thực phẩm mới có thể phát triển mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của TP.HCM và cả nước.

(*) Đại học Kinh tế - Tài chính TP.HCM (UEF)

TS. Võ Phước Tài (*)