Giải pháp đặc biệt thi hành án vụ Trương Mỹ Lan

Sau phán quyết của TAND Cấp cao tại TP HCM buộc bị cáo Trương Mỹ Lan, cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bồi thường thiệt hại gần 40.000 tỉ đồng cho hơn 43.000 nhà đầu tư mua trái phiếu phát hành trái phép, nhiều nhà đầu tư vẫn còn thấp thỏm chờ đợi khoản tiền của mình được hoàn trả.

Hơn 43.000 nhà đầu tư thấp thỏm chờ đợi

Bà N.T.T.T (ngụ quận Bình Tân, TP HCM) là người mua trái phiếu do Công ty CP Tập đoàn Đầu tư An Đông phát hành. Vợ chồng bà đã dồn toàn bộ số tiền tích cóp hơn 1,4 tỉ đồng để mua trái phiếu qua Ngân hàng TMCP Sài Gòn. "Khi tòa tuyên bị cáo Lan phải bồi thường, tôi tưởng mình sẽ được gọi lên hướng dẫn nhận lại tiền. Nhưng đến giờ vẫn chưa có ai liên hệ, cũng không biết mình phải làm gì" - bà T. nói.

Nỗi lo của những người như bà T. không chỉ là khoản tiền bỏ ra lớn, mà còn là sự bất an về tương lai tài chính và cuộc sống gia đình. Nhiều nhà đầu tư khác trong vụ án cũng bày tỏ sự sốt ruột vì chưa nhận được hướng dẫn cụ thể để được bồi thường. Bà Lê Thị H.N. - giáo viên về hưu ở quận 11, TP HCM - bộc bạch: "Tôi mua trái phiếu 500 triệu đồng, đó là tiền dưỡng già. Tôi không cần trả đủ nhưng mong được trả lại phần nào".

Theo phán quyết của TAND Cấp cao tại TP HCM, trong phiên phúc thẩm giai đoạn 2 vụ án Vạn Thịnh Phát, bị cáo Trương Mỹ Lan có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại cho các trái chủ bị ảnh hưởng từ hành vi phát hành trái phiếu trái phép. Tòa xác định nghĩa vụ bồi thường này sẽ được ưu tiên thực hiện nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của hàng chục ngàn nhà đầu tư.

Cụ thể, bị cáo Lan phải bồi thường thiệt hại liên quan đến 25 gói trái phiếu được phát hành khống, tương ứng với tổng số tiền gần 40.000 tỉ đồng. Có hơn 43.000 trái chủ bị ảnh hưởng trong vụ việc, phần lớn là các nhà đầu tư cá nhân, nhiều người trong số đó đã bỏ ra toàn bộ tiền tiết kiệm hoặc vay mượn để đầu tư, với hy vọng thu được lãi suất cao từ các doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát. Tuy nhiên, đến nay việc thi hành án vẫn đang trong quá trình chuẩn bị, với nhiều thủ tục pháp lý và hành chính phức tạp do quy mô vụ án lớn kỷ lục và số lượng đương sự đông đảo.

Bị cáo Trương Mỹ LanẢnh: HOÀNG TRIỀU

Sớm chi trả 8.700 tỉ đồng

Trước kỳ vọng ngày càng lớn từ hàng chục ngàn người mua trái phiếu, Cục Thi hành án dân sự (THADS) TP HCM đang triển khai loạt giải pháp công nghệ "đo ni đóng giày" để xử lý hiệu quả việc thi hành án trong vụ án đặc biệt nghiêm trọng liên quan bị cáo Trương Mỹ Lan.

Theo Cục THADS TP HCM, để bảo đảm quyền lợi cho hơn 43.000 người bị hại, cục đang phối hợp chặt chẽ với tòa án 2 cấp, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Bộ Công an và Công ty CP Chứng khoán Tân Việt (đại lý đăng ký, lưu ký trái phiếu) để rà soát, cập nhật đầy đủ thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng của từng người. Việc này nhằm phục vụ kế hoạch chi trả bồi thường thi hành án một cách chính xác và minh bạch.

Về nguồn chi trả, tính đến ngày 21-5, số tiền tạm giữ từ vụ án đã lên tới gần 6.900 tỉ đồng. Ngoài ra, hàng trăm tỉ đồng đang được phong tỏa trong các ngân hàng, từ vụ án giai đoạn 2. Dự kiến, đợt chi trả đầu tiên sẽ đạt khoảng 8.700 tỉ đồng.

Thay vì tiếp tục sử dụng phương thức thủ công vốn có nhiều hạn chế, Cục THADS TP HCM đã chủ động xây dựng và triển khai một bộ giải pháp công nghệ chuyên biệt, nhằm phục vụ hiệu quả cho công tác thi hành án quy mô lớn. Nổi bật trong đó là 4 phần mềm trọng yếu đã và sẽ được đưa vào vận hành.

Thứ nhất, phần mềm thông báo thi hành án điện tử cho phép gửi thông tin đến người được thi hành án qua website thongbao-tphcm.thihanhan.vn, với hơn 7.000 lượt gửi thành công. Hệ thống đang được tích hợp với VNeID để tăng tính xác thực. Cục cũng kiến nghị mở banner riêng trên cổng thông tin để thông báo thông tin về vụ án Trương Mỹ Lan và đồng phạm.

Thứ hai, phần mềm cập nhật thông tin đương sự cho phép người dân khai báo trực tuyến thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng và in đơn đề nghị nhận văn bản, nhận tiền thi hành án qua chuyển khoản. Cách làm này giúp giảm thủ tục, tránh tụ tập đông người, bảo đảm an ninh, trật tự, đặc biệt là trong các vụ có số lượng đương sự lớn. Hồ sơ có thể gửi qua bưu điện, không cần đến trực tiếp. Cục sẽ phân loại đơn theo từng nhóm, phục vụ việc chi trả nhanh chóng và chính xác.

Thứ ba, phần mềm phân loại tài sản thi hành án hỗ trợ quản lý hàng ngàn tài sản như bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu... theo từng nhóm và trạng thái, phục vụ điều phối và báo cáo hiệu quả.

Cuối cùng, phần mềm quản lý và thanh toán tiền thi hành án giúp rút ngắn thời gian chi trả, giảm thủ tục hành chính, nâng cao tính minh bạch và tiện lợi cho người dân.

Để tăng hiệu quả thi hành án vụ Trương Mỹ Lan, Cục THADS TP HCM kiến nghị Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan cho phép liên thông dữ liệu giữa hệ thống thi hành án với các cơ quan chức năng. Đồng thời, đề xuất sửa đổi Luật THADS theo hướng công nhận thông báo qua phương tiện điện tử như VNeID là hợp lệ, có giá trị pháp lý chính thức.

Tại hội nghị sơ kết công tác thi hành án dân sự 6 tháng đầu năm 2025, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP HCM Dương Ngọc Hải ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực chuyển đổi số của Cục THADS TP HCM, đặc biệt trong tổ chức thi hành án vụ Trương Mỹ Lan. Ông Dương Ngọc Hải nhấn mạnh với số lượng trái chủ bị ảnh hưởng lớn nhất từ trước đến nay, nếu áp dụng phương pháp thủ công, có thể mất đến 20 năm mới hoàn tất. Trong khi đó, nhờ ứng dụng công nghệ, chỉ với một thao tác điện tử, tiền có thể được chuyển đến hàng chục ngàn người. Đây là bước đột phá của ngành thi hành án.

TRẦN THÁI