Giải Nobel Hòa bình 2024 được trao cho tổ chức Nhật Bản phản đối vũ khí hạt nhân

Ngày 11/10, Ủy ban Nobel Na Uy đã quyết định trao giải Nobel Hòa bình 2024 cho tổ chức Nihon Hidankyo của Nhật Bản.

Theo Ủy ban, Nihon Hidankyo nhận giải thưởng hòa bình vì những nỗ lực hướng tới một thế giới không có vũ khí hạt nhân, và vì đã chứng minh thông qua lời khai của nhân chứng rằng vũ khí hạt nhân không bao giờ được phép sử dụng nữa.

Ông Toshiyuki Mimaki, Chủ tịch Nihon Hidankyo, phát biểu tại một cuộc họp phản đối bom nguyên tử ở Hiroshima, Nhật Bản vào năm 2022. Ảnh: AP

Khi trao giải cho Nihon Hidankyo, Ủy ban Nobel Na Uy muốn vinh danh tất cả những người sống sót sau vụ đánh bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki. Bất chấp nỗi đau về thể xác và ký ức đau thương, họ đã sử dụng kinh nghiệm của mình để vun đắp hy vọng xây dựng hòa bình.

Họ giúp chúng ta mô tả những điều không thể diễn tả, suy nghĩ những điều không thể nghĩ tới, cũng như nắm bắt nỗi thống khổ do vũ khí hạt nhân gây ra.

"Nihon Hidankyo đã cung cấp hàng nghìn lời khai của nhân chứng, ban hành các nghị quyết và lời kêu gọi công khai, đồng thời cử các phái đoàn hàng năm tới Liên hợp quốc và nhiều hội nghị hòa bình để nhắc nhở thế giới về nhu cầu cấp thiết phải giải trừ vũ khí hạt nhân", Ủy ban nhấn mạnh.

Ông Joergen Watne Frydnes, Chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy cho biết: "Để đáp lại các cuộc tấn công bằng bom nguyên tử vào tháng 8/1945, một phong trào toàn cầu đã nổi lên với các thành viên làm việc không biết mệt mỏi để nâng cao nhận thức về hậu quả thảm khốc của vũ khí hạt nhân đối với con người. Dần dần, một chuẩn mực quốc tế mạnh mẽ đã phát triển, lên án việc sử dụng vũ khí hạt nhân là không thể chấp nhận được về mặt đạo đức. Chuẩn mực này được gọi là 'điều cấm kỵ về hạt nhân'".

"Những nhân chứng lịch sử này đã giúp tạo ra và củng cố sự phản đối rộng rãi đối với vũ khí hạt nhân trên toàn thế giới bằng cách xây dựng các chiến dịch giáo dục, đưa ra những cảnh báo khẩn cấp về việc phổ biến và sử dụng vũ khí hạt nhân, dựa trên những câu chuyện cá nhân và câu chuyện của chính họ".

Một ngày nào đó, những nhân chứng sống của vụ đánh bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki sẽ không còn nữa. Nhưng với nền văn hóa tưởng nhớ mạnh mẽ, thế hệ mới ở Nhật Bản đang tiếp nối kinh nghiệm và thông điệp của những nhân chứng. Họ đang truyền cảm hứng và giáo dục mọi người trên khắp thế giới. Theo cách này, họ đang giúp duy trì điều cấm kỵ về hạt nhân, một điều kiện tiên quyết cho tương lai hòa bình của nhân loại.

Phát biểu về giải thưởng hòa bình, người đứng đầu tổ chức Nihon Hidankyo, ông Toshiyuki Mimaki, cho biết việc có thể kêu gọi thế giới xóa bỏ vũ khí hạt nhân sẽ là một động thái to lớn. Ông nói thêm rằng vũ khí hạt nhân chắc chắn phải bị xóa bỏ.

Giải Nobel Hòa bình 2024 được trao trong bối cảnh đáng báo động ngày nay, khi "điều cấm kỵ chống lại việc sử dụng vũ khí hạt nhân" đang bị đe dọa. Các cường quốc hạt nhân đang hiện đại hóa và nâng cấp kho vũ khí của họ. Các quốc gia mới dường như đang chuẩn bị sở hữu vũ khí hạt nhân và đang có những lời đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân.

Ủy ban Nobel Na Uy thường xuyên tập trung vào vấn đề vũ khí hạt nhân. Năm 2017, Ủy ban đã trao giải thưởng cho ICAN (Chiến dịch quốc tế xóa bỏ vũ khí hạt nhân).

Giải Nobel Hòa bình, trị giá 11 triệu crown Thụy Điển, hay khoảng 1 triệu USD, dự kiến sẽ được trao tại Oslo vào ngày 10/12, đúng ngày mất của nhà công nghiệp người Thụy Điển Alfred Nobel, người sáng lập giải thưởng trong di chúc của ông vào năm 1895.

Hoài Phương (theo Reuters, X/The Nobel Prize)