Giải mã thảm kịch SS Heimara: 'Titanic của Hy Lạp' và những hiện vật dưới đáy biển

Tàu SS Heimara, con tàu được mệnh danh là "Titanic của Hy Lạp". Ảnh: GettyImages

Triển lãm trưng bày những di vật và đồ dùng cá nhân thu thập từ con tàu đắm, mang đến góc nhìn chân thực về một trong những thảm kịch hàng hải lớn nhất trong lịch sử Hy Lạp.

Nhà nghiên cứu Kostas Thoctarides đã đóng vai trò quan trọng trong việc khám phá lại câu chuyện của tàu SS Heimara. Ông không chỉ khai quật các nguồn tài liệu thất lạc mà còn trực tiếp lặn xuống xác tàu. Trong quá trình tìm kiếm, nhóm nghiên cứu đã phát hiện báo chí, sách vở và thư từ vẫn còn nằm dưới lớp bùn biển Euboean kể từ năm 1947. Những hiện vật bằng giấy, vốn hiếm khi tồn tại lâu trong môi trường khắc nghiệt dưới đáy biển, cũng đã được tìm thấy, như báo Hy Lạp, Síp và Pháp, điện tín, sách và tem thời kỳ đó.

Bên cạnh các tài liệu, nhiều đồ dùng cá nhân của hành khách và thủy thủ đoàn cũng được phát hiện, như kiếm của một sĩ quan, lược, áo phao, tất của phụ nữ, ủng và giày trẻ em. Theo ông Thoctarides, đây là những phát hiện đầy xúc động, phản ánh số phận bi thương của những người có mặt trên con tàu định mệnh. Các đồ vật này được tìm thấy gần những lỗ thông hơi của tàu, nơi nhiều hành khách đã không kịp thoát thân.

Tàu SS Heimara bị chìm vào ngày 19/1/1947 tại Vịnh Nam Euboean, Biển Aegean, sau khi đâm vào một hòn đảo nhỏ trong điều kiện sương mù dày đặc và biển động mạnh. Thảm họa này cướp đi sinh mạng của khoảng 400 người, biến Heimara thành vụ chìm tàu thảm khốc nhất trong lịch sử hàng hải Hy Lạp. Vào thời điểm đó, đất nước đang chìm trong Nội chiến, khiến giao thông đường bộ giữa Thessaloniki và Athens trở nên nguy hiểm, buộc người dân phải sử dụng đường biển.

Con tàu chở khoảng 550 hành khách, chủ yếu là quân nhân, phụ nữ, trẻ em, tù nhân chính trị và hộ kỵ binh, cùng 86 thành viên thủy thủ đoàn. Khi di chuyển từ Thessaloniki đến Piraeus, Heimara gặp sự cố kỹ thuật nghiêm trọng với bánh lái ở phía bắc Skiathos. Đến rạng sáng 19/1/1947, tàu va chạm với các đảo đá ở Verdougia.

Điều tra sau đó xác định rằng nguyên nhân chìm tàu bắt nguồn từ lỗi con người. Thủy thủ đoàn đã không đóng chặt các cửa chống nước, đồng thời không tiến hành diễn tập sơ tán. Khi tình huống nguy cấp xảy ra, nhiều thủy thủ đã rời tàu để tự cứu mình, khiến hành khách rơi vào tình trạng hoảng loạn. Hầu hết nạn nhân tử vong do hạ thân nhiệt trong làn nước biển lạnh giá.

Trước khi chìm hẳn, tàu Heimara mất khoảng 1,5 giờ trôi dạt và chỉ cách đảo Kavalliani khoảng một dặm. Trong nỗ lực tuyệt vọng, thuyền trưởng Spyros Bilinis ra lệnh sử dụng bánh lái thủ công để đưa tàu vào vùng nước nông, nhưng bánh lái bị phá hủy, hệ thống radio cũng không hoạt động, khiến tàu không thể phát tín hiệu cấp cứu. Theo ông Thoctarides, hành khách đã trải qua những khoảnh khắc kinh hoàng khi hơi nước từ phòng máy bốc lên, biến con tàu thành một màn sương dày đặc giữa đêm tối. Tiếng súng vang lên trong hỗn loạn khi một số hành khách hoảng loạn tìm cách giành lấy chỗ trên thuyền cứu sinh.

Ngày nay, xác tàu SS Heimara gần như đã biến mất, chỉ còn lại phần dưới cùng và nồi hơi. Vào năm 1968, một phần con tàu đã được trục vớt nhưng nhiều di vật vẫn nằm rải rác dưới đáy biển, kể lại câu chuyện đau thương của những người không thể sống sót. Khác với các xác tàu đắm khác, tàu SS Heimara vẫn bị cấm lặn giải trí ở Hy Lạp. Chỉ các thợ lặn nghiên cứu mới được phép tiếp cận với sự cho phép của chính quyền địa phương nhằm phục vụ công tác khảo cổ.

Hoàng Anh/Báo Tin tức