'Giải mã' rác thải trong trường học

Hoạt động “kiểm toán rác thải” giúp học sinh hiểu rõ hơn về thói quen tiêu dùng và xử lý rác của chính mình

Trong những ngày cuối tháng 3, đầu tháng 4 vừa qua, không khí ở các trường học thuộc các huyện Quảng Điền, Phú Vang và TX. Hương Thủy đầy sôi nổi, hào hứng bởi các em học sinh và các thầy cô cùng nhau… “điều tra” rác thải. Với đôi tay và ánh mắt tỉ mỉ, 265 thầy cô và học sinh ở 21 trường học đã bước vào hành trình "điều tra", “kiểm toán rác thải” - một hoạt động nằm trong khuôn khổ Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam”.

“Kiểm toán rác thải” là quá trình thu thập, phân loại, đo lường và phân tích các loại chất thải được thải ra từ một địa điểm cụ thể như hộ gia đình, doanh nghiệp, trường học, nhà máy, khu dân cư hoặc toàn thành phố trong một khoảng thời gian nhất định, nhằm đánh giá khối lượng, thành phần và nguồn gốc của rác thải. Đây là một việc làm gần gũi để giúp học sinh hiểu rõ hơn về thói quen tiêu dùng và xử lý rác của chính mình.

Với hoạt động “kiểm toán rác thải” trong trường học, các em học sinh thu gom, phân loại và cân đo lượng rác thải phát sinh trong trường học, từ lớp học đến khu vực căn tin, sân trường hay nhà vệ sinh. Mỗi chiếc túi ni lon, mỗi vỏ hộp sữa hay ống hút nhựa đều được “giải mã” cẩn thận, ghi chú rõ nguồn phát sinh, loại rác và cách thu gom hiện tại. Đây cũng là cách để rèn luyện thói quen phân loại rác tại nguồn, giảm thiểu rác thải nhựa cho các em học sinh.

“Bình thường em chỉ vứt rác vào thùng, nghĩ rằng như thế là đã bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, hoạt động “kiểm toán rác thải” đã giúp em có một góc nhìn khác, không chỉ bảo vệ môi trường mà việc phân loại rác tại nguồn, giảm lượng rác thải phát sinh, giảm phát thải nhựa sử dụng cũng rất quan trọng”, Nguyễn Tuấn Anh, học sinh Trường THCS Thủy Phương (TX. Hương Thủy) chia sẻ.

Trong toàn bộ chiến dịch, đã có tổng cộng gần 108kg rác thải được phân loại, trong đó có tới 77kg là rác nhựa, chủ yếu đến từ hoạt động ăn uống, sinh hoạt, học tập hàng ngày. Con số trên vẽ ra bức tranh phản chiếu thói quen và hành vi tiêu dùng trong các trường học, với việc nhiều em học sinh vẫn quen sử dụng bao bì ni lon, ly nhựa, chai nhựa hay hộp xốp.

Theo anh Nguyễn Ngự Giao, chuyên viên Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam”, hoạt động kiểm toán rác thải không chỉ nhằm thu thập số liệu, mà còn là bước khởi đầu để giáo dục kỹ năng sống xanh cho học sinh. Thông qua quá trình “điều tra” rác, các em học sinh bắt đầu đặt câu hỏi về việc sử dụng nhựa một lần, về tái chế và giảm phát thải nhựa. Các em được tham gia vào việc xây dựng giải pháp, từ bố trí thêm thùng rác phân loại trong khuôn viên trường, tổ chức “Ngày hội đổi rác lấy quà”, hoặc thiết kế góc tuyên truyền xanh trong trường học…

Thầy giáo Nguyễn Văn Cần - Trường THCS Thủy Phương cho biết: “Tôi thấy các em rất hào hứng, hăng hái với hoạt động “kiểm toán rác thải”. Nhiều em còn đề xuất làm khẩu hiệu dán ở lớp để nhắc bạn bè giảm rác nhựa. Đó là tín hiệu rất tích cực về ý thức bảo vệ môi trường của các em học sinh”.

Hoạt động kiểm toán rác thải đã góp phần giúp Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” thu thập dữ liệu về thói quen phát thải và sử dụng nhựa trong các trường học. Đây là tiền đề để các trường học từng bước xây dựng kế hoạch quản lý rác thải hiệu quả bằng nhiều phương án: Phân loại rác tại nguồn, giảm phát sinh rác thải nhựa, tăng tái chế… Hoạt động cũng tạo ra một “làn sóng xanh” trong nhận thức của giáo viên và học sinh về ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nhựa. Từ đó, các trường học có thể cùng nhau xây dựng kế hoạch quản lý rác hiệu quả hơn, hướng đến mục tiêu giảm phát sinh - tăng tái chế - giảm chi phí xử lý.

Bài, ảnh: ĐĂNG TRÌNH