Giải mã cách làm giàu của những 'nông dân công nghệ' ở Ninh Bình

Những ngày này, nông dân khắp các địa phương ở Tam Điệp đang khẩn trương cho vụ dứa năm 2025 (sẽ vào chính vụ từ tháng 5). Không khí vô cùng nhộn nhịp, ngày cũng như đêm, nhân công, máy móc phục vụ chăm sóc cây trồng tấp nập ra vào.

Bắt nhịp công nghệ cao

Trên cánh đồng thôn Khe Gồi, anh Nguyễn Văn Giang, thành viên Tổ hợp tác nông nghiệp xã Quang Sơn cho hay, trong 2 năm trở lại đây, thời tiết không thực sự thuận lợi nên năng suất dứa bị ảnh hưởng, giá ngoài thị trường cũng không như kỳ vọng.

Tuy nhiên, nhờ Tổ hợp tác có liên kết với doanh nghiệp nên các hộ thành viên không lo về vấn đề tiêu thụ. Hơn 5 năm qua, gia đình anh Giang duy trì diện tích hơn 2 ha trồng dứa với 2 giống chủ đạo là Cayen và Queen. 100% sản lượng được Tổ hợp tác hỗ trợ về khoa học kỹ thuật, và có hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp.

Ứng dụng khoa học công nghệ mới vào sản xuất giúp nông dân trồng dứa ở Ninh Bình nâng cao hiệu quả (Ảnh:BNB).

Theo anh Giang, trong những năm gần đây, cùng với xu hướng hiện đại hóa, người trồng dứa ở Tam Điệp cũng đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật, ứng dụng công nghệ cao từ khâu làm đất, nhân giống, chăm sóc và thu hái, giúp sản lượng và chất lượng dứa ngày càng nâng lên.

Đơn cử, trong khâu làm đất, anh Giang sử dụng các loại máy cày, máy đánh tơi để xử lý đất trồng, lên luống. Trong khâu chăm sóc, toàn bộ khu trồng dứa của gia đình đang được trang bị hệ thống phun tưới tự động công nghệ mới, góp phần tiết kiệm nước, giảm công lao động.

Các luống dứa hiện cũng đang được áp dụng công nghệ phủ lưới (hoặc màng ni lông chuyên dụng) trên bề mặt để giảm thất thoát chất dinh dưỡng trong đất, giữ ẩm lâu hơn, hạn chế vi sinh vật gây bệnh.

Nhờ ứng dụng hiệu quả khoa học kỹ thuật, giá trị sản xuất của gia đình anh Giang liên tục được nâng lên trong những năm qua. Vụ dứa chính năm 2023, gia đình anh thu hoạch được gần 60 tấn dứa chất lượng cao. Trừ chi phí, mỗi ha cho thu nhập trên 100 triệu đồng.

Đa dạng hóa sản xuất

Đáng chú ý, việc đổi mới sản xuất theo hướng hữu cơ đang giúp người trồng dứa ở Tam Điệp xây dựng thành công những cánh đồng lớn xanh, sạch, đẹp, thu hút hàng nghìn du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Du lịch vùng dứa Đồng Giao ngày càng nổi tiếng. Với khoảng cách chỉ chừng 100km, từ Hà Nội, du khách có thể dễ dàng di chuyển đến địa điểm này bằng xe máy trong khoảng hơn 2 giờ đồng hồ.

Không giống như các vùng canh tác manh mún, vựa dứa Tam Điệp được vun trồng quanh năm suốt tháng. Bởi vậy, dù đến vào thời điểm nào, du khách cũng sẽ thấy dứa phủ kín cả khoảng đồi mênh mông, tạo thành một đường chân trời xanh ngút mắt.

Sản xuất theo hướng công nghệ cao giúp nông dân Ninh Bình ngày càng giàu lên (Ảnh: BNB).

Không chỉ ở Tam Điệp, cuộc cách mạng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp đang lan rộng đến hầu hết địa phương ở Ninh Bình những năm qua.

Đơn cử, kể từ năm 2022 đến nay, huyện Yên Mô đã tích cực triển khai Nghị quyết phát triển nông nghiệp hàng hóa theo hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo an toàn thực phẩm và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện giai đoạn 2022-2025.

Để đưa Nghị quyết vào thực tế, huyện đã “mở màn” bằng việc hỗ trợ 40% kinh phí xây dựng 4 mô hình nhà màng, nhà lưới với diện tích tối thiểu 1.000m2 để trồng dưa và rau theo tiêu chuẩn VietGAP, áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước của Israel, tập trung ở 3 xã Yên Phong, Yên Từ và Mai Sơn.

Đến nay, các mô hình đã bắt đầu cho kết quả tích cực. Điển hình như mô hình của ông Nguyễn Văn Quyên, xã Yên Phong, với 2 nhà màng hiện đại, tổng diện tích 2.000m2, trồng chuyên canh giống dưa lưới xanh công nghệ cao.

Ông Quyên cho hay, sau khi nhận được sự đồng hành của địa phương về kỹ thuật, đồng thời được cam kết hỗ trợ 40% kinh phí xây dựng, gia đình ông bắt tay vào xây dựng nhà lưới và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, từ đó thu nhập được nâng lên đáng kể.

Ngay từ năm đầu tiên, gia đình ông Quyên thu được 16 tấn dưa với giá bán từ 35 - 40 nghìn đồng/kg, trừ chi phí có lãi gần 400 triệu đồng. Với hiệu quả từ cây dưa đem lại, năm 2023, ông Quyên tiếp tục mở rộng diện tích trồng dưa trong nhà màng, nhà lưới lên 7.000 m2 với tỷ lệ quay vòng 4 vụ/năm.

Thêm điểm tựa để bứt phá

Đáng chú ý, quá trình phát triển nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn Yên Mô đang có dấu ấn đậm nét từ các HTX, tổ hợp tác. Điển hình như HTX nông nghiệp Vân Trà, xã Yên Thắng, với mô hình trồng rau má VietGAP, hữu cơ.

Với những bước chuyển lớn sau khi tập trung phát triển vào sản phẩm rau má, HTX Nông nghiệp Vân Trà đã vinh dự đạt được những bằng khen của chính quyền huyện nói riêng và lãnh đạo tỉnh nói chung. Đặc biệt trong đó là bằng khen của tỉnh Ninh Bình trao tặng cho đơn vị hoàn thành xuất sắc kinh tế xã hội.

Ngoài ra, HTX cũng tự hào khi là đơn vị đảm bảo được thu nhập trung bình cho khoảng 40 người lao động là thành viên thường xuyên phục vụ các công tác chủ chốt của HTX, với bình quân thu nhập hằng tháng dao động từ 5-6 triệu đồng.

Có thể thấy, diện mạo nông nghiệp nói chung và khu vực kinh tế hợp tác, HTX nói riêng ở Ninh Bình đang có những bước tiến tích cực. Đây là kết quả của các chính sách hỗ trợ đi đúng hướng của tỉnh Ninh Bình và các địa phương.

Riêng với khu vực HTX, tổ hợp tác, những năm qua, Liên minh HTX Việt Nam, thông qua Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình, đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy sự phát triển của các HTX trên địa bàn tỉnh.

Về công tác đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình đã liên tục tổ chức các lớp tập huấn về quy trình, kỹ thuật sản xuất nông lâm, thủy sản nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ và thành viên HTX.

Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình cũng đã và đang triển khai các hoạt động hỗ trợ các HTX mới thành lập, giúp các đơn vị ổn định và phát triển trong giai đoạn đầu hoạt động, tạo động lực để các HTX ngày càng lớn mạnh.

Liên minh HTX Việt Nam cũng nhiều lần phối hợp tổ chức các chương trình phổ biến pháp luật và giải pháp thực hiện các chính sách phát triển kinh tế tập thể, nhằm thu hút nguồn nhân lực trẻ, nhân lực chất lượng cao tham gia vào hệ thống HTX trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, đồng thời rà soát, tư vấn hướng dẫn, cơ cấu, tổ chức lại hoạt động của các HTX, tổ hợp tác.

Với những kết quả đang có, thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục thúc đẩy để khắc phục những bất cập là nhiều mô hình trồng trọt đã được thực hiện hiệu quả nhưng chưa được nhân rộng hoặc nhân rộng chưa nhiều; kịp thời chuyển đổi, thay thế các mô hình không hiệu quả để bảo đảm tăng hiệu quả sử dụng đất, cải thiện đời sống nông dân, góp phần xây dựng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.

Mỹ Chi