Giải bài toán y tế TP HCM sau sáp nhập

Sở Y tế TP HCM vừa phối hợp với Sở Y tế tỉnh Bình Dương và Sở Y tế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức hội thảo về hợp nhất 3 sở y tế. Đây là hội thảo lần thứ nhất sau khi TP HCM hoàn thiện dự thảo Phương án tổng thể sắp xếp cơ quan chuyên môn khi hợp nhất TP HCM với 2 tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, nhằm đánh giá quy mô cung ứng dịch vụ y tế trên địa bàn sau hợp nhất.

Chịu áp lực lớn

PGS-TS-BS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP HCM, cho biết khi hợp nhất, TP HCM mở rộng diện tích từ hơn 2.000 km² lên gần 6.800 km², dân số cũng tăng từ 9,9 triệu người lên hơn 13,7 triệu người. Điều này dự báo sẽ khiến nhu cầu khám chữa bệnh tăng vọt, tạo sức ép lớn lên hệ thống y tế toàn thành phố.

Theo đó, sau khi sáp nhập 3 sở y tế TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương thành Sở Y tế TP HCM, số bệnh viện sẽ tăng từ 134 lên 174; số giường bệnh tăng từ 41.525 lên 49.147; bác sĩ tăng từ 20.727 lên 24.629. Do dân số tăng nhanh, tỉ lệ giường bệnh/vạn dân giảm từ 41,7 còn 31,3 và tỉ lệ bác sĩ/vạn dân giảm từ 20,8 xuống 13,08, thấp hơn so với chỉ tiêu ngành y tế đang phấn đấu. Tương tự, tỉ lệ điều dưỡng/vạn dân cũng giảm mạnh, từ 37 xuống 29, trong khi mục tiêu hiện nay là đạt 39 điều dưỡng/vạn dân.

Số lượt khám bệnh hằng năm có thể tăng từ hơn 42 triệu lên 51 triệu lượt, số lượt điều trị nội trú tăng từ 2,2 triệu lên 3,8 triệu lượt/năm. Điều này khiến các bệnh viện đa khoa và chuyên khoa tuyến cuối của TP HCM có nguy cơ quá tải nếu không có giải pháp đồng bộ, lâu dài.

Từ thực tiễn trên, lãnh đạo ngành y tế thành phố kiến nghị cần sớm mở rộng cơ sở 2, cơ sở 3 tại địa bàn Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu để chia tải, đồng thời phát triển du lịch y tế và các cụm y tế chuyên sâu mới.

Một thách thức khác là dịch vụ cấp cứu ngoài bệnh viện tại Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu chưa triển khai, trong khi nhu cầu cấp cứu tăng nhanh. Trung tâm Cấp cứu 115 TP HCM đã được giao khảo sát và mở rộng mạng lưới trạm cấp cứu vệ tinh tại 2 địa phương này. Về đầu tư công, tổng số vốn cho ngành y tế TP HCM sau hợp nhất giai đoạn 2021 - 2025 tăng từ 48.549 tỉ đồng lên 52.424 tỉ đồng, với 154 dự án. Giai đoạn 2026 - 2030, mức đầu tư tăng lên 65.134 tỉ đồng. Ngoài ra, thành phố cũng dự kiến gọi vốn hơn 10.000 tỉ đồng cho 6 dự án đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP). Tuy nhiên, đại diện các đơn vị thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn nhiều công trình chậm tiến độ hoặc chưa phát huy hiệu quả, đòi hỏi thành phố cần có giải pháp căn cơ để bảo đảm hiệu quả đầu tư.

Ba địa phương cũng thảo luận phương án tổ chức lại bộ máy của ngành y tế TP HCM sau hợp nhất. Các đại biểu cơ bản đồng thuận với dự thảo của Sở Y tế TP HCM trình UBND thành phố, thống nhất với đề xuất thành lập tổ công tác liên ngành để xây dựng phương án cụ thể. Dự kiến cuộc họp sẽ tổ chức trong thời gian tới.

"Việc hợp nhất là cơ hội lớn để nâng cao chất lượng hệ thống y tế nhưng nếu không chuẩn bị kỹ lưỡng, nguy cơ mất cân đối cung - cầu dịch vụ y tế là rất lớn" - PGS Tăng Chí Thượng nhấn mạnh.

TP HCM cần xây dựng hệ thống y tế đồng bộ sau sáp nhập, đầu tư có chiều sâu cho tuyến dưới nhằm tránh áp lực quá tải cho tuyến trên như hiện nayẢnh: HẢI YẾN

Đầu tư tuyến dưới, giảm tải tuyến trên

BSCK2 Lê Anh Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Mắt TP HCM, cho hay mỗi ngày Bệnh viện Mắt TP HCM tiếp nhận khoảng 4.000 bệnh nhân ngoại trú và 350 ca nội trú, trong đó 70%-80% là bệnh nhân từ các tỉnh. Do cơ sở vật chất hạn chế, nhất là vì tòa nhà chính của bệnh viện là công trình kiến trúc đã được xếp hạng bảo tồn nên bệnh viện không thể mở rộng tại chỗ. "Khó khăn lớn nhất hiện nay là cơ sở vật chất. Bệnh viện đang đề xuất TP HCM cấp thêm quỹ đất để xây cơ sở 2, không nhằm tăng số lượng bệnh nhân mà là để cải thiện quy trình khám, nâng cao chất lượng phục vụ" - BS Tuấn nói.

Song song đó, bệnh viện này đã được quy hoạch phát triển tại hai cụm y tế chuyên sâu của TP HCM, Thủ Đức và quận 6. Đây sẽ là các trung tâm vệ tinh nhằm đón bệnh nhân từ hai đầu thành phố, giảm áp lực dồn về trung tâm.

Đặc biệt, trong bối cảnh TP HCM sẽ hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, nâng tổng dân số lên gần 14 triệu người, Bệnh viện Mắt cũng có kế hoạch mở các khoa vệ tinh tại địa phương, đồng thời tăng cường đào tạo, chuyển giao kỹ thuật để các bệnh viện tuyến tỉnh giữ lại bệnh nhân ngay tại địa bàn. "Quan điểm của chúng tôi là không nên tiếp tục tăng tải cho trung tâm. Tuyến cuối nên tập trung vào kỹ thuật cao, nghiên cứu, đào tạo. Việc điều trị cơ bản nên được phân bổ hiệu quả tại tuyến dưới" - BS Tuấn góp ý.

Mỗi ngày tiếp nhận gần 6.000 bệnh nhân, Bệnh viện Nhân dân 115 kỳ vọng mô hình y tế sau sáp nhập sẽ giảm tải cho tuyến cuối và mở rộng tiếp cận y tế chất lượng cho người dân vùng liên tỉnh. Trung bình mỗi ngày Bệnh viện Nhân dân 115 tiếp nhận khoảng 4.000 lượt bệnh nhân ngoại trú và điều trị khoảng 1.600 lượt nội trú, trong đó gần 50% người bệnh đến từ các tỉnh. BSCKII Trần Văn Sóng, giám đốc bệnh viện này, nhận định: "Áp lực của một bệnh viện đa khoa tuyến cuối là rất lớn, nhưng trong thời gian qua hệ thống y tế của Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã có bước phát triển rõ rệt. Vì thế, khi sáp nhập, người dân sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế tốt hơn, không chỉ ở tuyến trên mà ngay cả tại tuyến cơ sở".

BS Sóng cho rằng dưới sự chỉ đạo thống nhất từ Sở Y tế TP HCM sau hợp nhất, tình trạng quá tải sẽ được kiểm soát bằng mô hình phân tầng hiệu quả. Các bệnh viện sẽ hỗ trợ lẫn nhau dựa trên thế mạnh chuyên môn của từng đơn vị, tạo nên một hệ thống y tế đồng bộ, kết nối liên vùng. "Sau khi sáp nhập, các trung tâm y tế chuyên sâu sẽ hình thành thêm ở các khu vực mới. Điều này giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao mà không cần phải đi xa hay tập trung về TP HCM như trước" - BS Sóng kỳ vọng.

NHÓM PHÓNG VIÊN