Giải bài toán 'ẩm thực xanh' để giữ chân du khách quốc tế

Du lịch ẩm thực vốn là lợi thế cạnh tranh nổi bật của Việt Nam. Từ phở, bún chả đến chiếc bánh mì bình dân, mỗi món ăn đường phố đều chứa đựng câu chuyện văn hóa và sức hút khó cưỡng với du khách quốc tế.

Tuy nhiên, để giữ vững lợi thế cạnh tranh này trong bối cảnh các điểm đến trong khu vực liên tục đầu tư mạnh cho ẩm thực, Việt Nam cần một chiến lược bài bản hơn nhằm nâng chuẩn chất lượng, tạo trải nghiệm sâu sắc và gia tăng giá trị cho từng món ăn.

Niềm tin cho ẩm thực đường phố Việt

Với nhiều du khách, Việt Nam được khám phá trước tiên qua hương vị hơn là qua những địa danh nổi tiếng. Những năm gần đây, bánh mì và các món ăn đường phố không chỉ vượt khỏi biên giới mà còn trở thành biểu tượng toàn cầu cho sự sáng tạo ẩm thực Việt.

Điển hình, Lễ hội Bánh mì tổ chức tại TP.HCM đầu năm nay đã thu hút hàng nghìn du khách, tín đồ ẩm thực và truyền thông quốc tế, cho thấy một món ăn giản dị hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm văn hóa kết nối Việt Nam với thế giới.

Lễ hội Bánh mì TP.HCM thu hút đông đảo du khách. Ảnh: TT.

Theo TS Daisy Kanagasapapathy, Phó chủ nhiệm bộ môn Quản lý du lịch và khách sạn (RMIT Việt Nam), du lịch ẩm thực hiện là một trong những trụ cột quan trọng của ngành du lịch Việt Nam. Du khách tìm đến sự chân thật trong trải nghiệm ăn uống đường phố nơi mỗi bữa ăn là một hành trình khám phá văn hóa và con người bản địa.

TS Daisy Kanagasapapathy cũng lưu ý rằng nhiều du khách quốc tế ngày càng quan tâm đến yếu tố an toàn. Do đó, việc củng cố niềm tin đòi hỏi sự phối hợp giữa cơ quan quản lý, ngành du lịch và cộng đồng kinh doanh ẩm thực, để những món ăn nổi tiếng tiếp tục là niềm tự hào thay vì trở thành nỗi băn khoăn của du khách.

Chia sẻ về trải nghiệm thực tế, du khách Maria Lopez (Tây Ban Nha) cho biết: “Tôi yêu ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là bánh mì và phở. Khi đến TP.HCM, tôi thích không khí của các phố ẩm thực. Đây thực sự là một trải nghiệm đa tầng, giúp tôi hiểu và yêu hơn văn hóa Việt”.

Tuy sở hữu kho tàng tinh hoa ẩm thực phong phú, đại diện Hiệp hội Du lịch Việt Nam, cho biết hoạt động quảng bá của nhiều địa phương vẫn còn manh mún, thiếu chiến lược dài hạn. Nhiều sản phẩm đặc sản chưa tiếp cận được lượng lớn khách quốc tế do thiếu đầu tư bài bản vào nhận diện thương hiệu, lễ hội, sự kiện hay truyền thông. Điều này khiến ẩm thực vốn là lợi thế rõ rệt chưa phát huy hết tiềm năng trở thành sản phẩm đặc trưng của du lịch Việt Nam.

Ông Phạm Anh Vũ, Phó Tổng Giám đốc Du lịch Việt, nhận định ẩm thực là sứ giả quan trọng trong hành trình quảng bá hình ảnh điểm đến. Các doanh nghiệp lữ hành cần chú trọng xây dựng sản phẩm mang đến trải nghiệm chân thực nhất cho du khách như tham gia lễ hội ẩm thực vùng miền, làng nghề...

Bên cạnh sự đa dạng món ngon, xu hướng ẩm thực xanh, khám phá sâu giá trị truyền thống và bền vững cũng cần được đẩy mạnh để lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng và góp phần định vị thương hiệu ẩm thực Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.

An toàn thực phẩm trở thành yếu tố then chốt để duy trì niềm tin và nâng tầm thương hiệu du lịch ẩm thực Việt Nam. Ảnh: TT.

Xây dựng mạng lưới ẩm thực xanh

Văn hóa ẩm thực được xác định là dòng sản phẩm chủ đạo trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia.

Tại TP.HCM, bà Bùi Thị Ngọc Hiếu, Phó Giám đốc Sở Du lịch, cho biết sau sáp nhập bản đồ du lịch của thành phố không còn giới hạn ở những địa danh quen thuộc như Nhà thờ Đức Bà, Dinh Độc Lập hay chợ Bến Thành, mà đã mở rộng tới các điểm đến mới đầy tiềm năng như bãi biển Vũng Tàu, Long Hải, núi Dinh (Bà Rịa - Vũng Tàu) và các làng nghề gốm sứ nổi tiếng tại Bình Dương.

Sở Du lịch đã tập trung nguồn lực xây dựng 20 chương trình du lịch ẩm thực, không chỉ là hành trình khám phá hương vị, mà còn là những câu chuyện về văn hóa, lịch sử và con người của Thành phố mang tên Bác.

Bà Hiếu cho biết: "Mỗi chương trình là một trải nghiệm độc đáo, kết nối hệ thống dịch vụ ăn uống, mua sắm, điểm đến tại TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Đây là một phần trong định hướng phát triển sản phẩm du lịch ẩm thực đến năm 2030, với mục tiêu đón 10 triệu lượt khách quốc tế và đạt 290.000 tỉ đồng doanh thu vào năm 2025".

Ẩm thực là sản phẩm chủ đạo trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030. Ảnh: TT.

Các doanh nghiệp du lịch cũng nhìn nhận ẩm thực là một lợi thế cạnh tranh đặc biệt. Ông Trần Quang Duy, đại diện Công ty CP Dịch vụ lữ hành Chim Cánh Cụt, cho rằng muốn tạo bản sắc riêng cho foodtour, cần ưu tiên ba yếu tố: trải nghiệm xanh (Eat Green - Go Green), kết nối văn hóa mỗi món ăn là một câu chuyện và khám phá đa tầng ăn để hiểu, hiểu để yêu.

Ông Duy đề xuất phát triển mạng lưới ẩm thực xanh, triển khai mô hình “Green foodtour” và xây dựng liên kết học thuật để biến foodtour thành trải nghiệm học tập.

Đại diện Công ty CP Du lịch Vietravel nhấn mạnh việc nâng tầm du lịch ẩm thực đòi hỏi hoàn thiện cơ chế, chính sách, xây dựng chiến lược phát triển, ban hành bộ tiêu chí nhận diện và thành lập trung tâm kết nối chuyên gia quốc tế. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác công - tư, tổ chức lễ hội, sự kiện ẩm thực và chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, chương trình đào tạo kết hợp nhà trường - doanh nghiệp - nghệ nhân.

THU TRINH