Giá trị xuất khẩu cá tra của Vĩnh Hoàn và Nam Việt tăng trưởng trái chiều

Xuất khẩu cá tra đang hồi phục. Ảnh: Navico

Trong báo cáo triển vọng ngành thủy sản mới cập nhật, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, xuất khẩu cá tra của Việt Nam tháng 8/2024 tăng nhẹ 2% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 174 triệu USD. Kết quả này là do sản lượng duy trì tăng trưởng (tăng 6% so với cùng kỳ) trong khi giá bán trung bình toàn ngành vẫn thấp hơn cùng kỳ 4%. Mức tăng trưởng toàn ngành chậm lại trong tháng 8 khi mức nền thấp của sản lượng xuất khẩu không còn.

Tuy sản lượng toàn ngành tăng trưởng thấp nhưng sản lượng xuất khẩu tại thị trường Mỹ và Trung Quốc vẫn duy trì mức tăng trưởng hai chữ số với mức tăng lần lượt 24% và 19% so với cùng kỳ.

Về thị trường Trung Quốc, sản lượng tiêu thụ vẫn tăng trưởng trong khi giá bán phá đáy do nền kinh tế tại thị trường này còn yếu và chưa chấp nhận trả mức giá cao. Về thị trường EU, cá tra đang phải cạnh tranh về giá với cá gốc Nga (cá tuyết, cá minh thái gốc Nga) do nguồn cung tăng khi không thể xuất qua Mỹ. Sản phẩm cá biển (cá tuyết, cá minh thái) được ưa chuộng tại EU với thị phần sản lượng nhập khẩu ước tính chiếm 40% tổng sản lượng nhập khẩu và 22% giá trị năm 2023.

Giá bán tại thị trường Mỹ đã đi ngang trong tháng 8/2024 nhưng tăng 6% so với cùng kỳ nhờ mức nền thấp năm 2023, trong khi giá bán tại thị trường Trung Quốc và EU vẫn liên tục giảm và chưa có dấu hiệu dừng. Giá bán tại hai thị trường Trung Quốc và EU đều giảm lần lượt 14% và 9% so với cùng kỳ.

Về hai doanh nghiệp xuất khẩu cá tra lớn, do Vĩnh Hoàn (VHC) có tỷ trọng thị trường xuất khẩu chính tại Mỹ (chiếm 50% sản lượng xuất khẩu) trong khi Nam Việt (Navico, ANV) có xuất khẩu chính qua thị trường Trung Quốc (chiếm 40% tổng sản lượng) nên giá trị xuất khẩu có sự tăng trưởng trái chiều giữa hai doanh nghiệp.

Đối với VHC, giá trị xuất khẩu trong tháng 8/2024 tăng trưởng mạnh mẽ 32% so với cùng kỳ nhờ sản lượng xuất khẩu tăng 35% và chỉ thấp hơn sản lượng tháng 4/2022, nhờ nhu cầu nhập khẩu tại Mỹ tăng cao đến từ việc duy trì giá bán cá tra thấp hơn các loại cá khác.

Đối với ANV, sau mức tăng trưởng mạnh mẽ (tăng 72% so với cùng kỳ) về giá trị trong tháng 7 do mức nền thấp của sản lượng xuất khẩu thấp, giá trị xuất khẩu của ANV trong tháng 8 vừa qua đã quay đầu giảm 2% do sản lượng chỉ còn tăng trưởng 4%. Bên cạnh đó, giá bán trung bình vẫn chưa hồi phục do giá bán tại thị trường Trung Quốc giảm mạnh.

Tình hình xuất khẩu của Vĩnh Hoàn (trái) và Nam Việt. Nguồn: VDSC

Kỳ vọng duy trì đà tăng trưởng

Giá trị xuất khẩu toàn ngành cá tra lũy kế 8 tháng đầu năm đạt 1,279 triệu USD (tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái), chủ yếu nhờ sự tăng trưởng sản lượng 17% đến từ mức tăng mạnh mẽ ở thị trường Mỹ (tăng 41%) và thị trường Trung Quốc (tăng 11%), trong khi EU chỉ tăng nhẹ 3%. Giá bán trung bình của các thị trường vẫn duy trì ở mức thấp hơn cùng kỳ.

Trong những tháng còn lại của năm 2024, VDSC dự báo giá trị xuất khẩu cá tra kỳ vọng duy trì đà tăng trưởng. Giá bán dự kiến sẽ tăng trưởng nhờ mùa lễ hội, mức nền thấp 2023 và giá cá tra tăng dần theo các loại cá khác. Trong khi đó, sản lượng xuất khẩu toàn ngành khó tăng cao khi mức nền thấp sẽ không còn. Tuy nhiên, sản lượng xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc và Mỹ tăng trưởng mạnh sẽ giúp duy trì đà tăng của toàn ngành.

Theo VDSC, giá cá nguyên liệu đã quay đầu tăng trở lại khi mức tồn kho cá nguyên liệu giảm dần. Mức giảm của tồn kho cá nguyên liệu do sản lượng cá tra xuất khẩu tăng nhanh hơn sản lượng cá tra thu hoạch do mùa mưa khiến cho sản lượng thu hoạch giảm. Tồn kho cá nguyên liệu dự kiến sẽ tiếp tục giảm trong tháng 9 sẽ áp lực lên đà tăng giá cá nguyên liệu đến tháng 10 trước khi sản lượng xuất khẩu giảm dần.

Tuy nhiên, biên gộp của Vĩnh Hoàn dự kiến sẽ không ảnh hưởng quá nhiều khi giá bán trung bình đang tăng nhờ giá bán tăng dần ở thị trường Mỹ, giúp hỗ trợ phần nào đà tăng trở lại của cá nguyên liệu. Đối với Nam Việt, do tỷ lệ tự chủ cá nguyên liệu là 100% nên mức thay đổi của giá cá nguyên liệu không ảnh hưởng quá nhiều đến đầu vào của doanh nghiệp.

Phạm Ngọc