Giá trị mới từ phụ phẩm lâm nghiệp

Công ty TNHH Một thành viên Thương mại Tiến Linh là 1 trong 2 cơ sở tại huyện Bảo Yên tiên phong sản xuất viên nén sinh học từ phụ phẩm gỗ rừng trồng. Xưởng sản xuất đặt tại xã Minh Tân với dây chuyền chế biến hiện đại, mỗi tháng thu mua khoảng 800 tấn nguyên liệu là vỏ cây, cành, ngọn, mùn cưa, lõi tu, ván rác… từ các cơ sở chế biến gỗ trong và ngoài huyện. Sau các công đoạn: băm, nghiền, sấy và ép, xưởng cho ra từ 300 đến 400 tấn viên nén sinh học mỗi tháng.

Không dừng lại ở thị trường nội địa, sản phẩm viên nén của Công ty TNHH Một thành viên Thương mại Tiến Linh đã vươn ra thị trường quốc tế, xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc - những quốc gia có yêu cầu cao về chất lượng và tiêu chuẩn môi trường. Giá xuất xưởng trên 2 triệu đồng/tấn, giúp doanh nghiệp duy trì sản xuất bền vững.

Theo anh Thoại, viên nén sinh học là nguồn năng lượng tái tạo, thân thiện với môi trường, đang được nhiều quốc gia ưu tiên phát triển. Viên nén này dùng cho hệ thống sưởi ấm, đốt lò công nghiệp ở châu Âu, Nhật Bản; tại Việt Nam được thay thế dần than đá trong các khu công nghiệp... Vì vậy, nhu cầu thị trường ngày càng lớn và nhiều tiềm năng.

Xưởng sản xuất viên nén của Công ty TNHH Một thành viên Tiến Linh hiện có 9 lao động địa phương làm việc ổn định, thu nhập bình quân từ 7 - 10 triệu đồng/người/tháng. Công việc chủ yếu của công nhân là vận hành máy móc, bảo dưỡng thiết bị và đóng gói sản phẩm. Anh Đặng Văn Thiệu (xã Tân Tiến) chia sẻ: “Trước đây, tôi sản xuất nông nghiệp, thu nhập bấp bênh. Giờ làm việc tại xưởng đã hơn 3 năm, công việc và thu nhập ổn định hơn, lại có thời gian chăm lo gia đình”.

Trên địa bàn huyện Bảo Yên hiện có hơn 40.000 ha rừng trồng sản xuất, với hơn 40 cơ sở chế biến gỗ đang hoạt động. Mỗi năm, các cơ sở tiêu thụ từ 25.000 - 30.000 m³ gỗ nguyên liệu, kéo theo một lượng phụ phẩm rất lớn cần được xử lý. Trước đây, phần lớn phụ phẩm như mùn cưa, vỏ cây, gỗ vụn đều bị đốt bỏ, vừa gây ô nhiễm không khí, vừa làm tăng chi phí xử lý cho doanh nghiệp.

Anh Mai Tiến Thắng, Giám đốc Hợp tác xã Nông - lâm sản Thành Lâm (xã Thượng Hà) cho biết: Mỗi tháng Hợp tác xã chế biến khoảng 8.000 - 10.000 m³ gỗ nguyên liệu, lượng rác thải lên tới hơn 1.000 tấn. Trước đây, hợp tác xã phải thuê nhân công dọn dẹp và tiêu hủy bằng cách đốt bỏ, vừa tốn kém, vừa ảnh hưởng đến môi trường. Từ khi có cơ sở sản xuất viên nén thu mua phụ phẩm, không những không tốn chi phí xử lý mà còn có thêm nguồn thu.

Viên nén sinh học là loại nhiên liệu sạch, có hàm lượng tro thấp và phát thải khí CO2 thấp hơn nhiều so với than đá. Việc tận dụng phụ phẩm để sản xuất viên nén giúp giảm lượng chất thải rắn ra môi trường, giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Để mô hình phát huy hiệu quả lâu dài, các ngành chức năng cần hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và kết nối thị trường, đầu ra cho doanh nghiệp, hợp tác xã. Nếu được nhân rộng và đầu tư bài bản, những sản phẩm “xanh” từ rừng trồng không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế lâm nghiệp mà còn đóng góp tích cực cho sự phát triển bền vững của địa phương.

Kim Thoa