Gia tăng cơ hội hưởng lương hưu
Với quy định giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm, Luật BHXH sửa đổi năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 gia tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động duy trì thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu, góp phần giảm số người rút BHXH một lần.
Quy định mới về việc hưởng lương hưu
Quy định này tạo cơ hội cho những người bắt đầu tham gia BHXH muộn hoặc tham gia không liên tục hoặc làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn, khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH sẽ có cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng và được cấp BHYT miễn phí trong suốt quá trình hưởng lương hưu.
Bà Nguyễn Thị Hồng (64 tuổi, ở phường Hòa Hiệp Trung, TX Đông Hòa) tham gia BHXH tự nguyện vào ngày 1/6/2021 (tức tham gia năm bà 61 tuổi), tính đến nay đã được gần 4 năm.
Theo Luật BHXH cũ, bà phải đóng thêm hơn 16 năm nữa mới được nhận lương hưu. Song, với Luật BHXH 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, bà Hồng chỉ cần đóng thêm 11 năm nữa để được hưởng lương hưu hoặc hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng từ chính khoản đóng của mình nếu có nhu cầu và Nhà nước sẽ cấp thẻ BHYT miễn phí.
“Địa phương tuyên truyền Luật BHXH 2024 hạ xuống còn 15 năm thì tôi rất vui. Tôi đóng xong 5 năm này và sẽ đóng tiếp một lần 5 năm hay 10 năm để có khoản lương hưu của mình hằng tháng. Tôi đóng theo khả năng để an tâm có khoản lương nhỏ để tự lo cho mình”, bà Hồng chia sẻ.
Theo ông Phan Ngọc Luận, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, Luật BHXH sửa đổi 2024 quy định giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm khuyến khích người lao động duy trì thời gian đóng BHXH đểhưởng lương hưu, góp phần giảm số người rút BHXH một lần.
“Nhiều người sẽ có thêm cơ hội được hưởng chế độ hưu trí, đặc biệt đối với người tham gia BHXH muộn hoặc gián đoạn thời gian sẽ có cơ hội nhiều hơn để hưởng lương hưu và được chăm sóc y tế khi hết tuổi lao động. Mặt khác, quy định mới sẽ hạn chế tình trạng rút BHXH một lần do giảm thời gian tham gia BHXH tối thiểu; khuyến khích người lao động tìm kiếm việc làm để tham gia BHXH hoặc tự tham gia BHXH tự nguyện đểhưởng chế độ hưu trí”, ông Phan Ngọc Luận cho biết.
Còn đối với cơ quan BHXH, việc giảm thời gian tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm sẽ có nhiều người được hưởng lương hưu hơn, điều này sẽ tăng áp lực lên ngành BHXH về giải quyết chế độ, quản lý chi trả lương hưu và cân đối Quỹ BHXH. Cơ quan BHXH phải ứng dụng tốt công nghệ thông tin và thực hiện tốt việc cải cách hành chính để quản lý tốt người tham gia BHXH và thụ hưởng chính sách BHXH gia tăng.
Tạo động lực tham gia BHXH
Thông qua quy định giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm, Luật BHXH 2024 đãtạo cơ hội cho những người bắt đầu tham gia BHXH muộn (những người 45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia), tham gia không liên tục hoặc làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn (khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH) cũng có cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng và được BHYT trong suốt quá trình hưởng lương hưu.
Giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu từ20 năm xuống còn 15 năm cũng chính là động lực để ông Bùi Ngọc Thành (trú ở khu phố Nguyễn Huệ, phường 5, TP Tuy Hòa) tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện cho vợ mình. Vì vợ là lao động tự do, những chế độ được hưởng theo Luật BHXH 2024 sẽ giúp vợ chồng ông an tâm hơn khi hết tuổi lao động, giảm gánh nặng kinh tế cho con cái.
“Đối với việc giảm thời gian đóng BHXH, vợ chồng tôi vui lắm. Tôi đã tham gia BHXH tự nguyện cho vợ được gần 3 năm rồi. Vợ chồng tôi chủđộng tham gia BHXH tự nguyện, đóng hằng tháng để sau này có lương lưu, có thẻ BHYT miễn phí. Con mình cũng nhẹ lo cho ba mẹ”, ông Thành nói.
Theo BHXH tỉnh, Luật BHXH 2024 quy định rõ về mức hưởng lương hưu hằng tháng. Theo đó, với lao động nữ tính bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%. Lao động nam đóng BHXH từ 15 năm đến dưới 20 năm: 15 năm đóng tương ứng 40%, mỗi năm đóng thêm tăng 1%, 20 năm đóng tương ứng 45%. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
“Với mức lương hưu hằng tháng ổn định, định kỳ được Nhà nước điều chỉnh mức hưởng và trong thời gian hưởng lương hưu được Quỹ BHXH mua thẻ BHYT (với mức hưởng 95% chi phí khám bệnh, hưởng quyền lợi 5 năm liên tục, thông tuyến khám, chữa bệnh) thì sẽ góp phần đảm bảo tốt hơn cuộc sống của người lao động, sẽ có thêm nhiều người được đảm bảo lương hưu và được hưởng BHYT khi về già”, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Phan Ngọc Luận cho biết thêm.
Theo ông Phan Ngọc Luận, Luật BHXH sửa đổi 2024 quy định giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu không chỉ góp phần khuyến khích người lao động duy trì thời gian đóng BHXH, giảm số người rút BHXH một lần mà sẽ giúp người lao động tham gia BHXH có nhiều cơ hội được hưởng chế độ hưu trí và được chăm sóc y tế khi hết tuổi lao động. Không chỉ thế còn khuyến khích người lao động tìm kiếm việc làm để tham gia BHXH hoặc tham gia BHXH tự nguyện để hưởng chế độ hưu trí.
Có thể nói, Luật BHXH sửa đổi năm 2024 đã kế thừa, phát triển những quy định hiện hành phù hợp thực tế, sửa đổi các quy định chưa phù hợp, bảo đảm tính khả thi, dài hạn, thống nhất với Bộ luật Lao động năm 2019 về tuổi nghỉ hưu, điều kiện về tuổi hưởng lương hưu. Qua đó, với việc có lương hưu hằng tháng ổn định, định kỳ được Nhà nước điều chỉnh mức hưởng và trong thời gian hưởng lương hưu được Quỹ BHXH mua thẻBHYT sẽ góp phần bảo đảm cuộc sống của người lao động tốt hơn.
Luật BHXH năm 2024 quy định tỉ lệ hưởng lương hưu đối với lao động nam và lao động nữ có 15 năm đóng BHXH, quy định mức tối đa giữ nguyên là 75%. Cụ thể, lao động nam đóng BHXH từ 15 năm đến dưới 20 năm: 15 năm đóng tương ứng 40%, mỗi năm đóng thêm tăng 1%, 20 năm đóng tương ứng 45%; lao động nữ đóng BHXH 15 năm tương ứng 45%. Sau đó, cứ mỗi năm đóng thêm được cộng thêm 2%.