Giá pin xe điện lao dốc mạnh nhất trong 7 năm qua

Chi phí của pin giảm

Chi phí của bộ pin đã giảm 20% xuống còn 115 USD một kilowatt-giờ (kWh) vào năm 2024, theo khảo sát giá pin hàng năm của BNEF.

Khảo sát cho thấy tình trạng dư thừa công suất sản xuất cell pin, giá kim loại và linh kiện thấp hơn cùng với sự chuyển dịch liên tục sang sử dụng pin lithium sắt phosphate rẻ hơn đã thúc đẩy sự sụt giảm này. Nghiên cứu đã phân tích 343 điểm dữ liệu từ nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm ô tô điện, xe buýt và xe thương mại.

Sự sụt giảm nhanh hơn dự kiến báo hiệu rằng giá xe điện có thể giảm xuống mức tương tự như xe động cơ đốt trong ngay từ năm 2026, khi giá trung bình dự kiến sẽ giảm xuống dưới 100 USD/kWh, mức chuẩn thường được coi là điểm ngang giá. Theo báo cáo, điều này đã đạt được tại thị trường Trung Quốc, nơi giá xe điện chạy bằng pin trung bình thấp hơn giá xe chạy bằng xăng.

“Chỉ riêng Trung Quốc dự kiến sẽ sản xuất đủ pin để đáp ứng 92% tổng nhu cầu toàn cầu là 1,2 terawatt-giờ cho phân khúc xe điện và lưu trữ cố định vào năm 2024”, báo cáo cho biết. “Điều này gây áp lực giảm giá pin. Các nhà sản xuất nhỏ hơn đang bị các đối thủ lớn hơn thách thức, buộc phải hạ giá pin và cắt giảm biên lợi nhuận để giành thị phần”.

Nhưng tình trạng cung vượt cầu pin xe điện không có khả năng trở thành chuẩn mực. Pin xe điện phụ thuộc nhiều hơn vào khối lượng bán ô tô, điều này liên kết sản xuất và vận chuyển với số lượng xe được giao. Các nhà sản xuất pin ít có khả năng sản xuất quá nhiều pin xe điện vì nhu cầu toàn cầu đang chậm lại, BNEF cho biết.

Sử dụng dữ liệu về giá cả và khối lượng thu thập được từ năm 2010, BNEF dự báo giá bộ pin sẽ giảm xuống dưới 100 USD/kWh vào năm 2026 và đạt 69 USD/kWh vào năm 2030. Nhưng các vấn đề về địa chính trị và những thay đổi trong chính sách đang làm tăng thêm sự không chắc chắn cho triển vọng tương lai của việc áp dụng xe điện và do đó, giá pin cũng tăng theo.

Tại châu Âu, các chính phủ bao gồm Pháp và Đức đã cắt giảm trợ cấp cho xe điện sớm hơn dự kiến. Sự chậm lại do đó đã khiến hoạt động vận động hành lang nới lỏng cả mục tiêu CO2 của xe cộ trong ngắn hạn và kế hoạch dài hạn hơn là loại bỏ dần việc bán xe động cơ đốt trong.

Trong khi đó, tại Mỹ, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã đe dọa sẽ áp thuế 60% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và thuế 10%-20% đối với hàng nhập khẩu từ nơi khác.

Báo cáo cho rằng "việc điều hướng các chế độ thuế quan thay đổi sẽ vẫn là một thách thức chính đối với các nhà cung cấp và khách hàng ngành pin".

Tại sao giá pin EV giảm nhanh hơn dự kiến?

Theo một báo cáo khác của Goldman Sachs Research, những tiến bộ về công nghệ cho phép các nhà sản xuất pin xe điện tăng mật độ năng lượng, kết hợp với việc giá kim loại xanh giảm, sẽ đẩy giá pin xuống thấp hơn dự kiến trước đây.

Có hai động lực chính. Một là đổi mới công nghệ. Chúng ta đang thấy nhiều sản phẩm pin mới được tung ra có mật độ năng lượng cao hơn khoảng 30% và chi phí thấp hơn.

Động lực thứ hai là giá kim loại pin liên tục giảm. Bao gồm lithium và coban, và gần 60% chi phí pin là từ kim loại. Năm 2023 cho đến tận năm 2030, thì khoảng hơn 40% mức giảm chỉ đến từ chi phí hàng hóa thấp hơn, vì chúng ta đã có rất nhiều lạm phát xanh trong giai đoạn 2020 đến 2023. Mức giá kim loại đó rất cao.

Sự đổi mới liên quan đến cấu trúc của pin. Các ô pin đang ngày càng lớn hơn. Thông thường sẽ đóng gói nhiều ô pin vào các mô-đun nhỏ hơn, rồi nhiều mô-đun vào một bộ pin lớn. Bây giờ, các nhà sản xuất đang cố gắng loại bỏ các mô-đun và trực tiếp thực hiện từ ô pin sang bộ pin. Điều đó giúp tiết kiệm một chút không gian bên trong. Vì vậy, các nhà sản xuất đang cắt giảm chi phí với các cấu trúc đơn giản hơn và đồng thời tăng năng lượng của pin.

Loại pin nào đang thống trị hiện nay?

Cả hai loại pin hàng đầu đều dựa trên lithium. Một loại dựa trên hóa học niken, chiếm gần 60% thị trường cho các loại pin niken khác nhau. Và loại khác - LFP (lithium ferrophosphate) - dựa trên sắt. Chúng chiếm khoảng 35-40% thị trường. Sau đó, có một thị phần rất nhỏ đến từ một công nghệ khác gọi là ion natri. Đây là loại pin duy nhất không phải lithium, nhưng hiện nay, một lượng rất nhỏ các loại pin như vậy đang được sản xuất và vẫn chưa được mở rộng quy mô.

Trong tương lai, pin thể rắn có thể là một bước ngoặt thực sự, vì công nghệ này có thể tăng mật độ năng lượng một cách đáng kể hơn và an toàn hơn một chút vì không có chất điện phân lỏng dễ cháy. Các loại pin mới hơn như pin thể rắn sẽ chiếm khoảng 5-10% thị trường cùng với pin ion natri, nhưng điều đó đã không xảy ra. Ban đầu, pin thể rắn được cho là sẽ ra mắt vào thời điểm này và đã bị đẩy lùi sang cuối thập kỷ này do những thách thức trong việc chuyển từ quy mô phòng thí nghiệm sang sản xuất hàng loạt.

Trong khi đó, các hóa chất dựa trên lithium hiện có sẽ ngày càng mạnh hơn và điều đó sẽ khiến pin thể rắn khó có thể thay thế công nghệ hiện có. Trên thực tế, các chuyên gia đã nâng kỳ vọng của mình đối với pin LFP để tăng thị phần từ 41% thị trường lên 45% vào năm 2025, với pin niken tiên tiến tiếp tục thống trị cuộc cạnh tranh năng lượng cao hơn.

Có nhiều lý do khiến rào cản gia nhập ngành pin cao. Phải mất khoảng 10 năm giữa giai đoạn khởi nghiệp R&D và giai đoạn sản xuất đầu tiên. Và thậm chí còn mất nhiều thời gian hơn nữa để đạt được mức chất lượng tốt. Sản xuất hàng loạt là một bộ kỹ năng hoàn toàn khác.

Nam Nguyễn