Giá lợn thịt tăng cao, người chăn nuôi vẫn không được lợi

Chăn nuôi nông hộ vẫn rất bấp bênh.

Mặc dù trong 2 tuần trở lại đây, giá lợn hơi xuất chuồng đã giảm xuống dưới ngưỡng 80 nghìn đồng/kg, nhưng hiện vẫn cao “ngất ngưởng”. Theo hệ thống khảo sát giá thị trường, ngày 26/3/2025, giá lợn hơi xuất chuồng ở miền Bắc từ 72.000 - 74.000 đồng/kg; tại miền Trung và Tây Nguyên từ 71.000 - 78.000 đồng/kg; tại miền Nam từ 77.000 - 79.000 đồng/kg.

DOANH NGHIỆP PHẢI BÁN “LỢN NON”

Chị Thủy, một người bán thịt lợn ở xã An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội, cho biết trước đây mỗi ngày chị tiêu thụ được 1-2 con lợn móc hàm (lợn mua từ cơ sở giết mổ, đã giết mổ, chưa pha lóc). Thế nhưng, từ một tháng trở lại đây, chủ cơ sở giết mổ nói do lợn khan hiếm, nên mỗi tiểu thương sẽ chỉ được cung cấp lượng hàng bằng một nửa trước đây, giá lợn móc hàm cũng tăng 25% so với trước.

“Bây giờ mỗi ngày tôi chỉ được cung cấp nửa con lợn móc hàm. Nhưng dù có 1-2 con lợn như trước đây, cũng không tiêu thụ hết, vì giá thịt quá cao, người tiêu dùng mua ít đi”, chị Thủy chia sẻ.

Báo cáo kết quả công tác quý 1 và kế hoạch trọng tâm quý 2/2025 của Cục Chăn nuôi và thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết giá thịt lợn hiện tăng ngược quy luật so với những năm trước đây. Đây là mức giá tăng cao nhất trong khoảng 3 năm trở lại đây.

Về nguyên nhân giá lợn tăng, Cục Chăn nuôi và Thú y giải thích do những tháng cuối năm 2024, dịch bệnh xảy ra tại một số tỉnh khu vực phía Nam gây thiệt hại đàn lợn nái. Các tỉnh Đông Nam Bộ đã thắt chặt quản lý môi trường, tổng rà soát lên kế hoạch di dời trang trại lớn, chăn nuôi gia công ra khỏi vùng không được phép chăn nuôi theo quy định dẫn đến thời điểm đó nhiều trại thương phẩm, trại gia công để trống chuồng, dẫn đến thiếu hụt cục bộ như hiện nay.

Tuy nhiên, ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, cho biết tính đến tháng 2/2025, tổng đàn lợn cả nước trên 30 triệu con, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước. “Nguồn cung lợn chỉ giảm chút ít, do người nuôi đã tập trung xuất chuồng vào dịp Tết. Tổng đàn lợn vẫn tăng, do đó không thiếu hụt nhiều và sẽ nhanh chóng trở lại trạng thái cung đủ cầu", ông Thắng khẳng định.

Dẫu vậy, nhiều doanh nghiệp chăn nuôi lại tỏ ra nghi ngờ số liệu của Cục Chăn nuôi và Thú y. Vì rằng ngay sau Tết, khi giá lợn hơi tăng cao bất thường, Cục Thú Y cũng đã khẳng định số lượng lợn vẫn tăng và nhận định giá lợn hơi sẽ trở về mức bình thường trong khoảng một tháng, nhưng đến nay, đã hai tháng trôi qua, nguồn cung lợn vẫn khan hiếm.

Ông Lê Xuân Huy, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam, cho hay đàn lợn của C.P thường xuyên chiếm 10-12% trong tổng đàn lợn của cả nước. Do phải tuân thủ những quy định mới về môi trường đối với trang trại chăn nuôi, từ nửa cuối năm 2024 đến nay, mạng lưới nuôi lợn gia công cho C.P Việt Nam đã bị ngưng chăn nuôi khoảng 70.000 con vì không đủ điều kiện về môi trường, hoặc nằm trong khu vực đô thị.

Thông thường lợn của C.P nuôi phải trên 29 tuần trở lên, đạt trọng lượng 100-115 kg/con mới xuất bán. Tuy nhiên, do số lượng lợn nuôi giảm, trong khi hợp đồng tiêu thụ với từng đại lý đã được ký kết về số lượng cung cấp hàng ngày; mặt khác, để tham gia kìm giá lợn hơi không bị tăng cao đột biến, công ty vẫn phải duy trì, thậm chí tăng số lượng lợn xuất chuồng hàng ngày. Dẫn đến thời điểm này, lợn đủ tuổi và trên 100 kg đã hết. Vì vậy, hiện C.P phải xuất bán cả “lợn non”, mới nuôi đến 22 tuần tuổi, trọng lượng xuất chuồng chỉ còn 85-90 kg/con.

“Đối với chúng tôi, sợ nhất là giá thịt lợn tăng đột biến, vì như thế người tiêu dùng có thể sẽ chuyển sang ăn các loại thực phẩm khác. Khi họ đã ăn quen thức ăn thay thế thì không biết còn muốn quay lại ăn thịt lợn nữa hay không. Hơn nữa, nếu giá thịt lợn tăng cao trong thời gian dài, người tiêu dùng kêu, thì Nhà nước sẽ nới lỏng cho nhập khẩu thịt lợn. Nguồn thịt nhập nhiều sẽ gây mất ổn định cho chăn nuôi của các các doanh nghiệp trong nước. Do đó, C.P chỉ mong muốn làm sao giá lợn hơi ổn định ở mức 65.000 đồng/kg là phù hợp nhất”, ông Huy chia sẻ.

CẦN CHỦ ĐỘNG NGUỒN CON GIỐNG

Ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi Đồng Nai, cho hay giá lợn hơi cao, nhưng thực tế nông dân không được hưởng lợi, vì phần lớn nông dân không còn lợn cung cấp ra thị trường. Hiện nay, rất nhiều nông dân muốn tái đàn, tăng đàn nuôi, nhưng lại rất khó mua được con giống. Hiện, giá lợn giống hiện dao động từ 2 triệu đồng đến 2,5 triệu đồng/con, nhưng cũng không có để mua.

“Giá lợn hơi rất cao nhưng đây không phải là “cơ hội vàng” để tái đàn, tăng đàn. Kinh nghiệm năm 2017 cho thấy khi xảy ra hiện tượng heo hơi sốt giá lên đến hơn 100.000 đồng/kg, người nuôi ồ ạt đầu tư, nguồn cung lớn hơn cầu, nên sau đó giá heo hơi lại nhanh chóng giảm sâu đến khoảng 40.000 đồng/kg”, ông Công cho biết.

Đại diện Hợp tác xã dịch vụ chăn nuôi tại Hưng Yên cho biết trước đây, trong giai đoạn giá lợn hơi ở mức 52.000-58.000 đồng/kg thì giá lợn giống chỉ vào khoảng trên dưới 1 triệu đồng/con 7-10 kg, nhưng thời điểm này, giá lợn giống 7-10kg đang ở mức 2,3-2,7 triệu đồng/con.

Theo ông Huỳnh Ngọc Diệp, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Bình Định, thời điểm trước Tết, giá thành chăn nuôi lợn hơi chỉ 50.000 đồng/kg đối với lợn nuôi trong nông hộ, còn nếu lợn nuôi theo hướng công nghiệp với quy trình khép kín thì giá thành dưới 50.000đồng/kg. Thời điểm này, giá lợn giống tăng gấp 2,5 lần. Nuôi lợn đến 80 kg xuất bán, thì riêng chi phí tăng thêm 1,5 triệu đồng cho mua 1 lợn giống đầu vào, sẽ khiến giá thành chăn nuôi lợn tăng thêm 20 nghìn đồng/kg so với trước Tết.

“Giá lợn xuất chuồng tăng, nhưng lợi nhuận của người chăn nuôi vẫn không tăng. Nếu giá lợn thịt nuôi trong nông hộ quay lại mức 55.000-60.000 đồng/kg thì cả người chăn nuôi và người tiêu dùng đều được hưởng lợi. Bởi, khi ấy chắc chắn lợn giống sẽ giảm xuống, giá thành 1kg lợn hơi cũng sẽ giảm theo chỉ còn 50.000 đồng/kg, 1 con lợn nuôi đạt 100kg, khi xuất chuồng sẽ cho lãi khoảng 500.000 đến 1 triệu đồng thì chăn nuôi có hiệu quả”, ông Huỳnh Ngọc Diệp phân tích.

Ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi Đồng Nai, cho rằng việc tăng số lượng đầu lợn chăn nuôi ngay lập tức là rất khó, vì phụ thuộc vào đàn lợn nái và số lượng lợn con sinh ra.

Đối với các doanh nghiệp chăn nuôi lớn, nguồn giống được chủ động do chăn nuôi theo chuỗi, họ có hệ thống sản xuất con giống bài bản, từ trang trại lợn ông bà, trang trại lợn bố mẹ. Nhờ vậy, khi giá lợn xuất chuồng tăng cao, doanh nghiệp chăn nuôi sẽ đạt lợi nhuận cao, do không phải chi phí mua con giống. Trong khi nông dân chăn nuôi quy mô hộ và trang trại gia đình không tự sản xuất được con giống, nên phải đi mua con giống từ các doanh nghiệp lớn.

Vào những lúc giá lợn hơi cao như hiện nay, các doanh nghiệp lớn sẽ giảm lượng lợn giống bán ra, để phục vụ chăn nuôi cho chính các chuỗi của doanh nghiệp. Chỉ có một phần nhỏ lợn giống được các doanh nghiệp tiêu thụ ra ngoài, nhưng bán với giá tăng cao, như vậy lợi nhuận cao thì doanh nghiệp lớn vẫn hưởng.

Vì vậy, ông Công và nhiều người chăn nuôi khác khuyến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần xây dựng, thúc đẩy hệ thống sản xuất giống lợn để cung cấp con giống cho chăn nuôi nông hộ và trang trại quy mô nhỏ. Có như vậy mới đảm bảo ngành chăn nuôi phát triển ổn định, không chịu những biến động thất thường.

Chu Khôi