Giá gạo xuất khẩu Việt Nam giảm sâu: Có vấn đề trong khâu trung gian mua bán?
Tại cuộc họp về tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa gạo vùng Đồng bằng sông Cửu Long do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức chiều 4/3, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị người dân, doanh nghiệp phản ánh các doanh nghiệp ép giá, bán tháo… làm ảnh hưởng đến thị trường xuất khẩu gạo để có biện pháp chấn chỉnh, xử lý.
Theo ông Đỗ Đức Duy, thời gian qua xuất khẩu gạo gặp khó khăn cả về lượng và giá do nguồn cung tăng, đặc biệt là từ Ấn Độ, trong khi nhu cầu tăng không đáng kể.
Bộ trưởng Duy cho rằng vấn đề ở chỗ trong bối cảnh các quốc gia đều gặp khó khăn chung thì gạo nước ta lại có giá xuất khẩu giảm sâu nhất.
"Đây là một vấn đề, chúng ta cần nhìn nhận thẳng thắn và khách quan. Ngoài khó khăn khi các nước giảm nhập thì liệu rằng có vấn đề đến từ các đối tác của chúng ta hay không?
Trong các hiệp hội ngành hàng, các doanh nghiệp có sự cạnh tranh không lành mạnh hay không? Có hiện tượng khi thấy thị trường giảm thì bán tháo hay không?
Tôi cho là có vấn đề trong việc chúng ta mua bán qua nhiều khâu trung gian, nên thương lái mua với giá lúa thấp làm giảm lợi nhuận và tác động tới tâm lý của bà con nông dân.
Các địa phương cũng phải nhìn nhận thẳng thắn. Tôi rất băn khoăn việc giá xuất khẩu gạo các nước cũng giảm nhưng sao nước ta lại giảm sâu thế, do đó chúng ta phải có giải pháp đúng và trúng về việc này" - ông Duy đặt vấn đề.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy yêu cầu làm rõ căn nguyên giá gạo xuất khẩu của Việt Nam giảm sâu- ảnh Tùng Đinh
Trước bối cảnh thị trường xuất khẩu khó khăn cùng với việc vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang bước vào thu hoạch chính vụ đông xuân với sản lượng lớn, ông Duy đề nghị các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường theo dõi sát diễn biến thị trường gạo thế giới, nhất là sự điều chỉnh chính sách tại các nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ, Thái Lan.
Đồng thời nắm bắt nhu cầu nhập khẩu gạo tại các thị trường lớn còn nhiều dư địa như Mỹ, Nhật Bản, châu Phi, Trung Đông để có những điều chỉnh kế hoạch sản xuất, xuất khẩu kịp thời với diễn biến thị trường.
Đối với Bộ Công Thương, ông Duy đề nghị sớm thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện nghị định 107/2018 về kinh doanh xuất khẩu gạo, trong đó có vấn đề về yêu cầu dự trữ bắt buộc, điều kiện đáp ứng của các doanh nghiệp
"Việc kiểm tra này là cần thiết để giúp chúng ta thấy có vấn đề gì mà các doanh nghiệp chấp hành chưa tốt thì chấn chỉnh, và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp" - ông Duy bày tỏ.
Ông Duy cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước chủ trì, nghiên cứu, tính toán bố trí nguồn tín dụng cho các doanh nghiệp có năng lực, có hệ thống kho chứa logistics vay để mua gạo tạm trữ trong giai đoạn thị trường có biến động.
Với các địa phương, người đứng đầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, cần đẩy mạnh mở rộng sản xuất theo đặt hàng của doanh nghiệp, sản xuất để bán những gì thị trường cần, chứ không phải bán những gì chúng ta có, như vậy mới bền vững.