Gen Z khởi nghiệp xanh từ phế phẩm nông nghiệp

Nhóm bạn trẻ gen Z gồm 5 thành viên là Đặng Thị Tuyết Nghi - Trưởng nhóm, cùng Phan Hồng Khuyến, Trần Thị Minh Thư, Phạm Thị Quỳnh Như và Lê Hữu Thắng (cùng SN 2003) là sinh viên trường Đại học FPT Cần Thơ. Họ đặt tên nhóm là “Balabin”, viết tắt “bắp - lá - bình”.

Tìm nguyên liệu

Chuyện kinh doanh của Balabin bắt đầu từ môn học trải nghiệm khởi nghiệp ở trường. Ý tưởng làm đồ thủ công mỹ nghệ sử dụng chất liệu thiên nhiên đến từ trưởng nhóm Đặng Thị Tuyết Nghi - lớn lên trong gia đình có nghề truyền thống đan lục bình ở tỉnh Bạc Liêu (cũ). Tuy nhiên, lục bình đã quá quen thuộc, lại cồng kềnh khó vận chuyển.

Chính trên hành trình tìm nguyên liệu, nhóm của Nghi nhận thấy, thực tế vỏ bắp bị bỏ lại chất đống hàng bao tải mỗi ngày ở dọc nhiều con đường miền Tây. Nhiều đống vỏ bắp đang phân hủy bốc mùi khó chịu, ảnh hưởng xấu đến môi trường, cảnh quan. “Điều này đã thu hút cả nhóm chú ý, tìm hiểu và để nhận ra thứ mình đang kiếm tìm”, Nghi nói.

Những ngày đầu nhóm đi gom vỏ bắp gặp tình huống dở khóc dở cười. “Ban đầu, người ta tưởng em xin về cho bò ăn”, Nghi nói. Nhưng rồi, khi thấy những bạn trẻ này cần mẫn mang vỏ bắp về, rửa sạch, phơi khô chống mốc, rồi tỉ mẩn đan thành những món đồ xinh xắn, người dân lại “bất ngờ và ủng hộ lắm”.

Nhóm Balabin và giảng viên bộ môn Khởi nghiệp đại học với sản phẩm sáng tạo từ vỏ bắp Ảnh: NVCC

Từ hai bao vỏ bắp đầu tiên gom được dọc đường, giờ đây Balabin đã có mạng lưới kết nối với các hộ dân ở thành phố Cần Thơ để thu gom vỏ bắp “tận gốc” sau khi thu hoạch.

Chưa hết, để những sản phẩm thêm phần nghệ thuật, nhóm còn sử dụng cả “bảng màu” tự nhiên từ lá dứa xanh mát, thanh long hồng rực hay gấc đỏ au để nhuộm vỏ bắp. Nhóm liên tục thử nghiệm trong nhiều tháng và biến căn nhà thuê của một thành viên thành “xưởng nghiên cứu” mini đầy ắp vỏ bắp, khuôn đan để làm ra sản phẩm ưng ý.

Từ sản phẩm ban đầu đơn giản và kích cỡ nhỏ là tấm lót ly, đến nay Balabin đã trình làng hơn chục sản phẩm với mẫu mã, kiểu dáng, kích thước khác nhau. Nổi bật có túi xách thời trang, vật dụng trang trí trong nhà như tấm lót ly, lót bình hoa, gương cầm tay, gương treo tường...

Nhóm bạn trẻ chia sẻ, riêng túi xách thời trang đa dạng về kiểu cách đan, như đan hạt gạo, xương cá, kết sợi 3 cơ bản, 5 sợi hay 7 sợi cầu kỳ. Mỗi chiếc túi là một tác phẩm nghệ thuật, toát lên vẻ mộc mạc nhưng cực kỳ cá tính.

Với tinh thần “không gì bỏ đi”, nhóm đã biến những miếng, đoạn vỏ bắp thừa thành giấy thủ công, rồi làm cờ bookmark, túi quà nhỏ…

Nghi cho biết, điểm chung của các sản phẩm Balabin là nói không với keo dán, giảm thiểu nhựa và các vật liệu khó phân hủy khác. “Sản phẩm đầu tiên chúng tôi dán keo, nhưng sau này nghiên cứu kỹ hơn, chúng tôi bỏ hẳn keo đi, chỉ sử dụng kỹ thuật đan để kết nối hoặc may thủ công”, Nghi tự hào chia sẻ và thể hiện cam kết mạnh mẽ với lối sống xanh.

Lan tỏa thông điệp “sống xanh”

Với sự trợ giúp, hướng dẫn từ giáo viên nhà trường và doanh nhân, Balabin đã đưa sản phẩm tham dự các buổi triển lãm nhỏ, rồi tự tin vươn ra thị trường. Nhóm đã xây dựng thành công kênh trực tuyến trên mạng xã hội Facebook, Tiktok và kết nối giới thiệu sản phẩm ở cửa hàng.

Sản phẩm thủ công của nhóm được đánh giá có giá phù hợp với giới trẻ, như túi xách có giá dao động từ 80 - 200 nghìn đồng/chiếc, tấm lót ly từ 10 - 20 nghìn đồng/chiếc. Mỗi tháng, doanh thu có thể đạt 3-7 triệu đồng, lợi nhuận lên đến 50% - một con số đáng mơ ước với sinh viên.

Theo trưởng nhóm Balabin, khi có đơn hàng “khủng”, nhóm linh hoạt kết nối với người dân địa phương để gia công, nhưng vẫn đảm bảo nguyên liệu đã được xử lý kỹ lưỡng để sản phẩm luôn đồng nhất.

Với số tiền nhà trường hỗ trợ, nhóm đã tổ chức hai sự kiện chia sẻ cách khởi nghiệp, trải nghiệm đan cho gần 30 phụ nữ ở TP Cần Thơ (trước đây là Sóc Trăng) và nhiều sinh viên Trường ĐH FPT Cần Thơ. “Chúng tôi cảm thấy rất vui khi thấy nhiều người Việt ưa chuộng sản phẩm này và quan tâm đến môi trường”, Nghi nói.

Dù doanh nghiệp khởi nghiệp quy mô nhỏ, nhưng Balabin đã và đang làm được điều ý nghĩa. “Tôi nghĩ một cá nhân thì sẽ không thay đổi nhiều cho lối sống xanh, nhưng họ có thể mang đến năng lượng, lan tỏa đến nhiều người khác, và từ đó tạo ra một sức ảnh hưởng lớn hơn”, trưởng nhóm Balabin bày tỏ.

Xuân Tùng