Doanh nghiệp 'chết không chôn được' vì chi phí phá sản

Chiều 12/9, tiếp tục Chương trình phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Phá sản (sửa đổi). Nội dung chi phí phá sản và các thủ tục liên quan được nhiều đại biểu quan tâm.

Tham gia góp ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu cơ quan soạn thảo phải đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc dùng ngân sách Nhà nước để đảm bảo chi phí phá sản trong trường hợp doanh nghiệp không còn khả năng chi trả, đảm bảo đồng bộ với Luật Ngân sách Nhà nước. Đặc biệt lưu ý đến việc rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục phá sản.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn (Ảnh: Media Quốc hội).

"Đã phá sản rồi mà thủ tục kéo dài nữa rất phiền hà. Theo báo cáo tổng kết thi hành luật, có vụ kéo dài 10 năm, 16 năm vẫn đang thi hành. Chúng ta phải xem lại thời gian này", Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ và đề nghị nghiên cứu đơn giản hóa thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh.

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu làm rõ các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để doanh nghiệp, hợp tác xã có cơ hội phục hồi, thay vì đi đến con đường phá sản.

TS.Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho hay, phần lớn các doanh nghiệp khi lâm vào tình trạng phá sản thì đã kiệt quệ về tài chính, không còn khả năng ứng trước chi phí. Buộc doanh nghiệp phải tự ứng tiền là điều không khả thi.

TS.Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (Ảnh: Media Quốc hội).

Từ thực tế đó, Hiệp hội đề xuất miễn phí phá sản cho các doanh nghiệp không đủ điều kiện. Hai là, thành lập một quỹ hỗ trợ chi phí phá sản cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, với nguồn vốn từ ngân sách hoặc xã hội hóa.

Bên cạnh đó, ông Nam cũng nhấn mạnh sự cần thiết của một cơ chế phục hồi thay vì chỉ tập trung thanh lý tài sản.

"Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn nhưng vẫn còn tiềm năng phục hồi nếu được hỗ trợ kịp thời. Chúng ta cần một cơ chế để xã hội không mất đi những doanh nghiệp vẫn còn giá trị và hàng triệu việc làm", ông Nam nói.

Đại diện Hiệp hội cũng đề nghị bổ sung các quy định cụ thể hơn về thủ tục hòa giải, cơ chế hỗ trợ pháp lý cho chủ nợ, tổ chức hội nghị chủ nợ trực tuyến cho các vụ việc có quy mô lớn và tăng thêm thẩm quyền cho quản tài viên, thẩm phán để giảm bớt các tầng nấc hành chính.

Tham gia thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh quan tâm tới các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp, hợp tác xã trong quá trình phục hồi, phá sản.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh (Ảnh: Media Quốc hội).

Theo bà Thanh, các chính sách này là cần thiết nhưng để bảo đảm tính khả thi, luật không nên chỉ dừng ở nguyên tắc chung chung mà cần xác định rõ một số nhóm chính sách mang tính chất khung.

Cho rằng nếu không có khung, không có nội hàm thì đến khi thực hiện sẽ rất khó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị nên đưa nhóm khung chính sách như thuế, phí, cụ thể như là giãn, hoãn, giảm thuế trong thời gian phục hồi.

Bên cạnh đó là chính sách tín dụng như khoanh nợ, cơ chế tái cấp vốn; Chính sách tư vấn pháp lý, kế toán, quản trị doanh nghiệp.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng nên quy định các khung chính sách như trên sau đó giao cho Chính phủ hướng dẫn chi tiết, từ đó giúp cho chính sách đi vào cuộc sống và hỗ trợ đúng đối tượng và phù hợp với khả năng ngân sách của từng thời kỳ.

Giải trình sau đó, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến cho rằng, chi phí phá sản chính là một vướng mắc lớn.

Ông khẳng định đây là "nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp "chết" không chôn được vì không có tiền nộp chi phí".

Theo ông Tiến, quan điểm của Chính phủ là miễn loại phí này. Tuy nhiên, để quy trình được vận hành, đặc biệt là chi trả cho Quản tài viên, cần phải có một nguồn tài chính.

"Do đó, chúng tôi rất mong Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho phép thành lập một quỹ hoặc sử dụng ngân sách Nhà nước cho mục đích này. Nếu không có cơ chế này, việc tháo gỡ sẽ rất khó khăn", ông Tiến nói.

Hoàng Thị Bích