Gấu Bắc Cực 'viết lại' ADN để thích ứng với biến đổi khí hậu

Một nghiên cứu được các chuyên gia công bố trên tạp chí Mobile DNA ngày 12/12 cho thấy căng thẳng do nhiệt độ có thể là nguyên nhân gây ra đột biến gene ở gấu Bắc Cực tại miền nam Greenland. Ảnh: Jami Tarris/Getty Images.

Loài gấu Bắc Cực đang phải tìm cách thích nghi trước sự thay đổi khí hậu toàn cầu. Mức độ băng biển toàn cầu đã giảm xuống mức thấp kỷ lục vào tháng 2/2025 và sự nóng lên toàn cầu đang đẩy mực nước biển dâng cao. Những thay đổi này đe dọa gấu Bắc Cực - loài sinh sống và săn mồi trên các tảng băng đang thu hẹp dần. Ảnh: Thomas W. Johansen/NASA Oceans Melting Greenland.

Trong bối cảnh đó, một nhóm gấu Bắc Cực (Ursus maritimus) ở miền nam Greenland có thể đang tiến hóa để thích nghi với môi trường khắc nghiệt. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa những thay đổi trong ADN của gấu Bắc Cực và nhiệt độ tăng cao. Ảnh: NASA OMG.

Tác giả chính của nghiên cứu Alice Godden kiêm cộng tác viên nghiên cứu cấp cao tại Đại học Anglia ở Anh cho biết, đây là "lần đầu tiên ghi nhận một nhóm gấu Bắc Cực độc đáo ở khu vực ấm nhất của Greenland đang sử dụng "gene nhảy" để nhanh chóng viết lại ADN của mình. Đây có thể là một cơ chế sinh tồn nhằm chống lại hiện tượng băng biển tan chảy". Ảnh: Carsten Egevang.

“Gene nhảy” (còn được gọi là transposon) là những đoạn ADN nhỏ, có khả năng di chuyển từ vị trí này sang vị trí khác trong bộ gene. Tùy thuộc vào vị trí chúng chèn vào mã di truyền của sinh vật, "gene nhảy" có thể thay đổi các hoạt động của các gene khác. Ảnh: earth.org.

Hơn 1/3 bộ gene của gấu Bắc Cực được tạo thành từ "gene nhảy". Trong khi ở thực vật, con số này có thể lên tới 70%. “Gene nhảy” chiếm khoảng 45% bộ gene của con người. Ảnh: Michael Wenger.

Các chuyên gia cho biết nghiên cứu mới cho thấy "gene nhảy" dường như đang giúp gấu Bắc Cực thích nghi với biến đổi khí hậu. Ảnh: Fernando Ugarte (avec l’aimable autorisation de l’auteur).

Mặc dù gấu Bắc Cực có khả năng thích nghi với khí hậu ấm hơn và ít băng hơn nhưng ông Godden cảnh báo rằng biến đổi khí hậu vẫn là mối đe dọa thực sự đối với loài này. Ảnh: Donna L. Passero.

Mời độc giả xem video: Phát hiện thêm nhiều loài mới ở Khu vực sông Mekong. Nguồn: THĐT1.

Tâm Anh (TH)